Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ‘İşsizlik Sigortası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Ait Kanun Teklifi’ni, TBMM Başkanlığı’na sundu. CHP Genel Lider Yardımcısı Veli Ağbaba, CHP Küme Başkanvekili Engin Altay, Özgür Özel ve Engin Özkoç ile tarafından hazırlanan, işsizlik Sigortası Kanunu’na ek husus eklenmesini öngören üç unsurluk teklif ile kamuda çalışan süreksiz emekçilerin işsizlik ödeneğinden yararlandırılması amaçlandı.
Teklife nazaran; süreksiz çalışanlara, çalışma devirlerinin sona ermesini takip eden 30 gün içinde kuruma kaydolmaları ve işsizlik ödeneği için müracaat yapmaları halinde, işsizlik ödeneği için gerekli başka şartlar aranmaksızın ilgili kamu yönetimi ya da teşekkülü tarafından tekrar işe başlatılacakları tarihe kadar işsizlik ödeneği verilecek.
Teklifin münasebetinde, şu tabirlere yer verildi:
“Her ne kadar yasal tarifte ‘geçici iş’ kavramları kullanılmış olsa da bu çalışanlar süreksiz değil süreklilik arz eden işlerde ve yıllardır çalıştırılmaktadır. Personeller tarafından yapılan işler süreksiz, yani yapılmakla biten işler değil her yıl muhtaçlık duyulan ormanların bakımı ve korunması, okulların paklığı, çayların işlenmesi ve paketlenmesi, demiryollarının bakım ve tamiri, park bahçe düzenlemesi üzere işlerdir. Hasebiyle çabucak hemen birebir personeller her yıl bu işleri yapmak üzere tekrar çağırılmaktadır. Bu durumda yıl içinde yılın aşikâr bir devrinde kamuda süreksiz personel olarak istihdam edilen emekçi sayısının 75 bin ila 90 bin ortasında olduğu varsayım edilmektedir.
‘İŞÇİLER İŞSİZLİK ÖDENEĞİNDEN YARARLANAMIYOR’
Süreksiz emekçilerin fiyat ve sigorta primleri fiilen çalıştıkları devir boyunca ödenmektedir. Süreksiz personellerin çalışma devri sona erdiğinde çalışanların çalıştıkları kamu yönetimi tarafından SGK’ya işten çıkış bildirgesi gönderilmektedir. İlgili bildirimlerde mevsim bitimi ve kampanya bitimi kullanılmakta; her iki kod da iş mukavelesinin askıya alındığı kabul edilmektedir. Çalışma periyodu sonunda her ne kadar süreksiz personeller için işten çıkış bildirgesi verilse de iş kontratı sona ermediği askıya alındığı için süreksiz personeller bu şartı yerine getirememekte işsizlik ödeneğinden yararlanamamaktadır.
‘İŞSİZLERİ KORUMAK DEVLETİN MİSYONLARI ARASINDA’
Yılda 4 ay, 6 ay, 8 ay, 9 ay 29 gün üzere farklı müddetlerde çalıştırılan süreksiz personeller, her yıl çalışma devirleri sona erdiğinde fiilen işsiz kalmakta, hasebiyle gelirden de mahrum kalmakta fakat işsizlik ödeneğinden yararlanamamaktadır. Süreksiz çalışanların işsiz kaldıkları periyotta fiyatlı ve sigortalı istihdam imkanlarına erişmesine son derece güçtür. Süreksiz personeller; işsiz kaldıkları devirde -iş bulabildikleri takdirde- lakin gündelik, süreksiz işlerde ya da mevsimlik tarım işlerinde çalışabilmekte; sistemli ve daima istihdam imkanlarından ve münasebetiyle gelirden yoksun kalmaktadır. Meğer Anayasa’nın 2. unsuru ile 49. hususu uyarınca işsizleri korumak devletin misyonları ortasındadır. Kamusal mal ve hizmet üretiminde sonu kanunla çizilen müddetlerle çalıştırılan ve bu müddetler sona erdiğinde işsiz ve gelirden yoksun kalan personellerin işsizlik ödeneği hakkından yararlandırılmaması toplumsal devlet unsuru ile bağdaşmamakta; devletin işsizleri müdafaa misyonunu yeterince yerine getirmemesi sonucunu doğurmaktadır.
‘GEÇİCİ EMEKÇİLERİN KORUNMALARI AMAÇLANDI’
Süreksiz çalışanların her yıl çalıştırılmadıkları periyotta işsizlik ödeneğinden yararlandırılmaları ve böylelikle korunmaları amaçlanmıştır. Teklif doğrultusunda; süreksiz personeller çalışma periyotlarının sona ermesini takip eden 30 gün içinde İŞKUR’a kaydolmaları şartıyla iş kontratının sona ermesi, son 3 yılda 600 gün prim ve son 4 ay hizmet akdi kapsamında olma şartları aranmaksanız işsizlik ödeneğinden yararlanabilecektir. Süreksiz emekçiler her yılın muhakkak bir devrinde işsiz kaldıkları için süreksiz emekçilere her yıl işsiz kaldıkları periyotta işsizlik ödeneği bağlanacak, işsizlik ödeneğinden yararlanma mühletine ait kural uygulanmayacaktır.”
Karar