Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu , askeri zekası ve vizyoner kişiliğiyle dünyada hürmet gören bir önderdi. yılında hayata gözlerini yummasının akabinde yabancı siyasalların hakkında söyledikleri, yabancı medyanın yaptığı haberler tarihteki yerini aldı. Dünyaca ünlü Time mecmuası, İstiklal Uğraşı’ndaki muvaffakiyetinden ötürü genç Cumhuriyetin kurucu önderi Mustafa Kemal Atatürk’ü iki defa kapağına taşıdı.
ATATÜRK’ÜN VEFATININ AKABİNDE…
Mustafa Kemal Atatürk’ün vefatı, yalnızca Türkiye’yi değil tüm dünyayı yasa boğdu. İran’da bir ay sürecek ulusal yas ilan edildi. Periyodun politikleri, vefatından büyük keder duydukları Atatürk’ün Türkiye ve dünya için neler söz ettiğini yaptıkları açıklamalarla lisana getirdi. Dünya basını, Atatürk’ün dünyaya olan tesirlerinin neler olduğunu içeren haberler yayımladı.
10 Kasım 1938: Mustafa Kemal Atatürk, saat 9.05’te Dolmabahçe Sarayı’nda hayata veda etti.
16 Kasım 1938: Mustafa Kemal Atatürk’ün cenazesi, Dolmabahçe Sarayı büyük merasim salonundaki katafalka yerleştirildi. Vatandaşlar, 3 gün boyunca gözyaşlarıyla katafalkın önünden geçerek unsur ve inkilâplarının koruyucusu olacağına dair kelam verdikleri Atatürk’e son misyonlarını yerine getirdi.
19 Kasım 1938: Mustafa Kemal Atatürk’ün naaşı, 1942’de Türkiye’nin ikinci Diyanet İşleri Lideri olacak olan Ord. Prof. Dr. Mehmet Şerafeddin Yaltkaya’nın nezaretinde yıkandı. Atatürk’ün cenaze namazı, Dolmabahçe Sarayı’nın Muayede Salonu’nda Yaltkaya tarafından kıldırıldı. Atatürk’ün cenazesi, Yavuz Zırhlısı ile İzmit’e, oradan da birebir akşam yurt içi seyahatlerinde kullandığı trenle Ankara’ya götürüldü.
20 Kasım 1938: Mustafa Kemal Atatürk’ün trenle Ankara’ya nakledilen cenazesi garda 12 general tarafından top otomobiline konuldu. 101 pare top atışından sonra oluşturulan kortej eşliğinde TBMM’ye götürülerek katafalka yerleştirildi.
21 Kasım 1938: Mustafa Kemal Atatürk’ün cenazesi, Etnografya Müzesi’ndeki süreksiz kabrine defnedildi.
4 Kasım 1953: Mustafa Kemal Atatürk’ün cenazesi; Başbakan Adnan Menderes, TBMM Lideri Refik Koraltan, Cumhurbaşkanı Genel Sekreteri Nurullah Tolon, Ankara Valisi Kemal Aygün ve Ankara Belediye Lideri Atıf Benderlioğlu’nun nezaretinde Etnografya Müzesi’ndeki süreksiz kabrinden çıkarıldı.
10 Kasım 1953: Mustafa Kemal Atatürk’ün cenazesi, Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Başbakan Adnan Menderes, TBMM Lideri Refik Koraltan, CHP Genel Lideri İsmet İnönü, Atatürk’ün kız kardeşi Makbule Atadan ile askeriye, devlet erkanı ve vatandaşların katıldığı merasimle Anıtkabir’e defnedildi.
DÜNYA BAŞKANLARININ ATATÜRK HAKKINDAKİ KELAMLARI
“Benim hüznüm iki türlüdür; evvel bu türlü büyük bir adamın kaybından ötürü bütün dünya üzere üzgünüm. İkinci hüznüm ise, bu adamla tanışmak konusundaki şiddetli isteğimin gerçekleşmesine artık imkân kalmamış olmasıdır. Beyaz Saray’daki misyonum tamamlanınca birinci yapmak istediğim şey, vaktimizin bu en dikkate bedel şahsiyetini ülkesinde ziyaret etmekti. Yazgı buna müsaade vermedi. Bu çapta beşerler dünyaya sık gelmezler.”
* ABD Lideri Franklin D. ROOSVELT
“Savaşta Türkiye’yi kurtaran, savaştan sonra da Türk Ulusu’nu tekrar dirilten Atatürk’ün vefatı, yalnız yurdu için değil, Avrupa için de en büyük kayıptır. Her sınıftan kişinin O’nun akabinde döktükleri içten gözyaşları bu büyük kahramana ve çağdaş Türkiye’nin Ata’sına layık bir tezahürden diğer bir şey değildir.
* İngiltere Başbakanı Winston CHURCHILL
“Akıllı ve barışçı yollarla gerçekleştirdiği yapıtı halkların tarihinde izlerini bırakacaktır.”
* Fransa Cumhurbaşkanı Albert LEBRUN
“Atatürk yalnız Türk tarihinin büyük bir siması değil, birebir vakitte bir büyük barış adamıdır. O’nun yeni Türkiye’yi yaratan yapıtı, yüzyıllara intikal eden bir anıt olarak kalacaktır.”
* Yunanistan Başbakanı Ioannis METAKSAS
ATATÜRK’ÜN VEFATI SONRASI YABANCI BASIN MANŞETLERİ
Dünya basını ‘ün vefatını şu sözlerle manşetlerine taşıdı:
“Kadınlar öteki hiçbir ülkede bu kadar süratle ilerlememişlerdir. Bir ulusun bu derece değişmesi, tarihte, nitekim eşi olmayan bir olaydır.”
* Daily Telgraph Gazetesi (İngiltere)
“Büyük niyetlerin adamı, bir devlet mimarıydı.”
* Neue Freie Presse Gazetesi (Avusturya)
“Almanya, Türk Milletinin bu ölçülmez derecede büyük ziyanından ötürü acısına samimi olarak katılmaktadır. Atatürk, bütün dünyanın hayran kaldığı bir kalkınma yapan birinci devlet lideri olmuştur.”
* Beobachter Gazetesi (Almanya)
“O’nun yönetimi altında Türkiye, Avrupa’nın değerli bir üyesi oldu.”
* London Times Gazetesi (İngiltere)
“Atatürk büyük bir şahsiyet, çok büyük bir kumandan, politik bir dehadır.”
* Excelsior Gazetesi (Fransa)
Dünya, bu savaş ve barış kahramanı büyük adamın vefatı ile fakir düşmüştür. Gücü, zorlukları yenme kararı ve yiğitliği ile, aman bilmeyen galiplerin uygulamaya kalkıştıkları pranga siyasetini birinci kıran Atatürk’tür.
* Pester Llyod Gazetesi (Macaristan)
“Yüzyılımızda, ‘olmayacak hiçbir şey yoktur’ biçimindeki tarihi gerçeği ispatlayan birinci adam olmuştur.”
* Rendelet Gazetesi (Macaristan)
“Mustafa Kemal öldü. Barış kubbesinin Doğu sütunu yıkıldı. Artık cihanda barışı kimse garanti edemez.”
* Sanerwin Gazetesi (Fransa)
“Atatürk üzere dehalar yalnızca görünüşte ölürler. Meğer, gerçekleştirdikleri yapıtlarla hep hayattadırlar.”
* Tahran Gazetesi (İran)
“Atatürk, yirminci yüzyılın en büyük mucizesidir.”
* National Tidence Gazetesi (Danimarka)
“Atatürk’ün mevt haberi geldiği gün, Romanya’da bütün okullarda dersler tatil edildi.”
* Rador Ajansı (Romanya)
“Tarihteki büyük muvaffakiyetler gözden geçirilecek olursa, Kemal Atatürk’ün tekrar bir ulus ve devlet yaratması kadar göz kamaştırıcı bir örneğinin bulunmadığı görülecektir.”
* The Daily Telegraph Gazetesi (İngiltere)
“Atatürk’ün yaptıkları, insanoğlunun kolay kolay yapabileceği şeylerden değildir. O; tamamıyla diğer bir insandı.”
* El – Mısri Gazetesi (Mısır)
“Eğer tarih bir kalbe sahip olsaydı, Mustafa Kemal’i kesinlikle kıskanırdı.”
* Tchang Yang Yee Pan Gazetesi (Çin)
“Atatürk’ün vefatı yalnız Türk Milleti için değil, onun örneğine çok muhtaç olan bütün Doğu milletleri için en büyük kayıptır.”
* El – Eyyam Gazetesi (Suriye)
“Bir beşere vefatından sonra bu derece sevgi ve yas şovları yapılması milletler tarihinde az görülen şeylerdendir.'”
* Athinaika Gazetesi (Yunanistan)
“Atatürk, vefatından evvel herkes tarafından hürmet gösterilen, kıymet verilen güçlü, dinç, ve çalışkan bir Türkiye yaratma idealini külliyen başardı.”
* Ele Nikon Mellon Gazetesi (Yunanistan)
“Dünyanın çok az yetiştirdiği dahilerdendir. Dünya tarihinin gidişini değiştirmiştir.”
* An Nahar Gazetesi (Lübnan)
“Atatürk; milletin atası, kılıç, fikir, kalp ve irade adamı idi. milletin bu büyük evladı, tıpkı vakitte yirminci yüzyılın en büyük yurttaşıdır.”
* Slova Gazetesi (Bulgaristan)
“Atatürk’ün vefatı ile dünya büyük bir başkanını kaybetti.”
* Gazetta Del Popolo Gazetesi (İtalya)
“Sırasıyla ihtilalci ve asi, sonradan muzaffer bir kumandan olan ‘Türklerin babası’. Yeni Türkiye’yi yarattı, sultanları kovdu, bayanlara hürriyet verdi, fesi kaldırdı, ülkesinde radikal bir inkılap yaptı.”
* Paris – Soir Gazetesi (Fransa)
“Bu derece yüksek hilkatte bir adama sahip olduklarından ötürü, Türklere gıpta ediyoruz.”
* Ceska Slova Gazetesi (Çekoslavakya)
“Bu Türk milleti yastadır. Zira yeni Türkiye’nin yaratıcısı olan eşsiz şefini kaybetmiştir.”
* Stipsi Gazetesi (Arnavutluk)
“Atatürk’ü yeni Türkiye’nin kuruluşu yolunda katettiği onurlu merhaleleriyle anıyoruz.”
* Dirita Gazetesi (Arnavutluk)
Karar