'Mali nerede?', 'Mali'de darbe mi oldu?', 'İç savaş mı çıktı?', 'Mali askeri darbenin gerisinde hangi ülke var?' sorularının karşılıkları toplumsal medyada tartışılıyor. Aylardır siyasi krizin pençesinde bulunan Batı Afrika ülkesi Mali'de bir küme isyancı asker, üst seviye sivil ve askeri yetkilileri gözaltına aldı. Mahallî kaynaklar isyancı askerlerin, Cumhurbaşkanı İbrahim Boubacar Keita'yı da gözaltına aldığını belirtti. Kalkışmanın başkanı olduğu belirtilen bir asker de yaptığı açıklamada Cumhurbaşkanı Keita ve Başbakan Boubou Cisse'yi gözaltına aldıklarını duyurdu. İşte ayrıntılar…
MALİ'DE DARBE Mİ OLUYOR?
Batı Afrika ülkesi Malİ'nin başşehir Bamako'ya 15 kilometre aradaki Kati bölgesindeki Soundjata garnizonunda sabah saatlerinden bu yana silah sesleri duyuluyor ve askeri hareketlilik yaşanıyor.
Askeri hareketlenmenin ardındaki ismin Albay Sadio Camara olduğu öne sürülürken, kelam konusu hareketliliğin ülkede 2012 yılındaki darbenin başladığı tıpkı askeri kışlada olması dikkati çekiyor.
Çünkü Kati'deki askeri kamp, 2012'de devrin Cumhurbaşkanı Amadou Toumani Toure'ye karşı düzenlenen askeri darbede merkez rol oynamıştı.
Batılı birtakım uzmanlar, yaşanan hareketliliğin 'askeri darbe girişimi' olduğu değerlendirmesinde bulunuyor.
Bu ortada AFP'nin haberine nazaran hükümet, “tüm yanlış anlamaları” gidermek için orduyla diyalog davetinde bulundu. AA, askeri araçların başşehir Bamako'ya hakikat ilerlediğini Reuters ise, isyana kaç askerin katıldığının şimdi bilinmediğini aktardı.
CUMHURBAŞKANI KEITA'NIN NEREDE OLDUĞU BİLİNMİYOR
Öte yandan ordunun 2 kümeye ayrıldığı, isyancı askerlerin yanı sıra Cumhurbaşkanı İbrahim Boubacar Keita'nın buyruğuyla hareket edenlerin de olduğu kaydedildi.
Meclis Lideri Moussa Timbine, Iktisat ve Finans Bakanı Abdoulaye Daffe ve Dışişleri Bakanı Tieble Drame'nin alıkonulduğu belirtildi.
Keita'ya sadık olduğu bilinen Genelkurmay Lideri Tieble Drame, Başbakan Boubou Cisse ve Cumhurbaşkanı Keita'nın oğlu Karim Keita'nın da askerlerin elinde olduğu tez edildi.
Cumhurbaşkanı Keita'nın nerede olduğu bilinmiyor
Öte yandan, Keita'nın istifasını isteyen muhalif kümeler da başkentteki Bağımsızlık Meydanı'nda toplandı.
Kümeler, mayıs ayından beri düzenledikleri aksiyonlarda yaptıkları üzere Keita'nın istifasını talep etti.
MALİ'DE SİYASİ KRİZ
Ülkede mayıs ayından bu yana düzenlenen Keita tersi şovları, Anayasa Duruşmasının mart ve nisan aylarında düzenlenen 2 turlu genel seçimin resmi sonuçlarını açıklarken süreksiz sonuçlara nazaran seçilemeyen 31 vekilin kazandığını duyurması tetiklemişti.
Eski Yüksek İslam Kurulu (HCIM) Lideri İmam Dicko'nun başını çektiği, muhalif siyasi partiler ve çok sayıda sivil toplum örgütünün oluşturduğu M5 RFP platformu, 5 ve 19 Haziran'da yüz binlerce kişinin iştirakiyle geniş çaplı protesto gösterisi yapmıştı.
M5 RFP platformu, Keita'nın istifa etmeyeceğini duyurması üzerine şov ve sivil itaatsizlik davetinde bulunmuştu.
Göstericiler 10 Temmuz'da başlayan protestolarda ulusal radyo ve televizyon binasını işgal ederek kentin ana yollarını kapatmış, çıkan vakalarda 11 kişi hayatını yitirmiş, en az 124 kişi yaralanmıştı.
Keita, tansiyonu düşürmek için Anayasa Duruşmasını feshetmişti.
ASKERLERE 'KIŞLALARINIZA DÖNÜN' DAVETI
Ülkedeki mevcut siyasi krize aracılık eden Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS), isyancı askerlere yaptığı davette, askerlerden hemen kışlalarına dönmelerini istedi.
ECOWAS ayrıyeten topluluk üyesi ülkelerin Mali ile hudutlarını kapatma kararı aldığını, 15 üyesi ile Mali ortasında tüm finansal alışverişlerin askıya alındığını ve karar organlarından Mali'yi çıkardığını açıkladı.
ECOWAS kurulundan “darbecilere ve ortaklarına ve işbirlikçilerine” yaptırım uygulaması daveti yaptı.
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guiterres, Cumhurbaşkanı Keita'nın ve öbür üst seviye hükümet yetkililerinin isyancı askerler tarafından alıkonmasını kınadı ve derhal özgür bırakılmalarını istedi.
Geçmişte Mali'yi sömürgesi yapan Fransa da isyanı kınadı. Fransa Dışişleri Bakanı Jean Yves Drian, ülkesinin “bu önemli vakası şiddetle kınadığını” belirterek askerlerden kışlalarına dönmelerini istedi.
Fransa, Mali'de cihatçılara karşı uğraş için asker bulundurduğunu söylüyor.
BAŞBAKAN DİYALOG DAVETI YAPMIŞTI
Alıkonanlar ortasında yer alan Başbakan Cisse, isyana katılan askerlere geri çekilmeleri ve sorunu diyalog yoluyla çözme daveti yapmıştı.
Bambako'nun merkezinde ise askerleri destekleyen kimi gençler hükümete ilişkin bir binayı yağmalayıp ateşe verdi.
Cumhurbaşkanı Keita'nın istifası için protesto şovları davetleri yapılıyor.
Keita 2018'deki ikinci periyot seçimlerini kazanmıştı. Fakat ülkede yolsuzluk, iktisadın berbat yönetimi, cihatçılar ile kabileler ortası şiddet hadiselerinin artmasından kaynaklı güvenlik meseleleri nedeniyle halk öfkeli.
İsyana kaç askerin katıldığı şimdi bilinmiyor. Birtakım kaynaklar askerlerin maaşlarıyla ilgili bir uyuşmazlıktan kaynaklandığını belirtiyor.
AFP haber ajansının geçtiği manzaralarda başkentte Adalet Bakanlığı'na ilişkin bir binanın yandığı görüldü.
Bugün erken saatlerde Cumhurbaşkanı'nın oğlu Karim Keita, babasının askerler tarafından tutuklandığı haberlerini yalanlamıştı.
PROTESTOLAR HAZİRAN AYINDAN BU YANA SÜRÜYORDU
Mali'de koronavirüs salgınına karşın, parlamento seçimleri Mart ve Nisan aylarında yapılmıştı. 2018'de yapılması planlanan seçimler, şiddet vakaları nedeniyle 2020'ye ertelenmişti.
Son aylarda popülist imam Mahmut Dicko'nun önderliğinde büyük kitleler şov yaparak Cumhurbaşkanı Keita'nın vazifeden ayrılmasını istiyordu.
19 Haziran'da başşehir Bamako'da sokağa çıkan on binlerce kişi, Keita'yı istifaya çağırmıştı.
11-12 Temmuz'daki protestolarda ise protestocular ile güvenlik güçleri karşı karşıya gelmiş, teyit edilemeyen kimi haberlerde nazaran gerçek mermiyle ateş açılması sonucu 10'dan fazla gösterici hayatını kaybetmişti.
Büyük altın rezervlerine sahip ülke, buna karşın Afrika'nın en fakir ülkelerinden. Mali'de Şubat ayında bulunan yeni rezervlerle toplamda 822 ton altın rezervi olduğu kestirim ediliyor.
ASKERİ DARBEYE TÜRKİYE'DEN SERT REAKSIYON
Mali'de darbe sonucu hükümetin devrilmesiyle ilgili Türkiye Dışişleri Bakanlığı bir açıklama yayımladı. Açıklamada Cumhurbaşkanı İbrahim Boubacar Keita'nın darbe sonucu istifa etmek zorunda kalmasının hüzün ve kaygıyla karşılandığı belirtildi.
Dışişleri Bakanlığı açıklamasında, “Mali'de 18 Ağustos 2020 günü Silahlı Kuvvetler içerisindeki bir küme tarafından yapılan darbe sonucu Cumhurbaşkanı İbrahim Boubacar Keita'nın Parlamento ve Hükümeti feshederek istifa etmeye zorlanmasını derin tasa ve hüzünle karşılıyoruz. Dost ve Kardeş Mali'de iç barış, itimat ve istikrar ortamının hızla tekrar tesis edilmesi, Cumhurbaşkanı Keita ve tutuklu bulunan öbür üst seviye yetkililerin derhal özgür bırakılmaları ve ülkede anayasal nizama bir an evvel geri dönülmesi istikametindeki güçlü beklentimizi vurguluyoruz. BM, Afrika Birliği ve ECOWAS'ın bu maksatla yürüttüğü eforları destekliyoruz. Türkiye, içinden geçtiği bu güç periyotta dost ve kardeş Mali'nin yanında yer almaya devam edecektir” denildi.
MALİ NEREDE?
Mali Cumhuriyeti, Batı Afrika'da bulunan denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Afrika kıtasının en büyük yedinci ülkesi pozisyonunda olan ülkenin komşuları Cezayir, Nijer, Burkina Faso, Fildişi Kıyısı, Gine, Senegal ve Moritanya oluşturmaktadır. Ülkenin başşehri Bamako'dur.
Mali nüfusu yükle kırsalda yaşamakta olup, kentte yaşayanların oranı yüzde 39,9 seviyesindedir. Malililerin yüzde 5 ila yüzde 10 ortasındaki bir oran göçebedir. Nüfusun yüzde 90'undan fazlası ülkenin güney kısmında, bilhassa 1 milyon kişilik nüfusu olan Bamako'da yaşamaktadır.
Ülkenin yüzde 95'e yakını Müslüman (çoğunlukla Sünni ve Şii), yaklaşık yüzde 2,5'i Hristiyan (yaklaşık üçte ikisi olan Roma Katolik ve üçte biri Protestan) ve kalan yüzde 3'ü de yerli yahut klasik animist inançlar olmak üzere öbür dinlere inanmaktadır.
GOOGLE HARİTALAR'DA GÖRÜNTÜLEMEK İÇİN TIKLAYIN
Karar