Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, “8 Mart Dünya İşçi Bayanlar Günü, Türkiye’de Bayan Hakları İhlalleri Raporu”nu yayımlandı.
18 YILDA 6 BİN 732 BAYAN ÖLDÜRÜLDÜ
Raporda bayanlara yönelik hak ihlalleri yer aldı. Raporda AK Parti’nin iktidarda olduğu 18 yılda 6 bin 732 bayanın erkekler tarafından öldürüldüğüne dikkat çekilerek, “Pek çok olayda rastlanan ve hatta mevtle sonuçlanan şiddet olaylarına yer hazırlayan, erkek şiddetinin birinci elde karakollarda hafife alınıp çözümlenmeye çalışılması da (örneğin; şiddet gören bayanı, şiddet uygulayan kocayla barıştırıp konuta göndermek), Türkiye’de bayana yönelik şiddetin ne kadar hafife alındığının; erkek şiddetinin ne kadar normalleştirildiğinin bir göstergesi olarak değerlendirilebilir” denildi.
“KADINA ŞİDDETİ ORTADAN KALDIRMA KONUSUNDAKİ ISRAR ZAYIF”
Yargının da bayanı korumadığının altı çizilen raporda, bunun nedeni şöyle anlatıldı:
“Ceza hukukunun bayanı her tıp şiddetten koruyacak nitelikte olmaması, şiddet hadiselerinde tesirli soruşturma yürütülmemesi, mahkemelerde erkek şiddetini ceza indirme ve erteleme yoluyla adeta ‘meşru’ kılma tarafındaki baskın hal, şiddet gören bayanlara yönelik muhafaza önlemlerinin acilen ve yoluna uygun olarak hayata geçirilmemesi Türkiye’de bayana yönelik şiddeti ortadan kaldırma konusundaki ısrarın ne derece zayıf olduğunu bizlere göstermektedir.”
“SIĞINMA MESKENLERİNDE 10 BİN BAYANA 1 YER BİLE DÜŞMÜYOR”
Raporda bayanların erkek şiddetinden korunacağı bayan sığınma meskenlerinin yetersizliği de aktarılarak, “83 milyonluk ülkemizde nüfusun yarısını bayanlar oluşturuyor. Fakat ülkemizde sığınma meskenlerinin toplam kapasitesi sadece 3 bin 482. Sığınma konutlarında 10 bin bayana 1 yer bile düşmüyor” diye vurgulandı.
800 BEBEK CEZAEVİNDE
Rapora nazaran; Türkiye’deki cezaevlerinde 17 bin bayan tutuklu ve hükümlü bayan bulunuyor ve bu bayanların yanında 800’ü 3 yaş altı bebek olmak üzere 3 bin çocuk anneleriyle birlikte cezaevinde kalıyor.
İŞ CİNAYETLERİNDE 965 BAYAN HAYATINI KAYBETTİ
Rapordan satır başları şöyle:
- 2013-2020 yılları ortasında iş cinayetlerinde 965 bayan hayatını kaybetti.
- Türkiye’de erkeklerin geliri bayanlardan yüzde 31 fazla. Fiyat gelirlerinde toplumsal cinsiyet eşitsizliği artıyor. Fiyatlı bayan ve erkekler ortasındaki gelir eşitsizliği büyüyor. 2006 yılında yüzde 12 olan fiyat farkı 2019’da yüzde 20,7’ye yükseldi. Kendi hesabına çalışan erkeklerin geliri bayanlardan yüzde 77,3 fazla.
- Dünyanın 39 ülkesinde kız ve erkek çocukları mirastan eşit hisse almıyor. Dünya bayanlarının yüzde 30’u partnerlerinin fizikî ve/veya cinsel şiddetine maruz kaldığını söz ediyor.
- Toplumsal eşitliğin en yüksek seviyede olduğu birinci 5 ülke; İzlanda, Norveç, Finlandiya, İsviçre ve Nikaragua. Toplumsal eşitliğin en düşük seviyede olduğu birinci 5 ülke; Yemen, Pakistan, Irak, Suriye ve Çad.
- Global iş gücüne iştirak oranı bayanlarda yüzde 63, erkeklerde yüzde 94. Fortune 500 şirketlerinin yüzde 6.6’da bayan CEO vazife yapıyor. Dünya çapında yüzde 41 oranında bayan doğum yardımı alıyor. Bayanların mesken işlerine (ücretsiz) olarak iştiraki erkeklerin 3 katı daha fazla. Dünyada bayan parlamenter oranı 2020 yılında 24,9. Dünyada çocuklarıyla yalnız yaşayan ebeveynlerin yüzde 84’ü bayan.
BAYANLARIN HAK KAYIPLARININ ÖNCELENMESİ İÇİN TEKLİFLER
Raporda bayanlara yönelik hak kayıplarının önlenmesi için teklifler şöyle sıralandı:
- 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Bayana Yönelik Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun’un tesirli bir biçimde uygulanması.
- İstanbul Kontratı olarak bilinen “Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Çabaya Ait Avrupa Kurulu Sözleşmesi”nin tesirli bir biçimde uygulanması.
- Bayan ve erkeğin eşit olduğu kavramının benimsenmesi ve uygulanması.
- Şiddet önlenememiş, tehdit ortaya çıkmış ise 6284 sayılı kanununa nazaran faal korunma sağlanması.
- Bir bayan ziyan görmüş ise aktif kovuşturma ve yargılama; cezasızlığa neden olan indirimlerin, tahliyelerin uygulanmaması.
- Bayanların geleceğe dönük olarak ekonomik ve toplumsal açılardan güçlendirilmesi.
- Hukukî düzenlemelerin muhakkak bayana yönelik her tıp şiddeti ortadan kaldırır nitelikte olacak biçimde düzenlenmesi.
- Öğretmenlere, polislere, hakim-savcılara, sıhhat görevlilerine kadar tüm kamu çalışanlarına Toplumsal cinsiyet eğitimleri verilmesi.
- AİHM kararları temel alınarak “cezasızlık” kavramı, cezasızlık olgusunun yanlış uygulamalar yüzünden nasıl pekiştirildiği konusunda özellikle kolluk güçlerine eğitimi.
Karar