Samsun’dan başlayıp Artvin’e kadar yaylaları birbirine 2 bin 700 kilometrelik asfalt ve beton yolla birleştirme projesi ‘Yeşil Yol Projesi’ için Danıştay İdari Dava Daireleri Heyeti, Şubat 2020’de yürütmeyi durdurma kararı verdi
Danıştay’ın kararına karşın Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı (DOKA), mali takviye ismiyle 5 milyon lira program bütçesi vermesine 55 STK ortak imzayla reaksiyon gösterdi.
STK’ların ortak daveti şöyle:
“Danıştay, ‘Öngörülen yaylalar ortası ulaşım koridorunun, kendi özgün şartları ve doğal etrafı ile yayla yerleşmelerinin öne çıkmaları yerine, yaylanın tarifi ve niteliğine karşıt bir biçimde yaylalar ortasında yatay bir ilgi yaratarak yayla yerleşmelerinin özgünlüklerinin zayıflamasına sebebiyet vereceği sonucuna ulaşılmıştır’ gerekçesiyle projenin yürütmesinin durdurulmasına karar vermiştir. Bu kararla yalnızca alelade bir yol değil; 8 ilin yaylalarını birbirine bağlayan 2.700 kilometrelik proje kapsamında yapılması öngörülen her türlü çalışma da durdurulmuş bulunmaktadır. Doğayı ve hayatı savunanların yaklaşık 5 yıl boyunca gerek alanda gerekse türel yollarla verdikleri gayretin haklılığı bu kararla son olarak tescillenmiştir.
Duruşma kararı çıkana kadar geçen müddette, yaylalarını savunan birçok ömür alanı savunucusu ceza duruşmalarında yargılanmış ve haksız ithamlarla karşılaşmışlardır. Daha da kıymetlisi, bu müddette kelam konusu projeyle; yayla/meralara, irili ufaklı ırmaklara, ormanlık alanlara geri dönüşü olmayan ziyanlar verilmiştir.
“YOL BİTTİ, AMA HİÇBİR ŞEY BİTMEDİ”
Ekoloji uğraşında çokça rastlanan “proje bitti, karar geldi” işleyişi ne yazık ki bir defa daha karşımıza çıkmıştır. Buradaki emel “nasıl olsa yol bitti, artık kararın bir kararı yok” algısı yaratmaktır. Hukuku ve bilimi hiçe sayarak yapılmak istenen projenin birinci etabı olan yolların inşası büyük oranda tamamlanmış olsa da; bundan sonra yapılması düşünülen, aslında yaylaları ve meraları büsbütün yöre halkının elinden alarak sermayeye teslim etme projeleri de durdurulmuştur.
“DOKA, MALİ DAYANAK ISMIYLE 5 MİLYON LİRA TAHSİS ETTİ”
Yani, yeşil yol kapsamında ilerleyen periyotta yapılması planlanan; yaylalarda tesisleşme, betonlaşma, akaryakıt istasyonları, oteller vb projelerin tamamı, verilen bu karara nazaran yapılamaz. Danıştay kararına rağmen, Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı (DOKA), mali dayanak ismiyle 5.000.000 TL’yi program bütçesi olarak tahsis etmektedir. Bu bütçenin daha azıyla, yaylaların/meraların korunması, asli fonksiyonlarına kavuşturulması mümkünken; bu kadar paranın betona, inşaata, şirketlere özetle tabiatın yıkımına ayrılması nasıl, neyle izah edilebilir?
AK PARTİLİ MİLLETVEKİLİNE SERT REAKSIYON
AKP Trabzon Milletvekili Salih Cora, Danıştay kararının hukuka alışılmamış olduğunu beyan edip; “yeşil yol projesi ya o denli ya bu türlü devam edecektir” buyurmuş!.. Kendisine avukat olduğunu hatırlatıp; avukatlık ve vekillik yeminlerinde ‘hukukun üstünlüğü ve anayasaya bağlılık’ üzerine ant içip içmediğini öğrenmek isteriz. Bu vesileyle, kendisine ve hukuku hiçe sayanlara Anayasa’nın 138.maddesini hatırlatalım: ‘Yasama ve yürütme organları ile yönetim, duruşma kararlarına uymak zorundadır; bu organlar ve yönetim, duruşma kararlarını hiçbir suretle değiştiremez ve bunların yerine getirilmesini geciktiremez.’
Her ne kadar duruşma kararlarının hiçe sayıldığı, ‘öyle ya da bu türlü devam eder’ denilerek hukukun hiçe sayıldığı bir periyottan geçsek de; bizler, doğayı ve hayatı savunduğumuz üzere hukuku ve bilimi de savunmaktan vazgeçmeyeceğiz. Bu manada doğayı ve hayatı savunanlar olarak davetimizdir:
Danıştay’ın kararı bütün karar ve sonuçlarıyla birlikte derhal uygulanmalı ve:
– Yaylara, meralara, su kaynaklarına, ormanlara ve tüm doğal yaşama verilen ziyanlar sonlandırılmalıdır.
– ‘Yeşil yol – yayla koridoru’ projesi şartsız koşulsuz gündemden kaldırılmalıdır.
– Yaylaların ve meraların asıl fonksiyonlarını yerine getirebilmesi gayesiyle muhafaza altına alınmalı ve yöre halkı maddi, manevi teşvik edilmeli, desteklenmelidir.
– Hukuken ve bilimsel olarak ekolojik yapıyı bozduğu tespit edilen yollar tekrar tabiata geri bırakılmalıdır.
– DOKA bu proje kapsamında yaptığı tüm ihaleleri, ayırdığı bütçeyi, programlarını derhal geri çekmelidir.”
Davet metininde imzası bulunan STK’lar şöyle:
-Arhavi Tabiat Müdafaa Platformu
-Artvin Etraf Platformu
-Alakır Irmağı Kardeşliği
-Antakya Tabiat Sanat ve Turizm Derneği
-Antalya Ekoloji Meclisi
-Ayvalık Tabiat Platformu
-Bartın Platformu
-Bakırtepe Etraf Platformunu
-Bergama Etraf Platformu
-Çan Etraf Derneği
-Çekerek Irmağı Özgür Akacak Platformu
-Çeşme Etraf Platformu
-Doğu Akdeniz Araştırma Derneği
-Doğa Araştırmaları Derneği
-Doğanın Çocukları
-Didim Etraf Platformu Diçep
-Diyarbakır Etraf Gönüllüleri Derneği
-Dikili Kültür ve Etraf Platformu imzalıyor (DİKÇEP)
-Edremit Etraf Platformu
-Ege Etraf ve Kültür Platformu (EGEÇEP)
-Ekoloji Kolektifi Derneği
-Ekoloji Birliği
-Fatsa Ünye Tabiat Muhafaza Platformu
-Fırtına İnisiyatifi
-Gökova Ekolojik Hayat Derneği
-Hasankeyf Uyumu
-Hemşin Ömür Derneği
-Hemşin Vadisi Dayanışması
-Karadeniz İsyandadır Platformu
-Kazdağı Tabiat ve Kültürel Varlıkları Muhafaza Derneği
-Kazdağları İstanbul Dayanışması
-Kazdağları Kardeşliği
-Koza Dağcılık, Kültür, Sanat ve Spor Kulübü Derneği
-Kuzey Ormanları Savunması
-Loç Vadisi Muhafaza Platformu
-Mersin Nükleer Tersi Platform
-Muğla Etraf Platformu (MUÇEP)
-Munzur Müdafaa Heyeti
-Munzur Etraf Derneği
-Murat Dağı Etraf Muhafaza Platformu
-NATURA Tabiat ve Kültür Müdafaa Derneği
-Ordu Etraf Derneği
-Pilarget Tabiat ve Ömür Derneği
-Polen Ekoloji
-Samsun Etraf Platformu
-Sinop Nükleer Aykırısı Platform
-Sinop Etraf Dostları Derneği
-Söke Etraf Platformu SÖKEÇEP
-Trabzon ÇYDD
-Validebağ Gönüllüleri
-Validebağ Savunması
-Yaylaların Kardeşliği Platformu
-Yeşil Artvin Derneği
-Yeşilırmak Tozanlı Etraf Platformu
-Yenifoça Forum
-350 Ankara
Karar