'İstanbul'da ne vakit sarsıntı olacak?', 'Büyük İstanbul sarsıntısı ne devir bekleniyor?', 'İstanbul'da kaç şiddetinde sarsıntı olacak?', 'İstanbul sarsıntısında tsunami olur mu?' sorularının cevaplarına sayfamızda nokta verdik. Geçen sene Silivri merkezli yaşanan zelzeleler ve memleket umumunda peş peşe meydana gelen sarsıntıların akabinde eksperler, 'Megakent'te beklenen büyük zelzele ile ilgili son gelişmeleri kıymetlendirdi. İşte ilçe ilçe aktüel zelzele raporu…
İSTANBUL'DA BÜYÜK SARSINTI KAÇ ŞİDDETİNDE OLACAK?
Nokta bilimci Prof. Dr. Naci Görür, “Minimum 7.3 zelzele geliyor, şakası yok” diye uyardı ve, “İstanbul üzere yapı stokunun yüzde 60’ının zafiyet içinde olduğu bir mekanda bunun sonuçları çok büyük olacak” sözlerini kullandı.
Cumhuriyet'ten İpek Özbey'in sorularını yanıtlayan Naci Görür, zelzele için gerekli tedbirlerin alınmadığını ve sarsıntı gerçeğinin farkına varılmadığını söyleyerek kimi tenkitlerde bulundu. Kanal İstanbul'un Marmara'ya açıldığı kıta sahanlığında canlı faylar olduğunu gördüklerini söyleyen Prof. Dr. Görür, büyük bir tsunami tehlikesinden bahsetti.
Uzun soluklu, disiplinli, ilmî metotlarla memleketin belli katma kıymetini bu işe verip, bir grup yerleşim yerlerini sarsıntı inançlı hale dönüştürülmesi gerektiğini savunan Görür, şöyle devam etti:
“BROŞÜR DAĞITMAKLA BU İŞ OLMAZ”
“Çetrefil bir iştir. Kısa vakitte ne bütçeniz ne siyasi ömrünüz kâfi. Münasebetiyle siyasetçiler, bu türlü büyük bir işin içine girmek bölgesine dört yılını sekiz yıla çıkarmak için, cilalı bir grup kolay işleri yaparak, meydanlardan nutuk atarak halkı bir atmosferin içine sokarak siyaset yapmayı yeğliyor. Zira öbür türlü uzun soluklu bir iştir. Diyelim ki siz tüm Türkiye'de zelzele kuşaklarında yerleşim yerlerini sarsıntı inançlı hale getirmeye çalışırsanız; çok disiplinli, muayyen bütçelerle, aralıksız çalıştığınız devir bile herhalde 20-30 yıldan evvel dönüştüremezsiniz.”
“Minimum 7.3 zelzele geliyor, şakası yok. İstanbul üzere yapı stokunun yüzde 60'ının zafiyet içinde olduğu bir alanda bunun sonuçları çok büyük olacak” diyen Görür, “Broşür dağıtmakla olmaz. Televizyonlarda en çok izlenen saatlerde kamu spotları yayımlanmalı örneğin” teklifinde bulundu.
“KANAL İSTANBUL'UN TOPRAĞI STABİL DEĞİL”
“Bu kanalın güzergahı bilhassa Küçükçekmece Gölü'nün kuzeyinde Sazlıdere'den başlayıp, Marmara'nın kıta sahanlığına açıldığı mekana kadar olan ortam jeolojik olarak tam mealiyle anormal tehlikeli ve riskli yerler” diyen Görür, laflarının devamında şunları kaydetti:
“Deprem olmamasına karşın kaymalar, heyelanlar oluyor. O kesimdeki arazi stabil değil, şu anda bile kayıyor. Zelzelede haşat olur buralar.
“İSTANBUL İÇİN TSUNAMİ TEHLİKESİ VAR!”
İkincisi bu Kanal İstanbul'un Marmara'ya açıldığı kıta sahanlığında deniz araştırmalarında gördük. Bizden evvel de arkadaşlarımız yaptıkları araştırmalarda canlı faylar olduğunu gördüler. Bu fayların boyutlarını tam olarak araştıramadık lakin canlı oldukları kesin. Muhtemel bir zelzelede bu faylar harekete geçmek suretiyle kanalın Küçükçekmece'ye kadar olan her tarafını tarumar eder. Bundan kaçış yok.
Heyelanlar, bu faylar tarafından haddinden fazla tetiklenebilir. Kaldı ki büyük bir tsunami tehlikesi var. Tsunami bu kanala girdiği vakit, o sırada kanalın içinde gemi falan varsa onu da sürükler götürür ve bir alanlarda taşıdığı materyallerle kanalı tıkadığı an orada bir barajlanma olur. Bütün kanalın etrafını deniz basar. Bir daha da orayı kurtaramazsın. Kanal İstanbul'un yapılmaması gerekir.”
İSTANBUL'UN SARSINTIYA EN DAYANIKLI VE EN RİSKLİ İLÇELERİ HANGİSİ?
“BÜYÜK İSTANBUL SARSINTISI 7.5'İN ÜZERİNDE OLACAK”
İstanbul Teknik Üniversitesi Meteoroloji Mühendisi Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, Tekirdağ'da katıldığı konferansta Marmara Denizi'nde bulunan fay hattının kırılması durumunda 7.5'in üzerinde sarsıntı olacağını belirtti. Marmara Denizi'nin içinde bir fay yattığını da söz eden Kadıoğlu, açıklamalarında şunları söyledi:
“Yaklaşık 174 kilometre bir uçtan Şarköy'e kadar kırılmamış bir fay var. Bu türlü burada aslanlar üzere yatıyor. Şu modülü 1776'da kırılmış. Şu modülü 1509'da kırılmış. Bu 1902'de bu da 1999'da kırılmış. Bu fay her an kırılmayı bekliyor. İstanbul'da fay denizden geçiyor. Bu bir talih.
Arkadaşlar bu fay için 4 senaryo var. Bu fay nasıl kırılacak. Küçük bir modülü mı kırılacak şurası mı, burası mı yoksa hepsi birden mi kırılacak. Afet idaresinde biz pek fayla baş yormayız. Afet idaresinde en berbat senaryo nedir. En istenilmeyen senaryo alınır ve ona nazaran hazırlık yapılır.
Bu fay birden kırılırsa 7.5'in üzerinde bir zelzele olacak. Bunun bir ucu da size dokunuyor. Bu evvelce olduğu devir Mısır'dan bile duyulmuş 1509 zelzelesi. Yani bu Almanya'dan bile duyulacak diye bekleniyor.”
“KURTARMA EKİPLERİ DE AFETZEDE OLACAK”
Kadıoğlu açıklamasının devamında, “Şimdi en büyük yanılgı; sarsıntı olduğu vakit 'kırmızı tulumlu adamlar gelecek anında bizi kurtaracak.' İstanbul'da bir sarsıntı olduğu devir, bu al tulumlu adamlar, polisler, itfaiye, ambulans hepsi afetzede olacak. Bunların yakınları da afetzede olacak. Yani bu türlü olmayacak. Bu bir illüzyon. Artık arkadaşlar bir gerçek risk var. Birde bizim algıladığımız risk var. Aradaki fark çok kıymetli bizim o farklı küçültmemiz lazım” diye konuştu.
İSTANBUL'DAKİ SON BÜYÜK ZELZELELER
* 11 Ocak 2020'de İstanbul'da 4.7 büyüklüğünde zelzele meydana geldi.
* 26 Eylül 2019'da merkez üssü Silivri'nin Marmara Denizi açıkları olan 5.8 büyüklüğünde zelzele meydana geldi.
TÜRKİYE'DE YAŞANAN SON ZELZELELER
TARİH | DERİNLİK | BÜYÜKLÜK | MERKEZ ÜSSÜ
2020.06.30 10:58:15 | 5.2 | 2.6 | KAVAKKOY-SIVRICE (ELAZIG)
2020.06.30 09:38:41 | 8.7 | 2.5 | GIRIT ADASI (AKDENIZ)
2020.06.30 09:19:42 | 22.0 | 2.1 | GUNDEGER-PUTURGE (MALATYA)
2020.06.30 09:12:38 | 4.5 | 3.6 | AKDENIZ
2020.06.30 09:08:43 | 10.3 | 1.5 | CINARCIK ACIKLARI-YALOVA (MARMARA DENIZI)
2020.06.30 08:55:40 | 8.1 | 2.8 | GIRIT ADASI (AKDENIZ)
2020.06.30 08:11:03 | 23.0 | 1.3 | MERKEZ-KOYCEGIZ (MUGLA)
2020.06.30 08:08:22 | 1.5 | 1.7 | YENICE-AKHISAR (MANISA)
2020.06.30 07:55:29 | 16.5 | 2.4 | TURANKOY-SARAY (VAN)
2020.06.30 07:24:39 | 4.8 | 2.5 | DINARBEY-YEDISU (BINGOL)
2020.06.30 07:18:50 | 6.5 | 1.9 | ISADERE-SAVASTEPE (BALIKESIR)
2020.06.30 07:07:20 | 6.7 | 2.9 | KUCUKFINDIK-IVRINDI (BALIKESIR)
2020.06.30 07:03:36 | 10.8 | 1.6 | KARAKURT-KIRKAGAC (MANISA)
2020.06.30 06:46:28 | 7.7 | 2.0 | KARSIYAKA-PUTURGE (MALATYA)
2020.06.30 06:42:15 | 5.3 | 2.5 | GIRIT ADASI (AKDENIZ)
2020.06.30 06:39:23 | 8.4 | 2.8 | AKDENIZ
2020.06.30 06:33:45 | 4.4 | 1.5 | AKDENIZ
2020.06.30 06:29:54 | 17.3 | 1.5 | AKDENIZ
2020.06.30 06:03:03 | 7.5 | 1.6 | YOLAGZI-KARACABEY (BURSA)
SARSINTI HARİTASI İÇİN TIKLAYIN
KANDİLLİ SON ZELZELELER İÇİN TIKLAYIN
AFAD SON ZELZELELER İÇİN TIKLAYIN
İSTANBUL'UN İLÇELERE NAZARAN ZELZELE RİSK HARİTASI
Karar