Uzun bir müddet faiz artışına orta veren Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, artan enflasyon ve kur baskısına daha fazla dayanamadı. Merkez Bankası Lideri değişikliğinden sonra siyaset faizini yüzde 24 düzeyinden 8,25’e kadar indi. Yaklaşık 4 aylık sabit faizin akabinde geçtiğimiz Para Siyaseti Şurası (PPK) toplantısında 200 baz puanlık artış gerçekleşti. Böylelikle siyaset faizi çift haneye ulaşarak 10,25 düzeyine ulaştı. TCMB’nin 22 Ekim Perşembe günü gerçekleştireceği PPK toplantısına ait anketine katılan ekonomistlerin tamamı siyaset faizinin artırılacağını varsayım etti. AA Finans’a katılan 17 ekonomistin tamamı siyaset faizinde (bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı) artışa gidileceği öngörüsünde bulundu. Faiz artışı bekleyen ekonomistlerin beklentileri 100 baz puan ila 200 baz puan ortasında yer aldı. Ekonomistlerin yıl sonu siyaset faizi beklentilerinin medyanı yüzde 12,25 olurken, beklentiler yüzde 11,75 ila yüzde 15 ortasında yer aldı.
Bloomberg HT Araştırma Masası’nın TCMB’nin faiz kararına ait düzenlediği beklenti anketine katılan 19 kurumun medyan varsayımı, siyaset faizinin 175 baz puan artırılarak yüzde 12’ye çıkarılacağı istikametinde. En düşük faiz beklentisini paylaşan kurum, siyaset faizinin 100 baz puan artırılarak yüzde 11,25’e çıkarılmasını bekliyor, en yüksek faiz beklentisini paylaşan kurum ise siyaset faizinin 250 baz puan artırılarak yüzde 12,75’e yükseltileceğini öngörüyor. Kurumların yıl sonu medyan siyaset faiz beklentisi ise yıl sonunda yüzde 12,50 olacağı istikametinde. Yıl sonu için en düşük beklentiyi paylaşan kurum siyaset faizinin 125 baz puan yükseltilerek yüzde 11,50 olmasını beklerken, en yüksek beklentiyi paylaşan kurum ise faizin 350 baz puan artırılarak yüzde 15 olmasını öngörüyor.
KUR FİYATLAMAYA ŞİMDİDEN BAŞLADI
Merkez Bankası’nın faiz artışı beklentisi piyasalara da müspet yansıdı. Haftanın birinci süreç gününde yüklü olarak 7.93-7.95 çizgisinde hareket eden dolar/TL, yeni haftanın birinci gününde en düşük 7.90’ın altına geriledi. Euro/TL de benzeri bir grafik çizerek en düşük 9.22 düzeyine kadar çekildi. Ancak, 3’ler seviyesine kadar çekildi. Tekrar alımların tesiriyle kur üst yanlışsız hareketlendi. Piyasada TCMB kararı haricinde yakından izlenen gelişmeler ise ABD seçimleri, Brexit gelişmeleri, koronavirüste global artış trendi, AB ile tansiyonun yine artması kaygısı, Azerbaycan-Ermenistan tansiyonu ve S-400 hava savunma sistemleri konusunda devam eden süreç yer alıyor. TCMB’nin devam eden sıkılaştırma adımları piyasalardaki en kıymetli takviye ögesi olmaya devam ediyor. Bankanın piyasaya uyguladığı fonlamanın son maliyetini gösteren yüklü ortalama fonlama maliyeti Cuma günü prestijiyle yüzde 12,26’ya yükseldi. Fonlama maliyeti Temmuz ortasında yüzde 7,4’ün altına kadar inmişti. Bu da 500 baz puana yakın sıkılaştırma uygulandığı manasına geliyor. Fonlama maliyeti geçen hafta birinci sefer mevcut enflasyonun üzerine çıktı. TCMB’nin siyaset faizi yüzde 10,25 faiz koridorunun üst bandı yüzde 11,75 geç likidite penceresi faiz oranı ise yüzde 13,25 düzeyinde bulunuyor. Enflasyon ise Eylül’de yüzde 11,75 düzeyindeydi.
BORSA ENDEKSİ HAREKETLİ
Global piyasalardaki müspet seyir ve Merkez Bankası’nın önümüzdeki perşembe günkü PPK toplantısında faiz artışına gidileceği beklentisi pay senetlerine alım getirdi. Açılıştan itibaren kademeli olarak yükselişini sürdüren Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günün birinci kısmında 1.200 puanın üzerine çıktı. 3 ay sonra birinci defa 1.200 puanı aşmış oldu. BİST 100 son olarak 27 Temmuz’da 1.200 puanı görmüştü.
FONLAMA FAİZİ 13’ÜN ÜSTÜNDE
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, dün klâsik teknikle düzenlediği 16 Kasım vadeli repo ihalesi ile piyasaya 10 milyar 1000 lira verdi. İhaleye, 40 milyar 650 milyon liralık teklif geldi. İhalede en düşük, ortalama ve en yüksek kolay faiz sırasıyla yüzde 13,25, 13,27 ve 13,33 olurken, en düşük, ortalama ve en yüksek bileşik faiz sırasıyla yüzde 14,09, 14,11 ve 14,18 düzeyinde gerçekleşti.
GERÇEK ADIM LAKİN KÂFİ DEĞİL
İddialarını açıklayan kurumlar ortasına katılan JPMorgan, TCMB’nin bu toplantıda siyaset faizini 200 baz puan artırmasını ve temkinli bir lisan kullanmasını bekliyor. JP Morgan Türkiye Başekonomisti Yarkın Cebeci tarafından hazırlanan raporda banka, Eylül ayında alınan 200 baz puanlık faiz artırımı kararının, fiyat ve finansal istikrara yönelik riskleri denetim altına almak için hakikat istikamette atılmış fakat kâfi olmayan bir adım olduğunu, lakin bu risklerin hala devam ettiğini ve güvenilirlik ve beklentilerdeki (enflasyon beklentilerinde süregelen kötüleşme, portföy çıkışları ve altına yönelik lokal talepte yansımasını bulduğu üzere) erozyon dikkate alındığında, faizlerin daha da artırılmasına gereksinim duyulduğunu kaydetti. Gerçek faizlerin mevcut düzeyinin (hem gerçekleşen hem de beklenen bazda) tarihi manada düşük düzeylerde göründüğünü kaydeden JPMorgan, Türkiye’nin güvenilirliğini sürdürülebilir formda tekrar sağlayabilmesi, dolarizasyonu durdurması ve bir ölçü sermaye akışı çekebilmesi için en az yüzde 2-3’lük müspet gerçek faiz sağlaması gerektiğine dikkat çekti.
‘200 BAZ PUAN MAKUL BİR ADIM OLUR’
Banka, enflasyonun, kestirim ettikleri üzere, yüzde 11-13 düzeylerinde istikrarlı kalması durumunda, efektif fonlama faizinin en az yüzde 13-15 düzeylerine yükseltilmesi gerekeceğini ve siyaset faizini yüzde 12,25 ve üst bandı yüzde 15,25’e düzeylerine getirecek 200 baz puanlık bir artışın makul bir adım olduğunu belirtti. Banka, bu artışın daha evvel iki kezde yapılmasını beklediklerini, lakin Türk Lirası üzerinde devam eden baskıdan ötürü, TCMB’nin bunu muhtemelen bu hafta bir seferde yapacağını kaydetti ve piyasa tepkisine bağlı olarak, önümüzdeki aylarda ek faiz artışına gereksinim duyulması riski olabileceğine dikkat çekti.
YILSONUNA KADAR YÜZDE 17 İDDİASI
Kevin Daly öncülüğündeki Goldman Sachs ekonomistlerinin kaleme aldığı müşteri raporunda, Merkez Bankası siyaset toplantısında faizi yüzde 10,25’ten yüzde 13,25’e yükselteceğini varsayım etti. Raporda, “(Merkez Bankası) Fonlama sınırlamalarıyla halihazırda gerçekleştirdiği sıkılaştırmayla buluşturmak için bir haftalık repo faizini artıracak” tabiri yer aldı. Goldman’ın baz senaryosu faizlerin yıl sonuna kadar yüzde 17’ye ulaşacağı istikametinde. Lakin raporda “Riskler sıkılaştırmanın ertelenerek TL’de daha fazla volatilite, yüksek enflasyon ve en sonunda sert bir iniş ile sonuçlandığı risk senaryosuna hakikat eğik” denildi.
TL GERÇEK KIYMETİNİN ALTINDA
Bloomberg’te çıkan “Lira Bull Who Called 2019 Rebound Says It’s Rally Time Again” başlıklı habere nazaran, 56 milyar dolar yöneten William Blair International fon yöneticisi, Thomas Clarke TL’de konum almaya başladığını söz etti. Clarke, Mayıs 2019’da da TL yüzde 15’lik ralliyi evvelden kestirmişti. Blooomberg’in haberinde son data haftasında jeo-politik risk algısı yüzünden bir ölçü para çıkışı olsa da yabancı yatırımcıların TL cinsinden varlıklara geri döndüğü vurgulandı. Clarke’e nazaran, Erdoğan’ın TCMB’yi para siyaseti kararlarında kendi haline bırakması durum almak için en değerli neden. TL hala gerçek pahasının altında ve Clarke bu hafta TCMB’den faiz artırımı beklemiyor. Velakin, Türkiye’nin artık çok gevşek para siyasetini noktaladığını sav ediyor.
Karar