Beden hemoglobin üretimi için demir mineralini kullanır. Bedende hem yüksek hem de düşük demir düzeyleri, altta yatan önemli bir sorunu işaret edebilir. Bu nedenle insan bedeni için demir deposu dediğimiz Ferritin’in istikrarlı olması gerekir. İşte Ferritin ile ilgili bilinmesi gereken detaylar…
FERRİTİN NEDİR?
Değişik besin kaynaklarından sağlanan demir minerali, insan bedeninde kıymetli bir yere sahiptir. Kanda sayıca en fazla bulunan hücre tipi olan eritrositler ya da farklı bir deyişle kırmızı kan hücreleri, doku ve organlar için hayati bir ehemmiyete sahip olan oksijenin taşınmasından sorumludur. Bu hücreler Alyuvarlar olarak da bilinir. Bu hücreler dokulara gereğince oksijen saylayabilmesi için de demire muhtaçlık vardır.
Ferritin ise bedende bulunan demirden farklı olarak, var olan demiri depolayan ve salınımını denetim eden bir tıp protein kompleksidir.
Ferritin proteini, beden hücrelerinde ve bilhassa hepatosit olarak bilinen ve karaciğerin yaklaşık olarak %75'ini oluşturan hücrelerde, kemik iliğinde ve bağışıklık sistemi hücrelerinde bulunur.
Bir öteki değişle Ferritin, bedenin demir deposu olarak da tanımlanabilir. Bedende yer alan demir ölçüsünün ölçümü de Ferritin testi ile yapılır.
FERRİTİN YÜKSEKLİĞİ NEDİR?
Ferritin kıymetinin yüksekliği, bedende olması gerekenden daha fazla demir mineralinin depolandığını gösterir. Bedenden doğal yollarla atılamayan demir minerali, çoğunlukla kan transfüzyonu sonrasında artış gösterir. Bu da insan bedeninde organ işlevi bozukluğu, kalp ve daman problemleri üzere pek çok hastalığa neden olabilecek meselelere yol açar.
OLAĞAN KIYMETLERI NE OLMALIDIR?
Kan Ferritin’i için olağan kabul edilen bedeller, cinsiyete ve yaşa nazaran değişiklik gösterebilir.
Ferritin’in olağan bedelleri:
Bayanlarda mililitrede 20 ile 200 nanogram,
Erkeklerde ise 20 ile 500 nanogram aralığındadır.
Kandaki Ferritin ölçüsünün bu hudutlar ortasında olmaması durumunda tehlikeli olarak kabul edilir.
NEDEN YÜKSELİR?
Ferritin, akut faz reaktanı olarak da bilinir. Yani bedeninizde iltihaplanma olduğunda kandaki Ferritin’in ölçüsü da yükselir. Obezite, günlük alkol tüketimi, sigara kullanma alışkanlığı, kronik hastalıklar, karaciğer rahatsızlıkları ve genetik rahatsızlıklar da Ferritin yüksekliğine neden olur.
Bununla bir arada Ferritin yüksekliğine neden olan ögeler: hipertiroidizm, Tip 2 diyabet, Lösemi, romatoid artrit, Sık kan transfüzyonu, kronik hepatit C vb. karaciğer hastalığı, Huzursuz bacak sendromu, demir zehirlenmesi, hodgkin lenfoması, yetişkin başlangıçlı still hastalığı, memolitik anemi, megoloblastik anemi, birtakım kan hastalıkları.
Ferritin’in yüksekliği, bazen kanser üzere önemli sıhhat sıkıntılarının belirtisi olabilir. Ayrıyeten cinsel isteksizlik, kalp ve damar problemleri, yorgunluk ve kilo kaybı da Ferritin yüksekliğinden kaynaklı olabilir.
BELİRTİLERİ
Karın ağrısı, Eklem ağrısı, Güçsüzlük, Zayıflık, Kalp çarpıntısı, Göğüs ağrıları, Cilt renginde kararma, Cinsel performans düşüklüğü, Uykuya emsal uyuşukluk hali, Kalp-damar meseleleri, Bedende tüy kaybı üzere durumların görülmesi Ferritin yüksekliği belirtileri olarak karşımıza çıkar.
TEDAVİSİ
Öncelikle tabip denetiminden geçilmesi ve uygun tedavi yolunun belirlenmesi gerekir. Bununla birlikte çoklukla Östrojen ya da progestin hormon tedavisine muhtaçlık duyulabilir. Osteoporoz ve kardiyavasküler risk taşıyan, menopoza girmiş bayanlarda risedronat tedavisinden yararlanılabilir. Kan bağışı ile de bedeninizdeki Ferritin’in ölçüsünü düşürebilirsiniz.
Ayrıyeten, beslenme alışkanlıklarınızı ve hayat tarzınızı değiştirmeniz gerekebilir. Kahve ve yeşil çay tüketimi, sistemli ve uzun müddetli antrenman, kalsiyum açısından güçlü olan besinlerin
sistemli tüketimi, çinko, magnezyum, manganez üzere minerallerin beden tarafından kâfi ölçüde alınımı; demir emilimini azaltan yollardır
Karar