Sakal bıraktı, namaz kıldı diye üç milyona yakın kişiyi eğitim ismi altında kamplara alan Çin, zulüm çemberini genişletiyor. Yabancı gözlemcilere ‘Her şey yolunda’ demeleri için Uygurları kampla korkutuyor. Her kurala uyan ‘model vatandaşların’ da kurtulamadığını Türkiye’de yaşayan Dilara’nın kelamları ortaya koyuyor: Bir yıl yanımızda kalan annem dönüşte ‘yeniden eğitilmesi gerekiyor’ denilerek kampa konuldu.
TÜRKİYE DÖNÜŞÜ ‘EĞİTİLMELİ’ DENİLEREK KAMPA KAPATILDI
Çin vahşeti sürerken Rusya da Kırım’da ‘Türkistan modelini’ uyguluyor. Hukuksuzca işgal ettiği Kırım’da Müslümanları hiçbir münasebet göstermeden gözaltına alıp baskı kuran Federal Güvenlik Servisi, son olarak 7 adrese daha baskın yaptı. Konutuna girilen ünlü Tatar tarihçi Şükri Seytumerov, tüm arşivine el konulduğunu söyledi. “Belgelerde Kırım Hanlığı vakıflarının evrakları vardı. Tarihimizi yoksullaştırmaya çalışıyorlar” dedi.
Çin’de Dilara isimli Uygur bayanın kıssası ‘model vatandaş’ kriterlerine uyanların bile toplama kamplarından kurtulamadığını gösterdi. Çinli yetkililerce ailesi örnek gösterilen Dilara Türkiye’ye taşınınca iş değişti. Onu ziyarete gelen annesi Çin’e dönüşünde ‘eğitime’ alındı. Rusya’nın işgal ettiği Kırım’da ise Tatarların meskenlerine baskın düzenlendi. Tarihçi Seytumerov’un arşivine el konularak bir halkın hafızası gasp edildi.
Doğu Türkistan’daki Uygurlar ve Kırım Tatarlarına yönelik baskılara her geçen gün yeni örnekler ekleniyor. Türkiye’de yaşayan Dilara isimli bir Uygur bayanı ve ailesinin başına gelenler, Çin’in ‘model vatandaş’ kriterlerine uyan Uygurların bile toplama kamplarından kurtulamadığını gösterdi. Guardian gazetesinde yer alan haberde, son derece iyi Çince konuşan Dilara ve tüm ailesinin “model vatandaşlar” oldukları kaydediliyor. Başşehir Urumçi’deki bir devlet kuruluşunda çalışan Dilara’nın annesinin, neredeyse büsbütün Han Çinlilerinden oluşan okulda birinci gelerek bu işe girebildiği belirtiliyor. Lakin Dilara 2015’te eşiyle birlikte Türkiye’ye taşınınca işler bilakis döndü. Annesi gelip, bir yıl boyunca yeni doğan torununa bakmak için kızının yanında kaldı. Lakin 2018 başlarında Çin’e geri döndüğünde “eğitilmesi” gerektiği söylendi. Pasaportuna el konuldu ve yaklaşık bir yıl boyunca bir kampta tutuldu. İnsan hakları savunucuları bu kamplarda bir soykırım yapıldığını söylüyor. Uygur erkekler mahpusta ya da çalışma kamplarında tutulurlarken, mescitler ve dini yerler yıkılıyor. Uygur bayanlar kısırlaştırılıyor. Kamplarda tutulan birçok kişinin, Dilara’nın annesi üzere, iyi gelir elde ettikleri işlerde çalışan, eğitimli Uygurlar olduğu söyleniyor. Çinli yetkililerin ayrıyeten, Uygur Türkleri’ne yabancı gözlemcilere verecekleri cevaplar konusunda da baskı yaptığı ortaya çıktı. Gulja kentinin Suidong kasabasında, yetkililerin aile planlaması için bir yabancı gözlemci heyetin ziyarete geleceğini duyurarak, Uygur Türklerini sorulan sorulara nasıl cevaplayacakları hakkında eğittiği ve yanlış cevapladıklarında “eğitim” için toplama kamplarına götürüleceği tehdidinde bulunduğu ortaya çıktı.
Rusya da işgal altında tuttuğu Kırım’daki uygulamalarıyla Çin’i aratmıyor. Kırım Haber Ajansı’nın haberine nazaran 11 Mart 2020 tarihinde Bahçesaray bölgesinde, 7 Kırım Tatarının konutunda arama yapıldı. Aramaların yapıldığı meskenlerden biri ünlü Kırım Tatar tarihçi Şükri Seytumerov’un konutuydu. Arama sonrasında tarihçinin iki oğlu Osman ve Seytumer alıkonuldu ayrıyeten meskende bulunan tüm telefon, bilgisayar ve flaş belleklere el konuldu. Şükri Seytumerov, “Flaş belleklerin birçok Bahçesaray anıtlarının tarihi ile ilgili toplanan gereçlerdi. Bizim tarihimizin yalnızca Hansaray ve bir iki yerde ayakta kalan türbelerden ibaret olmadığını anlatmak istiyorduk.” dedi. Seytumerov, “Kırım’ın tarihi ile ilgili bulduğum bilgileri; eski dokümanlar, kitaplar, kaynakları bir yerde topluyor ve bilgisayarımda dosyalıyordum. Lakin mart ayındaki aramalar sonucunda çalışmalarım işgalcilerin eline geçti. Tüm datalar kaybolabilir. Buna çok üzülüyorum.” diye konuştu.
Karar