Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bilgilerine nazaran, haziran ayına ait ni (TÜFE-ÜFE) açıkladı. Tüketici fiyatları haziran ayında yıllık bazda yüzde 17,53 artarken, üretici fiyatlarında yıllık artış ise yüzde 42,89 oldu. Böylece yıllık enflasyon Mayıs 2019’dan bu yana en yüksek düzeye yükseldi.
Son 12 aylık enflasyon bilgilerine bakıldığında, Haziran 2020’de yüzde 12,62 olan tüketici enflasyonun 5 puan, üretici enflasyonun ise birebir periyotta yaklaşık 37 puan artması dikkat çekiyor. TÜFE ve ÜFE ortasında açılan bu fark, endeks tarihinin en yüksek farkı olarak kayıtlara geçti.
Pekala enflasyonda görülen bu süratli artışın sebebi ne?
‘ENFLASYON BUNUN ÜZERİNDE GELSEYDİ DE ŞAŞIRMAZDIK’
Deutsche Welle Türkçe’den Aram Ekin Duran’ın haberine nazaran; İstanbul Ticaret Üniversitesi’de vazifeli ve birebir vakitte Karar gazetesi müellifi Doç. Dr. Oğuz Demir’e nazaran, Türkiye’nin haziran ayında yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınına karşı alınan tedbirleri gevşeterek olağanlaşma sürecine geçmesi, enflasyon artışında tesirli oldu.
Sokağa çıkma yasaklarının azalması ve işyerlerinin açılması ile bir arada tüketim talebinde bir canlanma olduğunu lisana getiren Doç. Dr. Demir, “Bu talep canlılığı ile birlikte haziran ayı üreticilerin, işletmelerin mevcut fiyat kataloglarını güncelledikleri bir ay oldu. Aslında enflasyonun bunun da üzerinde gelmesi çok şaşırtan olmayacaktı” diyor.
‘YÜZDE 20 DÜZEYLERİNİN GÖRÜLMESİ BÜYÜK OLASILIK’
Ekonomistlere nazaran, önümüzdeki aylarda enflasyonda yüzde 20 düzeylerinin görülmesi artık çok büyük bir mümkünlük. Bu da başta fakir bölümler olmak üzere, toplumun alım gücünün daha da azalacağı manasına geliyor.
Türkiye’nin şu anda yüzde 20’lere gerçek giden bir enflasyona sahip olduğuna işaret eden Doç. Dr. Oğuz Demir, “Haziran ayında yüzde 17,5 çıkan enflasyon içerisinde, haziran sonunda yürürlüğe giren doğal gaz ve elektrik artırımlarının olmadığını unutmayalım. Bu artırımların da yaklaşık 1 puan olarak temmuz enflasyonuna yansıyacağını düşünürseniz, yüzde 20’ye gerçek gidiyoruz biz enflasyonda” halinde konuşuyor.
‘AĞUSTOSTA TEMMUZ AYINI ARIYOR OLACAĞIZ’Bundan sonraki aylarda da enflasyon sayılarında yükseliş eğilimi görüleceğini kaydeden İstanbul Teknik Üniversitesi’den Prof. Dr. Öner Günçavdı, “Yani Temmuz ayında biz Haziran ayını muhtemelen arar duruma geleceğiz; Ağustos ayında Temmuz ayını arar duruma geleceğiz. Yani önemli bir enflasyonist süreç içerisinde girmiş durumda” diye konuşuyor.
Memleketler arası Para Fonu (IMF) tarafından Nisan 2021’de yayınlanan enflasyon raporuna nazaran, Türkiye, o devirde belirlenen yüzde 13.6’lık enflasyon kıymeti ile dünyada en yüksek enflasyona sahip 14. ülke olmuştu. IMF raporunda, Türkiye’nin Ortadoğu ve Avrupa bölgesinde yalnızca Libya ve İran’dan daha düşük enflasyona sahip olduğuna dikkat çekilmişti. Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) bilgilerine nazaran ise, Euro Bölgesi yıllık enflasyonu Mayıs ayında yüzde 2 olarak gerçekleşti.
Karar