ÇEVİRİ: SELMAN CÖMERT / KARAR.COM
Şimdi yayınlanan raporda, demokrasileri tehdit eden bilgi kaosunun nasıl sona erdirilebileceğine dair teklifler yer alıyor. Tekliflerden biri, teknolojinin incelenmesi için toplumsal ağ algoritmaları ve temel işlevlerine dair ayrıntıların muteber araştırmacıların erişimine sunulması gerektiği tarafında. Ayrıyeten raporda, dezenformasyonun süratli yayılmasını önlemek ismine, toplumsal medya paylaşımlarında birtakım limitlerin koyulması gerektiğinin altı çiziliyor.
TOPLUMSAL MEDYADA HER YANLIŞ BİLGİYE TEKZİP
Toplumsal medyada yanlış bilgiye maruz kalan şahısların her birine düzeltme gösterilmesi gerektiğini öne süren rapor, ortalarında Avustralya, Kanada, Fransa, Almanya, Hindistan, Güney Kore ve İngiltere’nin de bulunduğu 38 ülkenin iştirakiyle oluşturulan Bilgi ve Demokrasi Forum’u tarafından yayınlandı. İmza sahibi ülkeler için tüzel bağlayıcılığı olmayan rapor, bu ülkelere toplumsal ağlarda bilgi kirliliğinin süratle yayılmasını önleyici tavsiyelerden oluşuyor. Bilgi ve Demokrasi Forumu’nda Türkiye imzacı devletler ortasında yer almıyor.
Ortalarında avukat, yönetici, gazeteci ve profesörlerin bulunduğu raporun 17 kişilik idari heyetinde, Massachusetts Teknoloji Üniversitesi’nden Sinan Aral, Cambridge Analytica muhbiri Christopher Wylie ve eski Facebook yatırımcısı Roger McNamee de yer alıyor. Rapora katkıda bulunan sivil toplum örgütleri ortasında, “bilgi ve söz özgürlüğünü savunma” mottosuyla 5 Şubat 1987’de kurulan Article 19 tertibi ve siber dünyada vatandaş özgürlüğünü kısıtlayan oluşumlara karşı insanları korumak maksadıyla kurulan ABD merkezli Elektronik Hudut Vakfı (Electronic Frontier Foundation – EFF) bulunuyor.
‘EKMEK KIZARTMA MAKİNESİ, FACEBOOK’TAN DAHA GÜVENLİ’
Raporun bilgi kaosunu engellemeye yönelik kıymetli tavsiyelerinden biri de, dijital platformlar için zarurî güvenlik ve kalite ihtiyaçlarını tanımlayan bir çeşit “yasal imar kanunu.”
Toplumsal ağlarda güvenlik ve kalite ihtiyacıyla ilgili BBC’ye konuşan Christopher Wylie, “Eğer bir mutfak aleti üretseydim, bir ekmek kızartma makinesi üretmek için, Facebook’u üretmek için yapılandan daha fazla güvenlik testi yapmak ve daha fazla ahenk prosedürünü takip etmek zorunda kalırdım” dedi. Wylie, toplumsal ağların, tasarım ve mühendislik kararlarından kaynaklı potansiyel ziyanları iyice tartması gerektiğinin altını çizdi.
Raporda yer alan öbür tavsiyelerden birkaçı:
- İnternette süratle yayılan bir içeriğin yahut bilginin, teyit edilene kadar yayılma suratı süreksiz olarak yavaşlatılmalı,
- Toplumsal ağlar, haber akışındaki bir içeriği kullanıcıya neden önerdiğini açıklamaya zorlanmalı,
- Amaç kitlesi küçük olan reklamlar kısıtlanmalı,
- İnsanları ırkına yahut dinine nazaran içerikten sınırlama yasaklanmalı.
Raporda Facebook, Twitter ve YouTube’un kısmen gerçekleştirdiği ‘devletin denetiminde olan haber kuruluşlarının hesaplarını etiketlemek’ ve toplu iletilerde kısıtlama üzere sınırlamalar da yer alıyor.
Karar