Bir sonraki Avrupa Birliği devir başkanlığını üstlenecek olan Slovenya Başbakanı Janez Jansa’nın, Avrupa Birliği (AB) Kurulu Lideri Charles Michel’e gönderdiği tez edilen evrak Bosna Hersek’i kızdırdı.
Reuters’in varlığını teyit ettiği ve çok sayıda AB diplomatının gördüğünü aktardığı dokümanın içeriğinde Bosna Hersek’in parçalanması, Bosna Hersek’in iki entitesinden biri olan Sırp Cumhuriyeti’nin (RS) Sırbistan’a bağlanması, Hırvatların yoğunlukta olduğu kantonların Hırvatistan’a bağlanması ve Kosova’nın Arnavutluk ile birleşmesi hususları yer alıyor.
Kelam konusu belgeyi göndermediğini söyleyen jansa, haberlerin Slovenya’nın Batı Balkanlar’ın Avrupa Birliği’ne entregrasyon gayretlerine darbe vurmayı hedeflediğini savundu.
5 ülkenin hudutlarının yine çizilmesini öngören resmi olmayan diplomatik dokümanda, AB’ye entegrasyonunun etnik problemler çözülmeden çok sıkıntı olacağı vurgulanıyor ve Genişletilmiş Sırbistan, Genişletilmiş Hırvatistan ve Genişletilmiş Arnavutluk’la mümkün olacağı belirtiliyor.
BOSNA HERSEK’İN AB ÜYELİĞİNİN REDDEDİLMESİ TALEBİ
İngilizce olarak ‘Batı Balkanlar-Daha ileriye’ başlığıyla hazırlanan evrakın Slovenya’nın resmi tavrı olmadığı tabir edilirken, eski Yugoslavya’nın karşılaştığı sıkıntılara bir ‘çözüm’ olduğu argüman ediliyor.
Evrakta Bosna Hersek’in AB üyeliğinin reddedilmesi gerektiği belirtiliyor ve Türkiye’nin bölgedeki boşluktan yararlandığı ileri sürülürken bilhassa Bosna Hersek ve Kuzey Makedonya’da son derece tesirli olduğu hususu yer almıştı. Bu cins evrakların AB’nin işleyiş düzeneğinde bağlayıcılığı yok lakin diplomatik kanallarda sıklıkla kullanılıyor ve AB’nin siyasetlerinin şekillenmesinde tesirli olabiliyor.
BOSNA’DAN SERT REAKSİYON
Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Kurulu Hırvat Üyesi Zeljko Komsic, evrakın medyada yer almasının üzerine açıklama yaparak durumu ‘trajedi’ olarak niteledi. Ayrıyeten kelamlarına Evrakta gördüğüm kadarıyla Bosna Hersek diye bir ülke kalmıyor. Savaş öncesi ve hatta savaşta bize sunulan unsurlar bunlar. Tüm bunların ardında İslam aksiliği var” cümlelerini ekledi.
‘EN BÜYÜK SOYKIRIM BOSNA HERSEK’TE YAPILDI’
Kurulun Boşnak Üyesi Sefik Dzaferovic de dokümanın barbarca ve medeniyet dışı bir yaklaşımı savunduğunu belirterek, “Avrupa’da İkinci Dünya Savaşı’nın akabinde en büyük soykırım, Bosna Hersek’te yapıldı. Artık de Bosna Hersek’te soykırım yapılan bölgelerin, bunu yapanlara geri teslim edilmesi isteniyor. Bunun oluru yoktur” diye konuştu.
‘BATI BALKANLARIN İSTİKRARSIZLIĞI İSTENİYOR’
Bosna Hersek Dışişleri Bakanı Bisera Turkovic de bir açıklama yaparak ülkesinin toprak bütünlüğünün tartışmaya açık bir bahis olmadığını vurguladı ve “Pandora’nın kutusunun açılması ve Batı Balkanlar’ın istikrarsızlığı isteniyor aşikâr ki” dedi.
‘AMERİKALILAR NE DERSE O OLUR’
Tartışmalara yol açan evraktan haberdar olmadığını belirten Kurulun Sırp Üyesi Milorad Dodik, “Barışçıl parçalanma telaffuzlarının çıkarttığı gürültü karşısında hayran kaldım. Barışçıl mı yoksa şiddetli mi olur bu bize bağlı değil. Amerikalılar ne derse o olur. Savaş yok derlerse yoktur. Savaşa ve Sırp halkını makûs duruma düşürmeye karşıyım” diye konuştu.
AB’NİN BOSNA DELEGASYONUNDAN AÇIKLAMA
Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic de olanları dehşet ve dikkatle takip ettiğine işaret ederek Bosna Hersek’in toprak bütünlüğüne hürmet duyduklarını söyledi.
AB’nin Bosna delegasyonu ise AB’nin Bosna Hersek’in toprak bütünlüğü, birlik ve egemenliğini kayıtsız bir halde desteklediğini ve bu duruşunun değişmediğini açıklayarak yansıları yatıştırmaya çalıştı.
SLOVENYA CUMHURBAŞKANI’NDAN AÇIKLAMA
Bununlar birlikte Ljubljana’da basın toplantısı düzenleyen Slovenya Cumhurbaşkanı Borut Pahor, Batı Balkanlar’ın AB’ye dahil olmasının kıymetli bir jeopolitik bir sıkıntı olduğunun altını çizerek “AB’nin en kısa müddette tüm Batı Balkan ülkelerini birliğe dahil etmesi ve stratejisini buna nazaran belirlemesi gerektiği kanaatindeyim” dedi.
‘BALKANLARDA HUDUT DEĞİŞİKLİĞİNE KARŞIYIM’
Pahor, AB’nin Batı Balkanlar’da daha süratli genişlemesinin, barışçıl yollarla gerçekleştirilemeyecek tehlikeli hudut değişikliği fikrinin de tesirini azaltacağını vurgulayarak, “Balkanlar’da rastgele bir hudut değişikliğine karşıyım. Batı Balkan ülkelerinin AB’ye dahil olması durumunda ülkelerin toprak bütünlüğü unsuru de güçlenecektir, ortalarındaki sıkıntılar çözülecek, bölgede ve Avrupa’da istikrar sağlanacaktır” sözünü kullandı.
‘BOSNA HERSEK’İN DOSTUYUM’
On yılı aşkın müddettir bu kanıları savunduğuna dikkati çeken Pahor, “Yakın vakitte Bosna Hersek’e resmi ziyaret gerçekleştirdim. Bosna Hersek’in dostuyum, toprak bütünlüğünü ve Avro-Atlantik entegrasyonunu destekliyorum. Cumhurbaşkanlığım müddetince Bosna Hersek’e yedi ziyaret gerçekleştirdim. Bu türlü bir dokümandan haberim yoktu” formunda konuştu.
Barışın değerini açık halde vurgulayan ender devlet liderlerinden biri olduğunu söyleyen Pahor, mevcut hudutların barışçıl yollarla değişmesinin mümkün olamayacağını ve bu çeşit değişimlere karşı olduğunu yineledi.
Karar