Gazi Üniversitesi “İzmir’de beton kalitesi rastgele bir sınıfa sokulamayacak kadar kötü” tespiti yaptı.
İstanbul’u işaret eden İstanbul Teknik Üniversitesi de “Büyük can kayıplarının önüne geçilmesi için binaların güçlendirilmesi hayati kıymet taşıyor” değerlendirmesi yaptı. İBB’nin çalışmasına nazaran ise 7.5’lik bir zelzelede metropolde 48 bin bina yıkılacak, 194 bin yapı hasar alacak.
‘KÖPRÜLER GÜÇLENDİRİLSİN’E AK PARTİ’DEN RET
, ekonomik kaybın 120 milyar lirayı aşacağı belirtildi. Beklenen felakete ait CHP’nin çalışmasında ise yapı kontrolün özelleştirilmesinin denetimsizliği artırdığı vurgulandı.
11 unsurluk tahlil paketinde ‘Fay sınırlarında risk tahlili yapılmalı’ ikazında bulunuldu. Öte yandan İBB’nin köprülerin güçlendirilmesine ait teklifi İBB Meclisi’nde çoğunluğu elinde bulunduran AK Parti Grubu’nun oylarıyla reddedildi.
İSTANBUL’DA 48 BİN BİNA YIKILACAK
BU RAPOR ARŞİVE GİTMESİN
İzmir sonrası İstanbul Büyükşehir Belediyesi İstatistik Ofisi hazırladığı raporla mega kent için korkutan sarsıntı ihtarları yaptı. Mümkün bir sarsıntıda yaşanacak senaryoları gözler önüne seren rapordaki tespitler şöyle:
İzmir’de 114 kişinin can verdiği 6,6 büyüklüğündeki sarsıntının akabinde İstanbul İstatistik Ofisi, ‘İstanbul’un zelzele raporu’nu yayımladı. Raporda, İstanbul’un beklenen sarsıntıya hazırlıksız yakalanması durumunda yaşanacak senaryo gözler önüne serildi.
İBB’ye bağlı İstanbul İstatistik Ofisi’nde misyonlu Ekonomist ve Data Görselleştirme Uzmanı Ertuğrul Ağlar “Bizim İstanbul’da şuan elimizde olan bilgilere nazaran 2000-2019 yılları ortasında tam 376 bin bina yapılmış. Ancak düşüncemiz burada 2000 yılı öncesinde yapılan binalarda başlıyor.
Bu binalar bizim için daha büyük risk taşıyorlar zira eskiler ve 99 sarsıntısını de yaşamış bulunmaktalar. 1980 ve 2000 yılları ortasında tam 538 bin 800 bina yapılmış İstanbul’da, bu binalar şuan hala ayakta. 1980 öncesinde de 255 bin binamız hala mevcut.
Bu yapılarımız, sarsıntı için ekstra bir risk taşımakla birlikte gelecek 7,5 büyüklüğündeki bir zelzelede, 48 bin binanın çok büyük hasar göreceğini yahut yıkılacağını iddia etmekteyiz.
194 bin bina da orta ve üstü derecede hasar görecek. İstanbul hanelerinde anlık nüfusun gece 15 milyon, gündüz 6 milyon kişi olması nedeniyle zelzelenin gece olması halindeyse, can kaybı sayısı değerli ölçüde artabilir” dedi.
YOLLARIN YÜZDE 30’U KAPANACAK
Muhtemel 7,5 büyüklüğündeki bir sarsıntıda, İstanbul’da yolların en az yüzde 30’unun kapanacağını öngördüklerini lisana getiren Ağlar, şöyle devam etti:
“Bu işi burada bitirmiyor. Zira zelzele sonrasında en değerli şeylerden bir tanesi yardım materyallerinin ve kurtarma gruplarının orada bulunabilmesi. Bu noktada da yolların yüzde 30’unun kapanacağını varsayım etmekteyiz.
Yolların en az yüzde 30’unun kapanacak olması çeşitli vilayetlerden gelecek yardımların İstanbul’a ulaşamaması demek. Ve İstanbul’da yaşanacak ekstra kaos ve zelzele sırasında çöken ya da hasar alan bir binada hayatını kaybetmemesine karşın, ondan sonra yaşanacak külfetler nedeniyle insanların hayatını kaybedebileceği manasına geliyor.
Bu da bizim için bir tehlike ve bunun bir maliyeti de olacak. İstanbul ve etrafında yaşanacak bir zelzele, en az 120 milyar lira kayba sebep olacak. Bu da Türkiye iktisadı için bilhassa yakın periyotta gerçekleşirse çok çok külfetli sonuçlara doğuracaktır.”
VATANDAŞIN YÜZDE 42’Sİ ‘KADER’ DİYOR
Geçmiş zelzelelerde yapılan çeşitli araştırmaları derlediklerinde ulaştıkları bilgileri paylaşan Ağlar, şöyle devam etti:
“İnsanlar ekseriyetle orta ve üstü hasar alan lakin yıkılmayan binalarda hayatlarını kaybediyorlar. Can kaybı bu usul binalarda çok daha fazla. Tekrar bununla birlikte toplumsal hasar görebilirlik araştırmamızı öne çıkartmamız gerekiyor.
İstanbulluların yüzde 42’si sarsıntıda yaşanacak kayıpları büsbütün yazgı olarak görüyor. Bizde bu çalışmayı kamuoyu yaratmak maksadıyla insanlara sunmak gereksiniminde bulunduk zira sarsıntının geleceği vakit baht olabilir lakin sarsıntıdan yaşanacak can kayıpları büsbütün ihmal ile alakalı şeyler.”
Kritik ikazlar ve acil adımların yer aldığı çalışmalar, CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun ‘Geçmişte en kapsamlı zelzele raporunu hazırladık lakin rafa kaldırıldı’ kelamlarını hatırlattı. Bu defa tıpkı kusur tekrarlanmadan tedbirlerin eşgüdümle alınması gerektiği belirtildi.
48 BİN BİNA YIKILABİLİR
CHP: ÇÜRÜK KARARLARINA KARŞIN BAKANLIK GEREĞİNİ YAPMADI
CHP, İzmir zelzelesi ile ilgili bir rapor hazırladı. Hükümeti ‘yıkılan binalarla ilgili raporları dikkate almayarak dönüşüm kararı vermemesi’ nedeniyle sorumlu tutan CHP heyeti, Fay Kanunu’nun bir an evvel çıkması gerektiğini vurguladı.
Sarsıntı raporu hazırlayan CHP heyeti, acil yapılması gerekenler için 11 unsurluk tahlil teklifini de getirdi. Zelzelede çok sayıda kişinin öldüğü İstek Beyefendi Apartmanı için 2012’de ile Doğanlar Apartmanı için 2018’de Bayraklı Belediyesi’nin ‘önlem alın’ raporu verdiğine dikkat çekilen raporda, “İki bina da 1975 tarihli zelzele yönetmeliğine nazaran inşa edilmiş” denildi.
Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanuna nazaran, Bakanlığın riskli binalarda resen dönüşüm yapma yetkisi bulunduğuna vurgu yapan CHP heyetinin raporunda “Son yıllarda sık sık sarsıntı yaşayan İzmir’de, Etraf ve Şehircilik Bakanlığınca resen araştırma yapılmamış olması, önleyici önlemlere başvurulmaması ihmaldir” değerlendirmesi yaptı.
İzmir’de 672 bin 211 bağımsız ünitenin imar barışından faydalandığı ve imar barışından en fazla faydalanan 2. ilin İzmir olduğu belirtilen raporda inceleme yapılmadan yapı kayıt dokümanının yapı sahibinin beyanları temel alınarak verildiği vurgulandı.
Rapora ayrıyeten 11 unsurluk tahlil teklifleri sunuldu. Önerilerden bazıları şöyle:
- Fay Kanunu çıkarılmalı.
- Zelzele Konseyi oluşturulmalı.
- Zelzele vergiler zelzele için kullanılmalı.
- Afet Riskini Azaltma siyasetleri belirlenmeli.
CAN KAYBI BODRUMSUZ APARTMANLARDA YAŞANDI
İzmir sarsıntısıyla ilgili Gazi Üniversitesi ve İstanbul Teknik Üniversitesi de rapor hazırladı. Gazi Üniversitesi raporunda, Seferihisar ilçesinde meydana gelen zelzelenin yıkıcı tesirinin ilçeye 70 kilometre uzaklıktaki Bayraklı’da ağırlaşmasının, yumuşak taban şartları, direnci yetersiz binalar ve kalitesiz betondan kaynaklandığı belirtilerek, yıkılan binaların hiçbirisinde bodrum katı inşa edilmediğine dikkat çekildi.
Raporda, 4 ana başlıkta toplanan göçmeye ve hasara neden olan temel sıkıntılardan ön kıymetli nedenin beton kalitesinin yetersizliği olduğu belirtilerek “Binaların birçoğunda beton kalitesinin rastgele bir sınıfa sokulamayacak kadar makus olduğu tespit edilmiştir” denildi. İTÜ’nün raporunda ise binaların vakit kaybetmeden güçlendirilmesi gerektiği belirtildi.
Raporda “Büyük can kayıpları yaşamamak için, ülkemizde ve bilhassa İstanbul’da mevcut binaların sarsıntı güvenliklerinin süratli kıymetlendirme sistemleriyle hızla belirlenmesi, ucuz ve kolay uygulanabilir güçlendirme teknikleri kullanılarak vakit kaybetmeden güçlendirilmesi hayati değer taşımaktadır” sözleri yer aldı.
İzmir’de yıkılan ve hasar gören binaların tamamının ‘yapı denetimi’ olmadığı belirlendi.
4 ZELZELE TEDBİRİ AK PARTİ’YE TAKILDI
İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Meclisi’nde çoğunluğu elinde bulunduran AK Parti Kümesi, zelzeleye karşı güçlendirilmesi gereken köprülerin proje ihaleleriyle ilgili İBB’nin teklifini reddetti.
Mümkün bir sarsıntının İstanbul’da yaratacağı sonuçların tartışıldığı bir periyotta, İBB Meclisi’nde çoğunluğu elinde bulunduran AK Parti Kümesi, güçlendirilmesi yapılacak köprü ve duvarların, deniz yapılarının, üst-alt geçitlerin projelerinin hazırlanması ile ilgili hizmet alım ihalelerinin, gelecek yıllara yaygın olarak yapılmasıyla ilgili İBB teklifini, oy çokluğuyla reddetti.
CHP ve YETERLİ Parti teklifin kabulü istikametinde oy kullandı. Söz konusu tekliflerle, hizmet alımı ihalelerinin gelecek yıllara yaygın olarak yapılabilmesi için yetki verilmesi teklif edildi. AK Parti Kümesi, kelam konusu teklifleri reddetmesini, ilgili kanunda “proje hazırlanması hizmetinin” sayılmamasına dayandırdı.
Karar