Tarım Orman Bakanlığı’nın genetiği değiştirilmiş mısır ve soyanın hayvan yemi olarak kullanılmasına müsaade verilmesine ait biyogüvelik kararları bugünkü Resmi Gazete’de yayımlandı.
Buna nazaran, bakanlık, Beyaz Et Sanayicileri ve Damızlıkçıları Derneği İktisadi İşletmesi ‘nin (BESD-BİR) başvurusu üzerine, aad-1 genini ihdiva eden genetiği değiştirilmiş “DAS-40278-9” mısır çeşidi ve eserlerinin hayvan yemlerinde kullanılmasını uygun buldu. Bakanlığın, Bilimsel Risk Kıymetlendirme ve Sosyo-Ekonomik Kıymetlendirme komitelerinin hazırladığı raporlara dayanarak aldığını vurguladığı kararın geçerlilik mühletinin 10 yıl olduğu belirtildi.
Tarım Orman Bakanlığı, tekrar BESD-DER’in müracaatlarına istinaden, genetiği değiştirilmiş “A2704-12”, “MON40-3-2” ve “MON89788” soya çeşitleri ve eserlerinin hayvan yemlerinde kullanılmasına müsaade verdi. Bakanlık, tıpkı komitelerin raporlarına dayanarak verdiği kararların geçerlilik müddetinin 10 yıl olduğunu duyurdu.
Tarım Orman Bakanlığı, ayrıyeten HRP Dış Ticaret AŞ’nin başvurusu üzerine, 2mepsps,aad-12 ve pat genlerini ihdiva eden genetiği değiştirilmiş “DAS-44406-6” soya çeşidi ve eserlerinin yalnızca hayvan yemlerinde kullanılmasına müsaade verdi. Bu kararın da geçerlilik müddetinin yönetmelikler uyarınca 10 yıl olduğu belirtildi.
GDO NEDİR?
GDO açılımı: Genetiği Değiştirilmiş Organizma.
GDO en kısa ismiyle genetiği değiştirilmiş eser demektedir. Genetik mühendisliğinin çeşitli teknikler kullanarak yaptığı müdahalelerle kalıtımsal değişikliğe uğrattığı organizmalar günümüzde, GDO (genetiği değiştirilmiş organizmalar) kısaltılmış ismiyle söz ediliyor. Bu teknikler; rekombinant DNA ya da “rekombinant DNA teknolojisi” olarak biliniyor.
Rekombinant DNA teknolojisi sayesinde DNA molekülleri tüpte (LN vitro), yani canlı organizmanın ya da hücrenin dışında, yeni bir tıp yaratmak üzere bir molekül içinde bir ortaya getirilebilmekte. Bu DNA da bir organizmaya aktarıldığında değiştirilmiş özellikleri ya da kendine has özellikleri olan bir canlının ortaya çıkmasını sağlamaktadır.
GDO’NUN EKOSİSTEMİ BOZMASI VE ETRAFA ZİYANLARI
GDO’lu eser üretimi sonucu, zirai ilaçlamaya çok sağlam ziyanlı bitki çeşidi ve böcekler oluşur. Bu böcekleri yok etmek sıkıntı olduğundan tarım için büyük tehdit teşkil eder. Tozlaşma mevsiminde, tozlaşma yoluyla GDO’lar doğal çeşitlere bulaşırlar, biyoçeşitliliği yok etmeye başlarlar.
GDO’lu eserler ve onlarla alakalı böcek öldürücüler kuşlar, böcekler, amfibiler, arılar, kelebekler, balıklar üzere zararsız canlıların vefatına sebep olarak deniz ekosistemine ve topraktaki organizmalara ziyan vermektedirler. Bu ziyanlı kimyasallar biyoçeşitliliği azaltmakta, su kaynaklarını kirletmektedir.
Örneğin, GDO’lu mısırlar kral kelebeklerin habitatını ortadan kaldırmaktadır. Bu kelebeklerin ölçüsü ABD’de %50 oranında azalmıştır. Böcek öldürücüler amfibilerde doğum bozukluklarına, embriyonik ölümlere, hormonal bozukluklara ve organsal tahribatlara neden olmaktadır. GDO’lu kanola yağının da misal ziyanları verdiği ispatlamıştır.
Zehir bulaştıran GDO’lar toprağa bulaşıp yayılarak toprağın verimsiz olmasına sebebiyet verir, kıtlık probleminin artmasına sebep olur.
GDO’LU ESERLERİN SIHHATE TESİRLERİ NELERDİR?
İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk, başta soya ve mısır olmak üzere domatesten şeker pancarına kadar pek çok besinin GDO’lu olarak üretildiğini belirtti, bunların sıhhate tesirlerini şöyle anlattı.
Türkiye’de GDO’lu (Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar) eserlerin üretimi ve tüketimi yasaktır. Lakin GDO’lu eserlerin hayvan yemi olarak kullanılması özgürdür. Üstelik bu eserler hiçbir kontrole bağlı olmadan Türkiye’ye girebilmektedir. Türkiye; her yıl iki milyon ton mısır, bir milyon ton soyayı ithal etmektedir ve bunların tamamı GDO’ludur. Bilhassa ABD’den ve öteki GDO’lu besin üreten ülkelerden ithal edilen hazır besinlerin içinde GDO’lu eserlerin bulunduğu herkes tarafından bilinmektedir.
UZUN VADEDE TESİRLERİ BİLİNMEMEKTEDİR
Mısır ve soyadan elde edilen yağ un, nişasta, früktoz bazlı şeker ve bunlardan üretilen bisküvi, çerez, çikolata, puding, gofret, şekerlemeler, hazır çorbalar, ketçap ve soslar GDO içermektedir. Bilhassa çocukların tükettiği bu tıp işlenmiş besinlerin uzun vadede tesirlerinin ne olacağı bilinmemektedir.
GDO GİYSİLERDE BİLE VAR…
Ayrıyeten mısır ve soyayı yem olarak tüketen hayvanların çeşitli eserleri ve dokuma dalında kullanılan pamuğun GDO içermesi mümkündür. Tüm Avrupa’da 13 bin civarında bitki çeşidi vardır. Bunların 11 bin kadarı Türkiye’de bulunmaktadır. Türkiye’de bulunan bitkilerin bir kısmı endemiktir yani yalnızca Türkiye’de bulunur. Dünyanın en varlıklı biyoçeşitliliğine sahip ülkelerden biriyiz. Çok fazla tarım ilacı kullanılmadığı için topraklarımız şimdi öbür ülkeler kadar kirlenmemiştir. Bu çeşitliliğin korunması stratejik ehemmiyete sahiptir. Türkiye ayrıyeten kuraklık ve tuzluluk sorunu olan bir ülke değildir. GDO’lu tohumlar gen transferi nedeniyle genetik çeşitliliği yok ederler. GDO’lu tohumdan GDO’lu olmayan gen transferi önlenemez ve bir mühlet sonra biyolojik zenginlik ve çeşitlilik azalır.
ŞİRKETİN MÜSAADE VERMEDİĞİ HİÇ BİR ÇALIŞMA YAYINLANAMAZ
Maalesef GDO’lu eserlerin insan, hayvan ve etraf sıhhati üzerindeki tesirlerini gösteren uzun periyotlu çalışmalar bulunmamaktadır. Güvenlik çalışmaları bu eserleri üreten firmalar tarafından yapılmakta, Amerikan Besin ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından onaylanmaktadır. GDO’lu eserler patentli olduğu için bağımsız bilim insanlarının bu eserlerle ilgili araştırma yapabilmesi GDO şirketlerinin müsaadesine bağlıdır. Çalışma yapılsa bile çalışmanın yayın basamağında tekrar şirketin onayı alınmak zorundadır. Şirketlerin müsaade vermeyeceği hiçbir çalışma bu alanda yayınlanamaz durumdadır.
GDOLU ESERLER NELERE YOL AÇABİLİR?
GDO’lu eserlerin alerjik ve toksik olabildiği bilinmektedir. Gen transferiyle birlikte yeni genin özellikleri alerjik ve toksik tesirlere yol açabilir. İngiltere’de GDO’lu soya nedeniyle 1998 yılında soya alerjisi sıklığı yüzde 50 artmıştır. İngiltere, ABD ve Rusya’daki alerji olaylarının artışı GDO’lu eserlerle ilişkilendirilmektedir. Alerjik tepkilerin artmasında glifosat kıymetli bir faktör olarak gösterilmektedir. Glifosatın bağırsaklardaki faydalı bakterileri öldürmesi, besin bedellerini azaltması ve bağışıklık sistemini baskılaması alerji nedenleri ortasındadır.
Karar