Saadet Partisi Tarım, Hayvancılık ve Orman Siyasetleri Konseyi, 'Mevsimlik Tarım İşçileri' raporu hazırladı.
“EN ÇOK CAYBININ YAŞANDIĞI ÇALIŞMA ALANI”
Türkiye'de yaklaşık yarım milyon ile 1 milyon arasında gezici tarım emekçisinin olduğunun kestirim edildiği raporda ''Mevsimlik tarım personelliği Türkiye’deki en garantisiz ve en çok can kaybının yaşandığı çalışma ortamlarından birisidir'' denildi.
“YÜZDE 50'Sİ KÜLLIYEN MEKTEPLERI TERK ETTİ”
Rapora nazaran 2019'un dördüncü çeyreğinde 5-17 yaş aralığında 720 bin çocuğun çalışmak zorunda bırakıldığı, aileleri ile tarlada çalışan çocukların yüzde 50’sinin mektebi külliyen terk ettiği, geri kalanların ise mektebe sistemsiz olarak devam ettiği belirtildi.
Aileleri ile göçe çıkan fakat tarlada çalışmayan çocukların yüzde 23'ünün mektebi külliyen terk ettiği belirtilen raporda, yüzde 43’ünün ise mektebe sistemsiz olarak devam ettiği belirtildi.
Raporda şu haberlere bölge verildi: ''Tarım aracılarının çalışma ilgileri 2010 yılında yayınlanan 'Tarımda İş Aracılığı Yönetmeliği'ne nazaran belirlenmiştir ve aracılık yapabilmeleri için bir aracı dokümanına gereksinimleri bulunmaktadır. Ama birçok tarım aracısı hala evraksız olarak çalışmaktadır.
“KAYITSIZ VE TEMINATSIZ ÇALIŞTIRILIYORLAR”
Mevsimlik gezici tarım personelleri, 4857 sayılı İş Kanunu gereği, bir iş alanında 50’den daha az emekçi çalışıyorsa rastgele bir toplumsal teminata sahip değillerdir (Madde 4). Türkiye’de 50 ve üstü sayıda emekçi çalıştıran tarım işletmesi sayısı kesin bilinmemekle birlikte epeyce azdır. Bu sebeple mevsimlik tarım emekçileri kayıtsız ve garantisiz çalışmaktadırlar.
“ULAŞIM MALİYETLERİNDEKİ ARTIŞ YEVMİYEDEN FAZLA”
“Mevsimlik tarım emekçileri günlük yevmiye ile çalışmaktadır. TÜİK’in son açıklanan donelerine nazaran, 2019 yılında bir evvelki yıla nazaran mevsimlik tarım çalışanlarının fiyatları ortalama yüzde 17.1 artarak 87 TL olmuştur. Ama Kalkınma Atölyesi’nin 1 Haziran 2020 tarihinde yayımlanan raporuna nazaran, ulaşım maliyetlerindeki artış yevmiye artışının üzerinde seyretmektedir.
“PATRONAJ VE SÖMÜRÜ BAĞI…”
2019 yılında yalnızca yolculuk masrafları için geçen yıl 17 gün çalışılması gerekirken, bu yıl birebir masraf kalemi için 50 gün çalışılması gerekmektedir. Başkaca kanunen tarım aracılarının emekçilerden fiyat talep etmemesi gerekirken, 2017 yılında yapılan bir araştırmaya nazaran emekçi fiyatlarının yaklaşık yüzde 10’u encümen olarak tarım aracılarına ödenmektedir. Yarkurul kesintileri personel ile aracı arasındaki patronaj ve sömürü bağlarının boyutunu göstermektedir.''
“KORONAVİRÜS TEDBIRLERI YETERSİZ”
Koronavirüs salgınının var olan koşulları daha da zorlaştırdığı belirtilen raporda, Sıhhat Bakanlığı ve Koronavirüs Bilim Kurulu’nun tavsiyeleri doğrultusunda oluşturulan 'Mevsimlik Tarım Personelleri Uyum Kurulu'nda alınan tedbirlerin ehliyetsiz ve belgisiz olduğu vurgulandı.
Raporda alınması gereken tedbirler de şöyle sıralandı:
1-Ekonomik tedbirler açısından çiftçiye eser desteği, pazara problemsiz erişim, personele tıpkı ve mali destek sağlanması mevsimlik tarım çalışanlarının yaşadığı maddi sorunları hafifletecektir. Pandemi sürecinde işsiz kalan ve rastgele bir toplumsal yardımdan yararlanamayan süreksiz işsizlerin ziraî işlere yönlendirilmesi, çeşitli toplumsal güvenlik haklarından yararlanmasına imkan sağlayan tedbirlerin hayata geçirilmesi gerekir. Bu çerçevede vilayet ve ilçe seviyesinde bulunan İŞKUR müdüriyetleri uyumunda gereksinim duyulan işgücünün arz ve talebi bir araya getirebilir.
2-Altyapı gereksinimleri bakımından mevsimlik tarım çalışanları için korunaklı çadırlar, elektrik ve nezih içme suyu, kişi sayısına tutarlı olarak tuvalet ve banyolar, çevresel ilaçlama, rutin dezenfeksiyon ve çöp yekuna hizmetleri temin edilmelidir.
3-Sosyal yardım hizmetleri olarak azık desteği, gebe, lohusa, bebek, yaşlı ve engelli bakım hizmetleri sağlanmalıdır.
4-Mevsimlik tarım personelleri ve ailelerine yönelik iş güvenliğinin arttırılması, tarla çalışma koşullarının iyileştirilmesi, maske ve eldiven temini, toplumsal izolasyonun ve toplumsal aralığın sağlanması kıymet arz etmektedir.
5-Mevsimlik tarım emekçileri ile birlikte gelen çocukların eğitimlerini devam ettirebilmeleri için emekçilerin ağır bulunduğu nahiyelerde münhasıran uzaktan eğitimin en kıymetli kesimi olan Wi-Fi kontağı ve bilgisayarın bulunduğu ortamların oluşturulması, ders ve yardımcı kitap temini ile bu çocukların testlere iştiraklerinin sağlanması gerekmektedir.''
Karar