Çalışanların pek birçoklarının maruz kaldığı mobbingin cezası olduğunu belirten Hukukçu Doç. Dr. Hasan Sınar, ruhsal taciz olarak isimlendirilen mobbinge maruz kalanların susmaması gerektiğini ve kanıt toplamaları durumunda cezasız kalmayacağını açıkladı. Ayrıyeten Psikolog Prof. Dr. Aylin Vilayetten Koçkar ise çalışanın katiyetle susmaması gerektiğini vurgulayarak, ruhsal dayanak alınmasını önerdi.
MOBİNG DELİLLENDİRİLMELİ
Mobbingin çalışanın açık bir halde bulunduğu kurumda çalışmaya devam etmesini imkansız hale getirecek seviyeye ulaşması halinde İş Kanunu uyarınca haklı fesih sebebi sayıldığını belirten Doç. Dr. Sınar, “Ama bunun için mobbingin bu yoğunlukta gerçekleştiğini çalışanın yargı önünde kanıtlarıyla ortaya koyması gerekiyor. İspat edilince kişi yasal haklarını da alarak o işyerinden ayrılıp, yeni bir iş bulabilir” dedi.
MOBİNG KABAHATTİR
Türk ceza hukukunda mobbing hatası diye bir kabahat tipinin olmadığını aktaran Doç. Dr. Sınar kelamlarına şöyle devam etti:
Lakin, iş yerinde çalışana yönelik başta işvereni olmak üzere yapılan ruhsal taciz hareketleri ceza kanununda muhakkak cürüm tiplerini oluşturur. Bunun en başında da 125’inci hususunda düzenlenmiş olan hakaret cürmü geliyor. Hukuka nazaran hakaret, kişinin onur, gurur ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut fiil yahut sövmek suretiyle saldırmak biçiminde gerçekleşir. Dolasıyla iş yerinde şahsa yönelik aşağılayıcı, onur kırıcı kelamların hakaret hatası kapsamında yer alması ve yargı önüne taşınmasıyla mobbing uygulayan kişinin cezalandırılması kelam konusu olabilir. Böylelikle, failler 6 aydan 2 yıla kadar mahpus cezasıyla yargılanabilir
‘MOBİNG TAAMMÜDEN YARALAMA SUÇUDUR’
Çalışanların sahipsiz olmadığını söyleyen Doç. Dr. Hasan Sınar, “Eğer iş yerinde ruhsal taciz aksiyonları çalışanın psikolojisini bozmuşsa, mental sıhhatini olumsuz istikamette etkilemişse kişinin depresyona girmesine, ilaç kullanmasına, uzmandan dayanak alacak noktaya gelmesine yol açmışsa failin taammüden yaralama hatasını işlemiş olduğu manasını taşır. Bireyler, iş yerinde mobbinge uğruyorsa haklarını aramak isterlerse hukuk iş ve ceza hukukuyla sahip çıkıyor, çalışanlar sahipsiz değil” tabirlerini kullandı.
‘SES VE İMAJ KAYDI HUKUKA UYGUN’
Doç. Dr. Sınar, “Kişinin kendisine karşı işlenen kabahati öteki kanıtlarla ispatlama imkanı yoksa o anda kamu mercilerinden de yardım alma durumu olmuyorsa, o hatası ispatlamaya yönelik ses, imaj kaydı alabilir, Yargıtay bunu hukuka uygun olarak kabul ediyor. Olması gereken de budur, aksi takdirde hatası ispatlayamazsınız” dedi.
‘BURSA’DA HEKİMİN İNTİHARINA SORUŞTURMA AÇILMALI’
İntihar eden Mustafa Yalçın’ın kendisini bu evreye kadar getiren haksızlıkları lisana getiren mektubu ve sürecin şahitleri olduğunu lisana getiren Doç. Dr. Sınar, “Bu şahıslar hakkında derhal idari soruşturma başlatılmalı, sonrasında da gerekli yasal süreçler kanunun öngördüğü biçimde gerçekleştirilmelidir. Fakat intihardan ötürü bireylerin hukuken sorumlu tutulması mümkün değil. Ahlaken çok sıkıntılı bir durum ancak hukuk kuralları açısından mevt sonucundan ötürü mobbingi yapanları direkt sorumlu tutma imkanımız ne yazık ki mümkün gözükmüyor” yorumundan bulundu.
‘MOBBİNG İŞ YERİ ZORBALIĞIDIR’
Mobbingin iş yeri zorbalığı olduğunu söyleyen AÜ’den Psikolog Prof. Dr. Aylin Vilayetten Koçkar ise “Mobbing, tıpkı şirket içerisinde çalışan bir kişi ya da kümenin başka bir şahsa yönelik yalnız bırakma, aşağılama, ve saldırganlık göstermesidir. Kişiyi aşağılama, yokmuş üzere davranma, korkutma, hakkında dedikodu çıkartma üzere usullerle yapılıyor” diye konuştu.
‘HERKES MOBİNG UYGULAYABİLİR’
Mobbinge maruz kalan kişinin muhakkak dayanak alması gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Koçkar, “Tam olarak olup bitenlere yönelik kayıt tutun. Bunun farkında olun ve susmayın. En tehlikeli nokta susmaktır zira o vakit ‘nasıl olsa sesini çıkarmıyor’ diye zorbalığı uygulayan kişi devam ediyor. ‘Bir kadro ruhsal sıkıntıları olan bireyler mobbing uyguluyor’ diyemiyoruz. Herkesin zorbalık uygulaması mümkündür” sözlerini kullandı.
‘MAĞDUR HAYATA KÜSE BİLİR’
Mobbinge uğrayan şahıslarda ahenk bozukluğunun ortaya çıktığını aktaran Prof. Dr. Koçkar, “Kişi ağır depresyon da yaşayabilir. Hayattan küsme, vazgeçme, hiçbir şey yapmak istememeye varan seviyede depresif bir hal oluşabiliyor” dedi.
‘ŞİRKETLER BU BAHİSTE TAKVİYE ALMALI’
Mobbingin önüne geçmek için çok net şirket siyasetlerinin olması gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Koçkar, “Zorbalığa hiçbir formda yol vermeyen şirket siyasetleri olmalıdır. Her türlü dedikodu, berbat kelam, aşağılama, bir kişiyi dışlama üzere sorunlarda şirketlerin siyasetleri olması lazım. Buna müsamaha gösterilmemeli, daha olumlu bir iş ortamı oluşturulmalıdır. Şirketler bu süreci nasıl yöneteceğine dair vakit zaman uzmandan takviye almalıdır. İş yerinde bir şahsa zorbalık yapılması başkalarına de yapılacağını gösterir, kimse kendini inançta hissetmez. İnançlı, şeffaf ve açık bağlantının olduğu ortamlar yaratılmalı. Şahısların mobbing gördüğü için ömrünü sonlandırmak istemesi ağır bir depresyonun belirtisidir” diye konuştu.
Karar