NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, NATO Kurulunun savunma ve dışişleri bakanları toplantısının akabinde ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken ve ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin ile ortak basın toplantısı düzenledi.
“Bugün Afganistan’daki varlığımızın geleceği hakkında karar verdik” diyen Stoltenberg, 20 yıldır Afganistan’da olan NATO askerlerinin 1 Mayıs’tan itibaren bu ülkeden çekileceğini hatırlattı.
Stoltenberg, Afganistan’da 10 bin kadar NATO askeri bulunduğunu, bunların birçoklarının ABD askeri olmadığını belirterek, şunları söyledi:
“Son hafta ve aylarda Afganistan’daki varlığımız hakkında istişarelerde bulunuyorduk. ABD’nin çekilme kararı ışığında NATO savunma ve dışişleri bakanları izlenecek yolu bugün ele aldı ve NATO Kararlı Takviye Misyonu güçlerinin 1 Mayıs’tan itibaren çekilmeye başlamasına karar verdi. Çekilmemiz nizamlı, koordineli ve itinalı olacak.
Tüm askerlerin çekilmesini birkaç ay içinde tamamlamayı planlıyoruz. Bu müddette Taliban’ın askerlerimize yönelik rastgele bir saldırısına güçle karşılık verilecek. Afganistan’a birlikte gittik, duruşumuzu birlikte ayarladık ve birlikte çıkma konusunda birlik içindeyiz.”
Çekilmenin Afganistan ile NATO bağlarının sonu olmadığını vurgulayan Stoltenberg, bunun yeni bir devrin başlangıcı olduğunu, NATO ülkelerinin Afgan halkının yanında durmayı sürdüreceğini lisana getirdi.
“İSTANBUL KONFERANSI’NI MEMNUNİYETLE KARŞILIYORUZ”
Bakanların toplantısının akabinde yayımlanan bildiride ise NATO’nun Afganların öncülüğündeki barış sürecini desteklediği vurgulandı.
Bildiride, “İstanbul Konferansı’nı, barış sürecini ileri taşıyacak ve Doha’daki ilerlemeyi güçlendirecek bir fırsat olarak memnuniyetle karşılıyoruz. Afganistan hükümetine ve Taliban’a, ABD-Taliban mutabakatıyla ve ABD-Afganistan Ortak Bildirisi’yle başlatılan barış sürecindeki taahhütlerine uyma davetinde bulunuyoruz” sözü yer aldı.
NATO Genel Sekreteri Stoltenberg de Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun bugün Brüksel’deki temasları sırasında Türkiye’nin konferansla ilgili hazırlıkları hakkında bilgi verdiğini aktardı.
RUSYA’YA ‘SALDIRGAN HALİ BIRAK’ DAVETİ
Stoltenberg, NATO savunma ve dışişleri bakanlarının bugünkü toplantıda, Rusya’nın Ukrayna içinde ve etrafındaki askeri yığınağını da ele aldığını söyledi.
Bunun Kırım’ın 2014’teki ilhakından bu yana Rusya’nın yaptığı en büyük yığınak olduğunu kaydeden Stoltenberg, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“NATO müttefikleri, Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne ve egemenliğine tam dayanak vermekte, Rusya’ya gerginliği derhal düşürmesi, saldırgan tutumunu bırakması ve memleketler arası taahhütlerine uyması davetinde bulunmaktadır. Bugünkü toplantı, birliğimizin kıymetli bir göstergesidir. Karmaşık ve rekabetçi bir dünyada NATO’yu güçlendirmeliyiz.”
“AFGANİSTAN’DA SONSUZA KADAR KALMAK ABD’NİN ÇIKARINA DEĞİL”
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, 20 yıl evvelki 11 Eylül akınlarından sonra Afganistan’a El-Kaide’yi ortadan kaldırmak için gittiklerini belirterek, “Şimdi Afganistan’dan beraberce ayrılıyoruz ve askerlerimizi meskene götürüyoruz” dedi.
ABD Lideri Joe Biden’ın yeni duyurduğu Afganistan’dan ayrılma planı kapsamında birliklerin 1 Mayıs’tan itibaren Afganistan’dan çekilmeye başlayacağını ve bu sürecin 11 Eylül’e kadar tamamlanacağını aktaran Blinken, Afganistan’daki ana vazifelerini muvaffakiyetle yerine getirdiklerini savundu.
“Afganistan’da sonsuza kadar kalmanın ABD’nin, NATO’nun ya da müttefiklerimizin çıkarına olduğuna inanmıyoruz.” diyen Blinken, Afganistan’ı ve Afgan halkını her manada desteklemeye devam edeceklerini kaydetti.
Afganistan’ın geleceğinin nasıl olacağına yeniden Afgan halkının karar vereceğini vurgulayan Blinken, “Biz bu ülkenin tekrar teröre alan sağlayan bir yer olmaması konusunda her vakit uyanık olacağız.” yorumunda bulundu. Blinken, Taliban’ın bu husustaki kelamını yerine getirmesini bekleyeceklerini belirtti.
Blinken, kimi mevzulardaki ayrışmalara karşın Afganistan konusunda Rusya, Çin, Pakistan, Türkiye ve İran üzere ülkelerle ortak çıkarların olduğunu vurguladı.
RUSYA VE İRAN’A İHTAR
Blinken, Ukrayna’da artan tansiyonu de Stoltenberg ve NATO müttefikleri ile görüştüklerini, “Rusya’nın bölgedeki aksiyonlarından ötürü derin tasa duyduklarını” lisana getirdi.
Ukrayna’nın doğu hududunda ve Kırım’da olanları anlık olarak yakından izlediklerini kaydeden Blinken, “Şu anda o bölgedeki Rus askeri yığınağının 2014’te Kırım’ın işgalinden bu yana en yüksek düzeyine ulaştığını görüyoruz” değerlendirmesini yaptı.
İran’ın uranyum zenginleştirmede yüzde 60 düzeyine çıkabileceği tarafındaki açıklaması sorulan Blinken, “Bu durumu çok ciddiye alıyoruz. Uranyumu yüzde 60 zenginleştireceğiz üzere bir açıklama provokatiftir. P5+1 ülkeleri bir ortaya gelerek bunu reddetmelidir. Bu türlü bir adım, nükleer müzakerelerin ciddiyetine ait soru işaretlerine neden olmaktadır” tabirini kullandı.
“AFGAN KUVVETLERİNE TAKVİYE VERMEYE DEVAM DECEĞİZ”
ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin ise Biden’ın Afganistan’dan askerlerin tamamını çekme kararına tam dayanak verdiğini söz etti.
Austin, Afganistan’daki şiddetin düzeyinin hala çok yüksek olduğuna işaret eden Austin, “Taliban ve oburlarının elde edilen kazanımları geriye sarmak isteyeceğini biliyoruz” dedi.
Afganistan kuvvetlerinin kabiliyetlerinin kıymetli bir düzeye çıktığını belirten Austin, ABD’nin Afgan kuvvetlerine dayanak vermeye devam edeceğini kaydetti.
ABD ordusunun üst seviye askerlerinin çekilme konusunda fikirlerinin alınıp alınmadığına ait bir soru üzerine Austin, şunları söyledi:
“Bu kucaklayıcı bir süreçti ve onların sesleri de duyuldu. Lider bu kararı alırken tasaları dikkate alındı lakin karar alınmışken, onlara bu geçiş sürecinde kuvvetlerine liderlik etmeleri davetinde bulunuyorum. Hepsini de benim kadar tanıdığınız üzere bu efor kapsamında kuvvetlerine gerektiği üzere liderlik edecekleri konusunda itimadım tamdır.”
ABD’nin terörle uğraş operasyonlarını nasıl yürüteceğine ait bir soruya Austin, ABD’nin dünyanın öbür yerlerinde olduğu üzere alanda asker bulundurmadan amaç belirleme ve o amaçları imha etme kabiliyetine sahip olduğunu söyledi.
Austin, ABD terörle çaba birliklerinin Afganistan’dan nereye çekileceğine ait soruya ise cevap vermedi.
RUSYA-UKRAYNA TANSİYONU
Rusya’nın Ukrayna sonundaki askeri yığınağına da değinen Austin, oradaki tansiyonu yakından izlediklerini bu mevzuda dert duyduklarını söyledi. Austin, “Rusya’ya Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne hürmet göstermesi davetinde bulunuyorum” sözünü kullandı.
Ukrayna’ya daha evvel savunma dayanağı verdiklerini hatırlatan Austin, Kiev’e ekipman takviyesi vermeye devam edeceklerini kaydetti.
Karar