Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, NTV'de Ayasofya ile ilgili açıklamalarda bulundu, 'Mozaik ve freskler nasıl kapatılacak' sorusuna Kalın “Işık sistemi olmayacak. Bir perde sistemiyle bunların kapatılması üzerinde çalışılıyor şu anda, son aşamaya gelinmek üzere” karşılığını verdi.
Kalın, perde sistemi için duvarlara çivi çakılması cihetindeki tezlerin sorulması üzerine “O mevzuda çok hassas bir çalışma yürütülüyor, kimsenin kaygısı olmasın” açıklaması yaptı.
“Protokolden davetli listesi olacak mı?” sorusu üzerine ise Kalın şunları kaydetti:
“Burası Allah'ın konutu, herkese açık. Oraya ibadete gelmek isteyen herkes alışılmış ki gelir. Yani 'Sen gel, sen gelme' denilecek bir durumdan bahsetmiyoruz. Lakin sayı konusunda bir çalışma yapmak durumundayız bu salgın koşulları içerisinde. Binaenaleyh bunu bir protokol listesi, VIP listesi gibi ifade etmek de yanlışsız değil. Allah'ın meskeninde protokol olmaz, VIP, VIP olmayan ayrımı olmaz.
Kalın'ın açıklamaları şöyle:
“Vatandaşlarımızın oraya gösterdiği ilgi ve rağbet elbette önemli bir hazırlık gerektiriyor. Lakin natürel bu hazırlığı yaparken öncelikle salgın periyodunda olduğumuzu unutmadan, orantının koşullarını dikkate alarak bir hazırlık yapmak durumundayız. Bu hususta da vatandaşlarımızın anlayış gösterisini rica ediyoruz. Zira doğal olarak o sevinç ve heyecan ile kişiler oraya hamle etmek isteyebileceklerdi. Buna daima birlikte mahal vermememizde yarar var.
“CUMHURBAŞKANIMIZ DOĞAL Kİ KATILACAKLAR”
Artık bir rakam vermek istemiyorum, o da bedellendiriliyor. 'Hijyenik kaidelere elverişli bir formda bu nasıl temin edilir?' diye. Orada öncelikle bir kez cuma namazının ve bir büyük mabet olarak Ayasofya Camisi'nin mehabetine münasip, yani o günün şanına, erdemine münâsib bir biçimde, vakar ile sakin bir formda bu açılışın gerçekleşmesi hedefleniyor. Sayın Cumhurbaşkanımız doğal ki katılacaklar. Vatandaşlarımızla birlikte aşikâr sayıda cemaat orada olacak. Esasen cumanın koşullarından birisidir bu. Ana yer olarak giriş katında cuma namazı kılınacak birinci planda.
“ECDAT BURAYI 500 YIL EVVEL O FREKSLERLE BİRLİKTE KORUDU”
“Işık sistemi olmayacak. Bir perde sistemiyle bunların kapatılması üzerinde çalışılıyor şu anda, son aşamaya gelinmek üzere. Buradaki temel unsur bu mozaiklere, tasvirlere, binanın tarihi dokusuna ve mimarisine hiçbir formda zarar verilmemesi. Hamdolsun, ecdat burayı 500 yıl evvel o fresklerle mozaiklerle birlikte korudular.
Camiye çevrildikten sonra da 1453'te, bugün de birebir hassasiyet gösteriliyor. Kıble kısmında 2 tane büyük tasvir var. Hz. Meryem tasviri ve bir de onlar 'Cebrail' diyorlar bir melek tasviri var. Bir de yan tarafta galerilerin olduğu alanda Hz. İsa'nın tasvirleri ve Hristiyan tarihine ilişkin sair tasvirler de var. Aslında o yandaki tasvirler namaz kılınmasına mani oluşum etmiyor. Hani onlar kıble tarafından olmadığı ve namaz kılarken görülmediği için onlarda bir külfet yok.
“İSTEYEN GİDİP O MOZAİKLERİ GÖREBİLECEK”
Daha evvel de bunu Sayın Cumhurbaşkanımız da ilan etti. Bugüne kadar bunlar nasıl korunduysa, ziyarete açıksa bundan sonra da o halde açık olmaya devam edecek. Bu vesileyle yurt dışından gelen kimi tenkitler ya da korkular bağlamında onu tekrar teyit etmek isterim. Bunların kapatılması, üstünün sıvanması, ziyarete açılmaması üzere bir şey laf konusu değil. Bunlar yeniden sıradan ziyaretçilere de açık olacak. İsteyen gidip o mozaikleri görebilecek.
“ZİYARET MEALINDE BİR DEĞİŞİKLİK OLMAYAYACAK”
Birtakım hizmetlerini Kültür ve Turizm Bakanlığı vakıflar üzerinden görmeye devam edecek. Zira olağan bir cami olmanın yanı sıra orası tıpkı devranda tarihi ve kültürel bir miras. Aslında bizim birçok selatin camimiz bu niteliğe sahip. Sultanahmet Camisi'ne, Süleymaniye Camisi'ne, Fatih Camisi'ne ya da Edirne'de Selimiye Camisi'ne gidildiğinde namaz kılmak isteyen namaz kılıyor.
Alışılagelmiş ziyarette bulunmak isteyenler yerli yabancı, sıradan ziyaretlerini zahir bir protokol içerisinde doğal ki nispetin kurallarına, maneviyatına iyi bir halde bu ziyaretlerini yapıyorlar. Ayasofya'da da bu manada bir değişiklik olmayacak. Birebir kural orada da uygulanacak.
“ESERLER TEKRAR YANINA KONULACAK”
Onlar hazırlanıyor, hazır üzere. İnşallah cuma gününe yetişecek. Fakat alışılmış bu birinci açılıştan sonra orada bir kadro hazırlıklar, çalışmalar da devam edecek. Bu mevzuda birkaç akademisyen arkadaşımızın çok detaylı bir çalışması var. Orası müze statüsüne kavuşturulduktan sonra Ayasofya'nın camiyken sahip olduğu birçok hat, levha, minber üzere ve gibisi ürünlerin farklı yanlara götürüldüğü ancak aslında bunları Ayasofya'nın envanterinde olduğu sabit.
Bunlar evraklarıyla belirlenmiş. Bunların da bir kısmının derlenip toparlanması, tekrar konumlarına konulması süreci olacak. Oradaki çalışmalar bir müddet daha devam edecek. Ancak inşallah 24 Temmuz itibarıyla orası mübarek bir günde ibadete açılacak.
“BURASI ALLAH'IN MESKENI, GELMEK İSTEYEN GELEBİLİR”
Burası Allah'ın meskeni, herkese açık. Oraya ibadete gelmek isteyen herkes doğal ki gelir. Yani 'Sen gel, sen gelme' denilecek bir durumdan bahsetmiyoruz. Ancak sayı konusunda bir çalışma yapmak durumundayız bu salgın koşulları içerisinde. Münasebetiyle bunu bir protokol listesi, VIP listesi gibi ifade etmek de yanlışsız değil. Allah'ın konutunda protokol olmaz, VIP, VIP olmayan ayrımı olmaz.
Orada herkes eşittir. İslam kültüründe, inancında namazın esprisi de odur. Herkes bir safta eşittir, birebirdir. O denli tabir etmemekte yarar var. O denli bir telaşla da hareket edilmiyor. 'Şunlar VIP, protokol, bu türlü gelsin' formunda değil. Lakin olağan mümkün olan en iştirakçi temsili niteliği yüksek bir hazırlığın yapıldığını söyleyebilirim.”
Karar