Akdeniz’de keşfedilen varlıklı doğalgaz yatakları bölgede aslında yıllardır mevcut olan kıta sahanlığı tartışmalarını askeri çatışma boyutuna taşıyor.
Türkiye’nin salı günü Doğu Akdeniz’de Meis ve Rodos adası etrafında “Navtex” (denizde haberleşme duyurusu) ilan etmesinin akabinde Yunanistan tansiyonu askeri boyuta taşıdı. Navtex duyurusuyla kelam konusu bölgede, 21 Haziran-2 Ağustos ortasında Oruç Reis Araştırma Gemisi, Ataman Tedarik Gemisi ve Cengizhan Taşıma gemisinin faaliyet yürüteceği belirtilmişti. Yunanistan bunun akabinde Türkiye’nin duyuru ettiği araştırma alanının kısmen kendi kıta alanına girdiği ve egemenlik haklarını ihlal ettiği savıyla donanmasını alarma geçirdi. Yunan donanmasından bir kaynak, “hazırlık düzeyini yükselten” Yunan donanmasının, gemileri Güney ve Güneydoğu Ege’ye gönderdiğini ve ünitelerin “her türlü faaliyete karşılık vermeye hazır olduğunu” tabir etti. Buna karşılık Aksaz Deniz Üssü’nden Türk Deniz Kuvvetleri’ne ilişkin 20 civarında savaş gemisi, bölgeye hareket ederken, Türk Silahlı Kuvvetleri’ne ilişkin F-16’lar ile Yunan savaş uçakları Meis Adası etrafında uçuş yaptı. Gerginliğin sıcak çatışmaya dönme ihtimali üzerine Alman medyasına nazaran Almanya Başbakanı Angela Merkel devreye girdi.
Bild gazetesinin haberine nazaran, Merkel iki ülkenin donanmalarına ilişkin gemilerin Meis Adası açıklarında karşı karşıya gelmelerine kısa bir mühlet kala Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Yunanistan Başbakanı Kyriakos Miçotakis’i arayarak iki ülke ortasında arabulucuk yaptı. Alman hükümet sözcü vekili Ulrike Demmer de Merkel ile Erdoğan’ın telefonda görüştüğünü teyit etti. Ankara ile Atina ise konumlarından geri adım atmıyor. Evvelki gün bir açıklama yapan Türk Dışişleri Bakanlığı, “Oruç Reis gemimizin araştırma yapacağı deniz alanı, ülkemizin Birleşmiş Milletler’e bildirdiği kıta sahanlığı hudutları ve 2012 yılında hükümetimizce TPAO’ya verilen ruhsat alanları içindedir” açıklamasını yaparken, “Yunanistan’ın bu maksimalist kıta sahanlığı argümanı memleketler arası hukuka, içtihata ve duruşma kararlarına aykırıdır” sözünü kullandı. Daha evvel Kıbrıs Rum kısmı ile Türkiye ortasında tekrar egemenlik tezlerinin kesiştiği bölgede Ankara’nın yürüttüğü doğalgaz arama çalışmaları nedeniyle tansiyon yaşanmıştı. Denizde petrol ve doğalgaz arama çalışmalarına hazırlık olarak deniz tabanının sismik incelemesinin yapılması gerekiyor.
FRANSA’DAN YAPTIRIM TEHDİDİ
Libya konusundaki açıklamalarıyla Ankara’nın reaksiyonunu çeken Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Türkiye ile Yunanistan ortasında Ege’de yaşanan son tansiyonda de devrede. Macron, dün Kıbrıslı Rum başkan Nikos Anastasiades ile Paris’te görüştü. Yunanistan ile Rum kesitinin deniz alanlarındaki ihlallere karşı Brüksel’in yaptırım uygulamasını istediğini söyleyen Macron, “Doğu Akdeniz Kıbrıs ve Fransa için hayati kıymet taşıyor. Türkiye ile Rusya’nın kendilerini giderek daha fazla ortaya koyduğu ve AB’nin pek az şey yaptığı bir güç çabası kelam konusu. Türkiye’nin egemenliklerini ihlali karşısında Kıbrıs ve Yunanistan’ın büsbütün gerisindeyiz. AB üyelerinin deniz alanlarının ihlal edilmesi ve tehdit altında olması kabul edilemez. Bunları yapanların cezalandırılmaları gerekir” diye konuştu. Fransa Cumhurbaşkanı, “Doğu Akdeniz’deki güvenliğimizi öbür aktörle bırakmak önemli bir yanılgı olur. Bu, Avrupa için bir seçenek değildir ve Fransa buna müsaade vermeyecektir” dedi.
‘MACRON YENIDEN YANLIŞ YERDE’
Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un açıklamalarına AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik reaksiyon gösterdi. Çelik açıklamasında, “Türkiye’ye karşı kullanılan bu lisan bir panik lisanıdır. Macron el attığı her mevzuyu hukuk dışı bir mecraya sürüklüyor. Macron, Rumlar’ın haksız ve hukuksuz faaliyetlerini desteklemek için tekrar yanlış yerde duruyor. Libya’da yaptığı yanlışı Doğu Akdeniz’de de yapıyor. Yakın vakitte Türk savaş gemisinin Fransız gemisini taciz ettiğini söyledi, o savı da çürütüldü. Cumhurbaşkanımız tekraren Suriye, Libya, Kıbrıs ve Doğu Akdeniz sorunlarında Macron’a işin doğrusunu anlattı. Her seferinde Cumhurbaskanımızın dediğinin hakikat, Macron’un dediğinin yanlış olduğu ispatlandı. Türkiye’ye karşı yaptırım davetinde bulunan Macron, Libya’daki toplu mezarların ardındaki hatalıların en büyük destekçisi. Macron, Türkiye ile uğraşmak yerine Fransa’nın rotasını düzeltmelidir” sözlerini kullandı.
Karar