İslam Fikir Enstitüsü Lideri ve eski Diyanet İşleri Lideri Prof. Dr. Mehmet Görmez, Stratejik Niyet Enstitüsü’nde verdiği “Değerler Krizini Aşmak” başlıklı konferansta İslam dünyasının içerisinde bulunduğu toplumsal krize ve kıymetlerin yozlaşmasına yönelik sorun eksenli tespitlerini ve bu krizden çıkılmasına yönelik tahlil tekliflerini paylaştı.
‘EN BÜYÜK KRİZ ‘DEĞERLER KRİZİ’
İçinde bulunduğumuz periyot içerisinde insanlığın birçok krizle yüzleştiğini fakat bu krizlerin en büyüğünün ‘değerler krizi’ olduğunu tabir etti ve bu durumun da insanın varlık krizi ile bağlantılı olduğuna dikkat çekti. Varlık arayışının, insanın en uzun arayışı olduğunu belirten Görmez, tarih boyunca insanın kendisini görünen yahut görünmeyen farklı objeler üzerinden anlamlandığına dikkat çekti ve son iki yüzyıldır ise ‘akıl ve bilim’ üzerinden bu arayışın ve anlamlandırma uğraşının devam ettiğini söz etti.
BİLİM-FELSEFE-DİN BAĞI
Bilim-Felsefe-Din alakasına de dikkat çeken Görmez, bu üç olgunun birbirleriyle olan bağlantısının kıymetine dikkat çekerek fonksiyonlarına yönelik, “Bilim açıklamış, İdeoloji düşündürmüş ve Din anlamlandırmıştır” değerlendirmesinde bulundu.
İnsanın benliğini ve varlığını anlamlandırma sürecindeki yaşanan dönüşüme değinen Görmez, son yüzyılda bilhassa bireyci yaklaşımların ön plana çıktığını ve yarar eksenli bir hayat ideolojisinin şekillendiğini belirtti.
İnsanın yaratılışının ve dünyaya gönderilmesinin bir ceza değil, yükseliş olduğunu tabir eden Görmez, Beşer-Adem-İnsan ilgisi içerisinde kıymetlendirecek olursak, insanın dünyaya gelişiyle birlikte beşeriyetten ademiyete teşrif ettirildiğine dikkat çekti.
‘DEĞERLER KRİZİNİN AŞILABİLMESİ İÇİN İNSAN KALMAKTA ISRAR ETMEK GEREK’
Bu bağlamda sıkıntıyı ele alan Görmez, ‘değerler krizinin’ aşılabilmesi için ‘insan’ kalmakta ısrar etmemiz gerektiğini tabir etti. İnsanoğlunun derinleşen varlık krizinin, dijitalleşme ile ilgili olduğuna da dikkat çeken Görmez, dijitalleşmenin ve bu sürecinin öncüsü olmanın bir gerçeklik olduğu şuuruyla yaklaşırken bunun yanı sıra bedellerimi tahrip etmemiz ve içinde bulunduğumuz krizi de derinleştirmemiz gerektiğini vurguladı.
‘EKRAN UYGARLIĞI BİZLERİ PASİF VATANDAŞA DÖNÜŞTÜRDÜ‘
Dijitalleşme ile birlikte görselliğin hâkim kılındığını belirten Görmez, görselliğin egemenliğinin ise aklın ve kalbin yani idrakin vefatına sebep olduğunu tabir etti. Görsel egemenlik ile birlikte üç temel krizin oluştuğunu belirten Görmez, Ekran uygarlığının bizleri birer pasif vatandaşa dönüştürdüğünü ve her şeyi suretler üzerinden değerlendirmemize sebep olduğunu bu durumda da algıların, olguların önüne geçmesi ile neticelendiğine dikkat çekti.
Bir öbür krizin ise, seyretme ve seyredilme ‘hastalığı’ olduğunu söz eden Görmez, müşahedesiz bir bakışın bizi anlamsızlaştırdığını belirtti. Müşahede ile seyrin ortasındaki farka istinaden ise seyrin sonucunda karşımızda bir ağaç göreceğimizi fakat müşahedenin bizlere ağaç varoluşunu görmemizi sağladığını tabir etti.
‘GÜNÜMÜZDE DİNDARLIK AHLAK ÜRETMİYOR’
Din-ahlak ilgini de pahalandıran görmez içinde bulunduğumuz pahalar krizinin bir öbür müsebbibinin ise ‘din ve ahlakı’ bir birinden başka bağlamlarda kıymetlendirmemiz olduğunu belirtti, ‘din ve ahlak’ ortasında ‘ve’ bağlacının dahi bulunmaması gerektiğini vurguladı. Ayrıyeten günümüzde ‘dindarlığın’ ‘ahlak’ üretmediğine de dikkat çekti.
Karar
