Resmi Gazete’de yayımlanan karara nazaran, CHP’li milletvekilleri 7188 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ve Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Daire Kanun’da yer alan 5682 sayılı Pasaport Kanunu’ndaki 14. ve 7. unsurda belirtilen birtakım kararların iptali istemiyle Anayasa Mahkemesine dava açtı.
Davada, haklarında Terörle Uğraş Kanunu’ndaki cürümlere ait soruşturma yahut kovuşturma bulunan avukatlara özel damgalı pasaport verilmemesinin Anayasa’ya karşıt olduğu ileri sürülerek, buna ait 14. hususun iptali istendi.
Anayasa Mahkemesi, bu husus istikametinden iptal istemini reddetti.
Yüksek Mahkemenin kararında, herkesin seyahat özgürlüğünün bulunduğuna, özel damgalı pasaportların ise makul koşulları taşımak şartıyla kimi kamu vazifelileri ve avukatlara verilebildiğine işaret edildi.
Kanun koyucunun özel damgalı pasaportu alacaklara yönelik kimi kurallar koyabileceği söz edilen kararda, iptali istenen karardaki sınırlamanın vatandaşların umuma mahsus pasaport ile yurt dışına çıkışına mahzur olmadığı kaydedildi.
Dava konusu kanunun önlem niteliğinde olduğuna işaret edilen kararda, şu değerlendirmeye yer verildi:
“Bu çerçevede kural kapsamında yer alan avukatların özel damgalı pasaport alamamalarının daima nitelikte olmayıp haklarındaki anılan hatalardan yürütülen soruşturma yahut kovuşturmaların devamı müddetiyle sonlu olduğu gözetildiğinde özel damgalı pasaport edinme imkanının kazanılmasına ait şartlarda anılan farklılığın öngörülmesiyle güdülen maksat ile kuralla öngörülen araç ortasında uygun bir istikrarın kurulduğu, bu bağlamda kuralla getirilen kelam konusu farklılığın öngörülme maksadına nazaran kural kapsamındaki avukatlara çok bir külfet yüklemediği anlaşılmaktadır. Bu prestijle kuralda eşitlik prensibine karşıt bir istikametin bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.”
İPTALİNE KARAR VERİLEN KARAR
Yüksek Mahkeme, 5682 sayılı Pasaport Kanunu’na eklenen 7’inci hususun birtakım kısımlarının ise Anayasa’ya muhalif olduğuna hükmederek, iptaline karar verdi.
Kararda, iptali istenen düzenlemenin, ulusal güvenliğe tehdit oluşturduğu tespit edilen yapı, oluşum yahut kümelere ya da terör örgütlerine üyelikleri, iltisakları nedeniyle pasaportu iptal edilenlere, kanunda belirtilen kıstasları sağlamaları ve başvurmaları halinde kolluk tarafından yapılacak araştırma sonucuna nazaran İçişleri Bakanlığınca pasaport verilebilmesini öngördüğü belirtildi.
İptal isteminde, bu durumdaki şahıslar pasaport almak istediğinde İçişleri Bakanlığına takdir yetkisi tanınarak, seyahat özgürlüklerinin kısıtlandığının savunulduğuna yer verilen kararda, Anayasa’ya nazaran bireylerin yurt dışına seyahat özgürlüğü bulunduğu ve bunun lakin kişi hakkındaki soruşturma ya da kovuşturma nedeniyle hakim tarafından kısıtlanabileceği aktarıldı.
Düzenlemenin, tüm kaidelerin gerçekleşmesi durumunda dahi pasaport verilmesi konusunda İçişleri Bakanlığına takdir yetkisi verdiği söz edilen kararda, iptali istenen düzenlemenin seyahat özgürlüğünü sonlandırdığı kaydedildi.
Kararda, şöyle denildi:
“Dava konusu kurallarda Anayasa’nın anılan hususunda yer almayan sınırlama sebepleriyle de kelam konusu hürriyetin sonlandırıldığı ve kuralların yurt dışına çıkış yapabilmesini yönetimin yetkisine bırakarak Anayasa’da belirtilen sınırlama sebeplerine bağlanan hakim kararı garantisini ihlal ettiği görülmektedir. Bu prestijle kuralların yurt dışına çıkma hürriyetini Anayasa’ya muhalif olarak sınırladığı sonucuna varılmıştır.”
İptal kararları, Resmi Gazete’de yayımlanmasından bir yıl sonra yürürlüğe girecek.
Karar