Çin’in Doğu Türkistan’daki Uygur Türkleri üzerinde uyguladığı insanlık dışı siyasetler, gün geçtikçe devam ediyor.
Doğu Türkistan (Xinjiang) Üniversitesi’nde Profesör ve araştırmacı olan Gheyretcan Osman’ın bir sene evvel mahpusa atıldığı katılaştı.
Xinjiang Üniversitesi Filoloji Okulu’nda Profesör ve Uygur Klasik Edebiyatı araştırmacısı olan Gheyretcan Osman’ın 100’den fazla bilimsel makale, 30’dan fazla kitabı bulunuyor. Memleketler arası seminerlere katılan, alanında 40 yıla yakın çalışmış ve müfredat hazırlamaya katkıda bulunmuş olan Osman, 2018 yılında ‘eğitim’ kampına gönderilmişti. Geçtiğimiz sene ise Osman, on yıllık mahpus cezasına çarptırıldı.
SUÇLAMALAR DERS VERMEK VE TÜRKİYE’DE KONFERANSA KATILMAK
Prof. Gheyretcan Osman’na yöneltilen suçlamalar ortasında ders vermesi ve Türkiye’de bir konferansa katılmış olması da gösteriliyor.
Prof. Osman’nın on yıllık mahpus cezası bilgisi üniversiteden yetkili bir kişi tarafından ailesi ile paylaşılırken üniversite yetkilileri mahpus cezası haberlerini de yalanlamıyor.
Üniversitede düzenlenen bir konferansta Gheyretcan Osman, tüm ders kitaplarında ve araştırma makalelerinde “Uygur kültürünü abartarak Uygur kültürünü ötekileştirmek ve Uygur öğrencilerine ayrımcılık fikrini aşılamakla” suçlanmış. Fakat üniversite yetkilileriyle yapılmış telefon davetimizde, bilgilerin doğruluğu yahut eksiksizliği ile ilgili bir soruya cevaben, bunun “ulusal sır” olduğunu, onun için yanıtlanmayacağı söyledi.
Bir öteki üniversite çalışanının beyanına nazaran, Gheyretcan Osman‘ın ceza kararının bir sene verildiği ve o tarihte mahpusa atıldığı tarafında oldu.
Japonya’da bir üniversitede ders veren Osman’nın, bu derslerinde bahsettiği kimi örnekler “Çin kültürünün dışlanması” olarak değerlendirilmiş. 2008 yılında Bursa’daki Türkoloji konferansına katılması ve Uygur kültürünü tanıtması “bölücü propaganda” olarak değerlendirilmişti.
Öğrenciler yetiştiren Uygur bilim alanında değerli yere sahip Gheyretcan Osman’ın nerede tutulduğu ve durumu ise hala bilinmiyor.
Öte yandan Çin hükümetinin bilgileri, Pekin’in bölgedeki Müslüman Uygurlara yönelik baskılarını başlattığı 2014’ten bu yana Doğu Türkistan’daki uzun mahpus cezalarına çarptırıldığı bildirilen kişi sayısında önemli bir artış olduğunu görülüyor.
Gheyretcan Osman kimdir?
Gheyretcan Osman’ın “Antik Tarim Kültürü” kitabındaki biyografisine nazaran, Gheyretcan Osman 1958’de Kaşgar’da doğdu ve 1978’de Xinjiang Üniversitesi Uygur Lisanı ve Edebiyatı Fakültesi’ne kabul edildi. O vakitten beri, Gheyretcan Osman’ın 40 yıllık hayatı, 2018’de misyondan uzaklaştıran kadar Xinjiang Üniversitesi’nde öğretim ve araştırma yaparak geçti. Harika gayretleri ve aralıksız keşifleriyle dikkat çeken Gheyretcan Osman, varlıklı araştırma sonuçlarıyla da tanınıyor. “Doğu ve Batı’da Uygurlar” ve “Uygur Klasik Edebiyat Tarihi” üzere kıymetli yapıtların müellifidir. Ayrıyeten “Uygur Edebiyatı Mesleksel Eğitim Projesi” üzere Uygur lisanı edebiyatı üzerine ve üniversitenin ders kitaplarına da büyük katkıda bulunmuştur.
Karar