Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınında kamu bankaları, hükümetin düşük faizli kredilerle genişlemeci siyasetlerini uyguladı. Lakin bu bankaların yeni sermaye ihtiyacı de artıyor. Bankacılık kaynakları ve hükümet yetkilileri dönüşü olmayan problemli krediler için de acil bir plan muhtaçlığının ortaya çıktığını belirtiyor.
Kaynaklar, Türkiye iktisadı sıcak büyüme ve süratli aşılama kampanyası ile toparlanırken, bankacılık kaynakları ve yetkililer hükümetin de seçim öncesi periyotta büyümeyi destekleyecek yeni bir kredi genişlemesi için kamu bankalarını hazır hale getirmek istediğini belirtiyor.
‘BANKALARIN TEKRAR KREDİ PİYASASINA DÖNMESİ İÇİN SERMAYE ARTIŞI GEREK’
Üst seviye bir bankacılık kaynağı Reuters’a demecinde, kamu bankalarının, geçen sene ucuz kullandırılan kredilerden ötürü net faiz gelirlerinde bilançoda ziyan yazdığını belirterek, “Konu bankaların sermaye yeterlilik rasyoları ya da likidite gereksinimleri ile ilgili değil, kamu bankalarının kredi verme kabiliyetleri çok sonlu. Bu bankaları tekrar kredi piyasasına döndürmek için sermaye artışı gerekiyor” dedi.
KAMU BANKALARININ NET KARINDA ÖNEMLİ DÜŞÜŞ
İki kamu bankasında, geçen sene verilen düşük faizli kredilerle, yükselen faizlerle birlikte artan fonlama maliyetleri ortasındaki makası gösteren net faiz gelirleri eksiye geçti. Bunun sonucu olarak da kamu bankalarının birinci çeyrek net karları çok önemli düşüş kaydetti.
Halkbank’ın birinci çeyrek net karı yıllık bazda yüzde 93, Vakıfbank’ın yüzde 56, Ziraat Bankası’nın da yüzde 49 düştü.
‘EKONOMİ BÜYÜR BANKA KÜÇÜLÜRSE EKONOMİYİ KİM FİNANSE EDECEK ?’
Kamu bankalarının sermayesinin artırılması gerektiğinin altını çizen bir başka bankacılık kaynağı da, “Şu andaki bu sermayelerle büyüme sağlanamaz. Bundan sonra ekonomiyi büyütmek istiyorsanız sermaye konulmak zorunda. İktisat büyüyüp bankacılık küçük kalacaksa o vakit ekonomiyi kim finanse edecek?” diye konuştu.
Ziraat Bankası’nın tamamını, Vakıfbank’ın yüzde 36’sını, Halkbank’ın da %75.3’ünü bünyesinde bulunduran Türkiye Varlık Fonu (TVF) en son, geçen yılki kredi genişlemesi öncesinde üç kamu bankasına sermaye takviyesi için 21 milyar lira kaynak transferi yapmıştı.
TVF: MUHTAÇLIK OLURSA DESTEKLERİZ
Bir TVF yetkilisi de TVF’nin geçmişte de kamu bankalarına yaptıkları sermaye dayanağını hatırlatarak “Bankaların şu anda sermaye yeterlilik rasyoları iyi düzeylerde. Bir muhtaçlık olması görülmesi halinde bankaları her vakit desteklemeye hazırız” dedi.
‘KREDİ GENİŞLEMESİ OLMASI İSTİKAMETİNDE ÖNEMLİ BİR TALEP VAR’
Ekonomik büyümeyi destekleyen bankacılık bölümünden yeni bir kredi genişlemesi beklentisinin olduğunu belirten iktisat yetkilileri de bunun için bankalara sermaye konulması kuralına dikkat çekiyor.
Bir iktisat yetkilisi, kamu bankalarına yine kaynak enjekte edilmesi bir müddettir gündemde olduğunu lakin somut olarak atılmış bir adımın olmadığını söyleyerek şöyle devam etti:
“Şu anda yeni bir kredi genişlemesi olması istikametinde önemli bir talep var. İnşaat, ihracat, istihdam için… Ve bunun bunun için de bilhassa kamu bankalarının sermayelerinin güçlendirilmesi gerekiyor. Vakıfbank’ın çok gereksinimi görünmüyor. Lakin başkalarının sermayelendirilmesi gerekiyor. En azından 2022’ye girerken bu sermayelendirmenin yapılması gerekiyor.”
Geçen sene çok bir kaynak kullandırımı olduğu ve kamu bankalarının güçlendirilmesi gerektiğinin altını çizen bir başka kaynak da iktisadın muhakkak alanları için yeni gelecek sene bir kredi genişlemesinin gerekeceğini belirterek, “Bu nedenle bir müddettir beklenen ve açık formda muhtaçlık gözüktüğü biçimde kamu bankalarına sermaye takviyesi gerekiyor” diye konuştu.
‘BİLANÇOLARI BASKILAMAMASI İÇİN…’
Bankacılık kaynakları 2018 sonrasında sorun olarak görülen ve salgının tesiriyle artarak devam eden problemli krediler için banka bilançolarında ayrılması gereken karşılıkların da bilhassa kamu bankaları için sermaye ihtiyacını artıracağını söyledi.
Bir diğer kaynak, “Şu anda yüzdürülen krediler var. Şayet Eylül ayından sonra NPL’e atma müddeti yine uzatılmazsa, çok fazla kredi takibe atılacak ve bu krediler için karşılık ayrılacak. Bu da çok yüklü bir ölçü olacak. Bunun karlılığı ve bilançoları baskılamaması için de sermaye girişi şart” diye konuştu.
‘EYLÜL’DE ÖTELENMEZSE BİLANÇOLARDA TAHRİBAT YARATABİLİR’
Özel bankalarda ayrılan karşılık oranlarının kamuya nazaran daha yüksek olduğuna dikkat çeken bir öteki bankacılık kaynağı ise “Eğer Eylül ayında tekrar ötelenmezse, bu kredilerin takibe atılması bankalarda faal kalitesinde, bilançolarında önemli bir tahribat yaratabilir. BDDK’nin öteki bir formül bulacağını düşünüyorum” dedi.
BDDK’DAN YENİ ADIM
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), ‘Sorunlu Alacakların Çözümlenmesine Ait Rehber’ ile ‘Kredi Tahsis ve İzleme Süreçlerine Ait Rehber’ olmak üzere 2 yeni rehber hazırladı. Rehber bugün prestijiyle yürürlüğe alındı. ‘Kredilerin Sınıflandırılması ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara Ait Yol ve Temeller Hakkında Yönetmelik’i takiben ‘Bankaların Kredi Süreçlerine Ait Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’ de Resmi Gazete’de yayımlandı.
Buna nazaran, bankaların problemli alacaklarının idare ve azaltım faaliyetleri olarak tanımlanan çözümleme süreci ile ilgili kredi tahsis ünitesinden bağımsız bir çözümleme ünitesinin kurulması, üç yıllık problemli alacak idare stratejisi ve yıllık operasyonel planlarının hazırlanması mecburî tutuldu.
Karar