Tünceli’de tuz üreticileri, bölgedeki yeraltı su kaynaklarının kaya tuzu katmanlarını eriterek yüzeye çıktığı noktalara sondaj vurup, yüzeye çıkan tuzlu suyu depo halindeki kuyularda biriktiriyor.
Motor yardımıyla kuyudaki suları gereksinime nazaran işletmedeki ana havuzlara tahliye eden tuz üreticileri, bu sayede suyun hem dinlendirilmesini hem de ağır hususların tabana çökerek temizlenmesini sağlıyor.
Birkaç günlük bekleyişin akabinde ana havuzlardaki sular, üreticilerce borular aracılığıyla asıl tuz üretiminin yapılacağı çok sayıda havuza aktarılıp güneşin tesiriyle buharlaştırılıyor.
Yaklaşık bir haftalık müddet sonunda suyun düzgünce buharlaşmasıyla oluşan kristal halindeki tuz, akabinde makul aralıklarla üreticiler tarafından kürekler yardımıyla havuzun kimi noktalarına çekiliyor.
TÜKETİCİDEN TALEP GÖRÜYOR
Tuz birikintileri neminden arındırılıp beyaz rengine kavuştuktan sonra emekçilerce 5 kilogramlık torbalara doldurulup kent merkezi başta olmak üzere etraf vilayet ve ilçelerde satışa sunuluyor.
Göneli tuzlasında personel olarak çalışan Erdal Uludağ, Pülümür ilçesinde yıllardır birebir klâsik sistemlerle yeraltı kaynak tuzu üretimi yapıldığını söyledi.
Yeraltından çıkan tuzlu kaynak suyunu kuyularda biriktirdiklerini belirten Uludağ, daha sonra motor yardımıyla suları ana havuzlara aktarıp dinlendirmeye bıraktıklarını lisana getirdi.
İşletmedeki büyük havuzlarda bekletilen suların ağır hususlardan temizlenmesiyle küçük havuzlara tahliye ettiklerini söz eden Uludağ, “Su dört gün boyunca havuzlarda kalıyor ve ısısı değişiyor. Güneşin tesiriyle havuzlardaki ham su buharlaşıyor, geriye olağan tuzlu su kalıyor. Tuzlu su da üç gün daha bekletildikten sonra tuza yatıyor ve yattıktan dördüncü yahut beşinci günü tuz çekime hazır hale geliyor.” dedi.
Uludağ, havuzlarda oluşan tuzu kürekler yardımıyla muhakkak noktalara çektiğini lisana getirerek, şöyle konuştu;
“Tuz orada kuruyor ve nemi uygunca çekildikten sonra paketlemesini yapıyoruz. Satış için kilosunu ayarlıyoruz. Pülümür tuzunu etraf vilayet ve ilçelere satıyoruz. Tuz üretimine haziran ayında başlıyoruz ve eylülün sonuna kadar hava sıcak olursa tuz oluşumu devam ediyor. Ancak havalar soğursa tuz oluşumu yavaşlıyor, her şey güneşe bağlı.”
“KURAKLIK OLUMSUZ ETKİLEDİ”
Bu yıl tuz üretimi randımanının evvelki yıllara nazaran düştüğü anlatan Uludağ, “Kuraklık var ve kaynak suyu olduğu için çekiliyor. Evvelden burada 6 kişi çalışıyorduk. Şu anda randıman düşük olduğu için iki kişi çalışıyoruz. Şu ana kadar 100 ton tuz ya çıktı ya da çıkmadı. Evvelki yıllarda 300-350 ton tuz çıkıyordu. Hiçbir katkı hususu yok ve kimyasal hiçbir şey tuza atılmıyor.” dedi.
İşletmeden tuz satın alan Gündoğan Çağ da Pülümür tuzunun doğal metotlarla üretildiğini anlattı.
Gündoğan, yeraltı kaynak tuzunun insan sıhhatine faydalı olduğunu belirterek, “Yemeklere başka bir tat katıyor ve herkese tavsiye ederim.” tabirini kullandı.
Karar
