Galata Kulesi’nin duvarının hilti ile yıkılmasının akabinde açıklama yapan Kültür ve Turizm Bakanı Ersoy 'Yıkım argümanları temelsiz, yıkılan kısımlar sonradan yapılan kısımlar' diye savunurken, Vakıflar Genel Müdürlüğü yanılgıdan ihale firmasını sorumlu tuttu. Öte yandan reaksiyonlar üzerine yıkılan duvarın birebir gün yine örüldüğü ortaya çıktı. İBB ise onarımın Bölge Müdafaa Heyetinden onay alınmadan yapıldığını belgeledi.
İstanbul Büyükşehir Belediyesinin (İBB) yayınladığı ve toplumsal medyada infial yaratan tarihi Galata Kulesi’nde hilti ile yıkım yapıldığını gösteren imajların yankıları sürüyor. İBB’nin ‘yıkımı durdurun’ davetiyle yayınladığı manzaralarda bir yıkım olmadığını savunan Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Sosyal medyada ‘Galata Kulesi’nin duvarları yıkılıyor’ halindeki tezler asılsızdır. Yıkılan kısımlar sonradan yapılan, Galata Kulesi’ne ziyan veren kısımlardır. Onarımda kullanılan metotlar konusunda ise ilgili firmaya gerekli yaptırım uygulanacaktır” dedi.
Vakıflar Genel Müdürlüğü de (VGM) Twitter hesabından Galata Kulesi’nde yapılan onarım çalışmalarına ait yaptığı açıklamada hilti ile yapılan yıkımın literatürde ‘çürütme-tümleme’ olarak tanımlandığı, bunun ‘tarihi yapıta sonradan eklenmiş ya da devir içerisinde tamir yapılamayacak kadar bozulmuş alanlarda, deformasyona uğramış modüllerin çıkarılması ve tekrar aslına uygun hale getirilmesi’ yani muhdes olduğu aktarıldı. Yapılan teknik incelemelerde, kule taban katındaki duvarın ‘çimento asıllı sıva raspası’ sonucunda duvar örgüsünde bozulmaların ortaya çıktığı, orjinal yapısının bozulduğu ve bu müdahalelerin yakın periyotta yapıldığının anlaşıldığı belirtilen açıklamada, şunlar kaydedildi: “Galata Kulesi üzere İstanbul’un hatta dünyanın sembol yapıtlarından birine sonradan müsaadesiz ve kaçak olarak eklenen, özgün dokusu ve işleviyle ilgisi olmayan ofis, mutfak üzere kısımlar tasfiye edilmekte, çimento harçla örülmüş kısım, özgün duvar örgüsüne uygun materyal cinsi ve tekniğine uygun olarak tamamlanmaktadır. Galata Kulesi, insanlığın ortak mirası, İstanbul’un siluetinin ayrılmaz modülüdür. Yapılan çalışmalar; bilimsel prosedürler temel alınarak, büyük bir titizlikle sürdürülmektedir. Hassasiyetimizle uyuşmayan prosedürler kullanan yüklenici firmaya ise gerekli yaptırımlar uygulanacaktır.” Yıkımı savunan bu açıklamalara karşın hilti ile yıkılan duvarın reaksiyonların akabinde birebir gün ivedilikle tekrar örüldüğünün ortaya çıkması ise kamuoyunda şaşkınlık yarattı.
ONAYSIZ PROJEYLE MÜSAADESIZ UYGULAMA YAPILDI
Bakanlığın ve VGM’nin açıklamaları akıllara, mülkiyeti 165 yıl İBB’de olan ve bu yıl ‘Kule-i Yer Vakfı’ mülkü olduğu savıyla vakıflara devredilen Galata Kulesi’nde ‘yakın dönemde’ yapıldığı söylenen eklemelerin ne vakit yapıldığını getirdi. Açıklamalardan çıkan öteki bir sonuca nazaran, ebabil kuşları nedeniyle sonbahara ertelendiği belirtilen kulede onarım çalışması temelinde devam ediyor. Öte yandan, her iki kurumun yaptığı açıklamalar Galata Kulesi’nin onarımının ehil olmayan bir firmaya verildiğini ortaya koydu. İleri sürülen diğer bir değerli sav da, İBB’nin kulenin periyoduna itiraz davaları sürerken, onarım projesinin Bölge Müdafaa Kurulu’ndan şimdi geçmediği. İBB Kültür Varlıkları Daire Lideri Yetenekli Polat’ın toplumsal medya hesabından paylaştığı dokümana nazaran vakıfların hazırladığı proje, imajların medyaya yansıdığı gün 11 Numaralı Bölge Müdafaa Kurulu’nun gündemine girdi. Olağanda, projelerin evvel Bölge Müdafaa Kurulu’nca onaylanması ve heyetin belirlediği kaidelerde uygulanması gerekiyor. Yaşananlar, VGM’nin tarihi yapıtlardan birinci derece sorumlu Bölge Muhafaza Heyetine karşın onarım yaptığını ortaya koydu. Mevzuata nazaran ortaya çıkan bu durumun akabinde konseyin yerinde tespit yapması ve Galata Kulesi’nde müsaadesiz yürütülen çalışmaları kayıt altına alması mecburiliği doğdu. Ayrıyeten manzaradaki duvarın ‘muhdes’ yani sonradan eklenmiş olduğunu söylense de, mevzuata nazaran muhdes yapılar da tekrar lakin bölge muhafaza konseyinin onayı ile kaldırılabilir. Her iki kurumun ‘yıkım yok, raspa yaptık’ açıklamasının gerisinde ise onarım projesinin heyet tarafından şimdi onaylanmamış olması yatıyor. Gelişmelerden sonra merak edilen kıymetli bir husus da, yapılan açıklamalarda ‘hassasiyetlerle örtüşmeyen’ uygulama yaptığı belirtilen şirkete ne ceza verileceği. Olağanda, şirket kabahati kabul ettiği takdirde ‘tarihi yapıta kurumdan habersiz ziyan vermekten’ mukavelesinin feshedilmesi ve onarım ihalelerine girmemesinin yasaklanması gerekiyor. Aksi takdirde uygulamayı yapan kuruma ceza veriliyor.
Karar