İş Kanunu'na tabi olarak hizmet akdiyle bir patrona bağlı çalışanlar, en az bir yıl çalışmaları koşuluyla, iş tarafında çalıştıkları her yıl için 30 günlük brüt fiyatları fiyatında kıdem tazminatı alabiliyorlar. Fiyatı yüksek olanların kıdem tazminatında ise tavan uygulanıyor.
1475 sayılı eski İş Kanunu'nun 14. hususu uyarınca, çalışanların kıdem tazminatlarının yıllık ölçüsü, en yüksek devlet memuruna bir hizmet yılı için ödenen azami emeklilik ikramiyesini geçemiyor. Buna kıdem tazminatı tavanı deniliyor. En yüksek devlet memuruna bir hizmet yılı için ödenmekte olan emeklilik ikramiyesi ise memur maaş katsayısı ile belirleniyor. Buna bağlı olarak kıdem tazminatı tavanı, her yıl ocak ve temmuz aylarında artıyor.
Habertürk'ten Ahmet Kıvanç’ın haberine nazaran, bu yılın ocak-haziran periyodunda kıdem tazminatı tavanı 6 bin 730 lira olarak uygulandı. 1 Temmuz 2020 tarihinden makbul olmak üzere bu yılın temmuz-aralık periyodunda uygulanacak kıdem tazminatı tavanı ise 7 bin 117 TL'ye çıktı. Birebir patrona bağlı iş mekanlarında 10 yıl çalışan bir kişinin alabileceği maksimum kıdem tazminatı fiyatı 67 bin 300 liradan 71 bin 170 liraya yükseldi.
Kıdem tazminatının tavanı, en yüksek devlet memuruna ödenen emekli ikramiyesine endekslenirken, en düşük kıdem tazminatı da taban fiyata bağlı olarak artıyor. Minimum fiyat son yıllarda yalnızca yılda bir kez arttırılıyor. Ocak ayında yüzde 15 orantısında artırılan taban fiyata bağlı olarak, 2020 yılında, çalışılan her yıl için ödenecek en düşük kıdem tazminatı meblağı da 2 bin 943 lira seviyesinde bulunuyor.
Türk-İş'ten kıdem tazminatı açıklamasıTürk-İş'ten kıdem tazminatı açıklaması
BRÜT FIYATI 6 BİN 730 TL'Yİ AŞANLAR DAHA FAZLA TAZMİNAT ALACAK
Kıdem tazminatı tavanında yapılan artıştan, brüt fiyatı hala 6 bin 730 liranın üzerinde olan şahıslar faydalanacak. Örneğin, brüt fiyatı 7 bin 200 lira olan ve 15 yıl çalışması bulunan bir kişi 30 Haziran 2020 tarihinden evvel işten ayrıldığında yahut emekli olduğunda 100 bin 950 lira kıdem tazminatı alabilecek iken, 1 Temmuz'dan sonra işten ayrıldığında 106 bin 755 lira kıdem tazminatı alabilecek. Bir ay sonra emekli olmak, bu kişinin 5 bin 805 lira daha fazla kıdem tazminatı alabilmesini sağlayacak.
Kıdem tazminatı tavanındaki artış brüt fiyatı 6 bin 730 liranın altında olan emekçileri ise etkilemeyecek. Onların çalıştıkları her yıl için alabilecekleri kıdem tazminatı, brüt fiyatları üzerinden hesaplanıyor.
İŞTEN AYRILIRKEN KIDEM TAZMİNATINA DİKKAT
Emekliye ayrılmayı yahut örneğin 15 yıl sigortalılık 3600 prim günü koşulunu tamamlayarak işten kendisi ayrılmak isteyenlerin, kıdem tazminatı taban ve tavanındaki artışları dikkate alması gerekiyor.
Taban fiyat artışı yılda bir kez ocak ayında yapılıyor. Taban fiyatla çalışanlar kasım, aralık üzere aylarda işten ayrılmak bölgesine ocak ayını beklediklerinde daha yüksek kıdem tazminatı alabiliyorlar.
Yüksek fiyat yerlerin ise daha fazla kıdem tazminatı alabilmek için kasım – aralık ya da mayıs – haziran ayları konumuna, ocak ve temmuz aylarını beklemeleri gerekiyor.
Brüt fiyatı kıdem tazminatı tavanının altında olanların ocak-temmuz aylarını beklemesi gerekmiyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan yeni kıdem tazminatı sistemi için Çalışma Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, TOBB Lideri Rifat Hisarcıklıoğlu, TİSK Yöneticisi Özgür Burak Akkol, Türk-İş Yöneticisi Ergün Atalay ve Hak-İş Lideri Mahmut Arslan'ı kabul etmişti.
MEMURLARIN EMEKLİ İKRAMİYESİ DE ARTTI
Devlet memurlarının emekli ikramiyeleri de altı ayda bir artırılıyor. Temmuz ayından muteber olmak üzere, lisans mezunu muallim ve polisin 35 yıllık hizmet karşılığı emekli ikramiyesi 104 bin 242 liradan, 110 bin 309 liraya yükseldi. Lisans mezunu hemşirenin 35 yıllık hizmet karşılığı emekli ikramiyesi de 101 bin 321 liradan 107 bin 218 liraya çıktı.
KIDEM TAZMİNATI GİYDİRİLMİŞ FIYAT ÜZERİNDEN ÖDENİR
Kıdem tazminatı almaya hak kazanabilmek için, tıpkı patrona bağlı iş alanlarında en az bir yıl çalışmak gerekiyor. Kıdem tazminatı emekli olunduğunda, patron işten çıkarttığında, emekçi haklı bir nedenle iş akdini feshettiğinde alınabiliyor. Yaş dışındaki emeklilik koşullarını alanına getiren emekçi işten ayrılarak kıdem tazminatı alabiliyor.
Bunun yanı sıra erkek emekçiler ere giderken, bayanlar da evlendiklerinde bir yıl içinde işten ayrıldıklarında kıdem tazminatı alabiliyorlar.
Kıdem tazminatı hesaplanırken, brüt fiyata ek olarak personele sağlanmış olan para ve para ile ölçülmesi mümkün akdi ve kanundan doğan menfaatlerin de dikkate alınması gerekir. Bordroda görünen brüt fiyat “çıplak” fiyattır. Yemek, servis-yol-ulaşım, barınma-kira yardımları, bayram harçlığı, yakacak-aydınlatma bedeli, giyim yardımı, kıdem fiyatı, teşvik primi, ikramiyeler ve primler eklenerek “giydirilmiş ücret” bulunur.
Bir menfaat yahut ödemenin giydirilmiş brüt fiyata dahil edilebilmesi için devamlılık arz etmesi gerekiyor. Patronun iş noktasında verdiği yemek yahut yemek karşılığı nakit para ya da yemek çekinin karşılığı olan fiyat, giydirilmiş fiyata eklenir. Personelin işe geliş – gidiş saatlerinde verilen servis hizmeti de dahil olmak üzere ulaşım parası halindeki ödemeler hesaba katılır.
Şahsi sıhhat sigortası yardımı ya da hayat sigortası primi ödemeleri de kıdem tazminatına esas fiyata eklenir.
Bir yıl içinde ödenen birebir ve nakdi ödemeler toplanarak 360 güne bölünür. Hesaplanan 1 günlük birebir ve nakdi ödemenin 30 katı, brüt fiyata eklenerek giydirilmiş fiyat bulunur.
Karar