Güç ve Doğal Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, yazılı açıklamasında, Türkiye'nin, ulusal güç ve maden siyaseti ile yerli güç kaynaklarını her ortamda ortaya çıkarmaya devam ettiğini söyledi. Son devirde NTE yönelik kıymetli adımlar atılırken bu elementlerin uç eser noktasında değerlendirilebilmesi için çalışmaların sürdüğünü belirten Bakan Dönmez, “Cevher zenginleştirme, metalürji, kimya ve tahlil bahislerinde kompetan çalışanlardan oluşan ekiple yalnızca 2 yılda yapılan bir çalışma ile devletimizde bir birinci gerçekleşti. Çalışma ile laboratuvar ölçeğinde, yüzde 99'unda üzerinde saflıkta seryum, lantanyum, neodimyum, paraseodmiyum, uranyum, toryum ve Ağır Nadir Toprak Oksitler (ANTO) kazanıldı” diye konuştu.
'TÜRKİYE OLARAK ARTIK UÇ ESER ÜRETİYORUZ'
Laboratuvarda elde edilen muvaffakiyetin ehemmiyetini vurgulayan Bakan Dönmez, NTE’yi ayrıştırmadan evvel elde edilen gelirin düşük olduğunu kaydederek, şunları söyledi:
“Artık ulusal know-how ortaya koyan bu çalışmadan sonra Bakanlığımız uyumunda pilot yahut endüstriyel çapta tesis kurmayı hedefliyoruz. Bu tesiste üretilecek nadir toprak elementleriyle artık uç eser üretim yolculuğuna başlamayı planlıyoruz. Lakin bunu ayrıştırdığınız da kıymeti çok daha büyük. Örneğin yüzde 99'un üzerinde saflaştırdığınızda, tonunu 200 bin dolara satabiliyorsunuz. Fakat bunu ayrıştırmadan satarsanız 1 dolar üzere düşük bir fiyata satıyorsunuz. NTE içerisinde günlük hayatımızda kullanılan birçok materyal mevcut. Savunma endüstrisinde füze rampalarında, MR cihazlarında, otomotiv dalında, dijital kameralarda, cep telefonlarında ve gece görüş kameralarında tekrar NTE kullanılıyor. Velev yerli arabamızda de NTE kullanılacak. Biz Türkiye olarak artık uç eser üretiyoruz. Artık tonda 200 bin dolara kadar gelir elde edeceğiz.”
'TÜRKİYE'DE 13 FARKLI NADİR ELEMENT VAR'
Türkiye'de NTE yataklarının Maden Tetkik ve Arama (MTA) tarafından ortaya konulduğuna dikkat çeken Bakan Dönmez, “Özellikle Eskişehir Sivrihisar nahiyesinde bulunan florit, barit, NTE, uranyum ve toryum içeren kompleks yatak hali hazırda MTA donelerine nazaran 30 milyon ton ile en kıymetli NTE kaynağı olarak biliniyor. Son yıllarda yapılan aramacılık faaliyetleri ile de Malatya Kuluncak yöresinde yeni bir yatak ortaya çıkarıldı. 13 farklı NTE'nin devletimizde var olduğunu tespit ettik” dedi.
'ÇİN ÜRETİMDE BAŞI ÇEKİYOR'
Çin'in bu elementleri kıymetlendirme noktasında dünyada birinci sırada bulunduğunu söyleyen Dönmez, “Yılda ortalama 125 bin ton olan NTE üretim ölçüsünün yüzde 80'i Çin tarafından gerçekleştiriliyor. Çin ile birlikte üretimde Brezilya, Japonya, ABD, Malezya ve Hindistan'da dünyada kelam sahibi memleketler durumundadır. Elementlerin 'nadir' olarak nitelendirilmesinin nedeni ise, bu ismi almasındaki en değerli etken, bu elementlerin fizikî ve kimyasal özelliklerinin benzerliklerinden ötürü 'kız kardeş elementler' şeklinde anılmaları ve münferit başka kazanımlarının epeyce sıkıntı olmasından kaynaklanıyor” diye konuştu.
Karar