Et yiyen bakteri uyarısı yapan Güney Florida Üniversitesi bulaşıcı hastalıklar uzmanı Prof. Dr. Sandra Gompf, global ısınmaya dikkat çekti. Burun yolu ile bulaşan Naegleria fowleri baktarisinin çoğunlukla tatlı sularda bulunduğunu açıklayan bilim insanları vakit zaman ölümcül olabildiği vurguladılar.
GLOBAL ISINMA TETİKLİYOR
Güney Florida Üniversitesi bulaşıcı hastalıklar uzmanı Prof. Dr. Sandra Gompf, “et yiyen bakteri” olarak da bilinen tuzlu su bakterisi Vibrio vulnificus ve tatlı sulardaki Naegleria fowleri üzere tehlikeli patojenlerin, global ısınma sonucunda ısınan suların tesiriyle artabileceği konusunda bilim insanlarının daha fazla endişelenmeye başladıklarına dikkat çekti.
Uzmanlar, kuvvetli sellerin tehlikeli patojenlerin üredikleri kirli suların taşınmasını kolaylaştırabileceğine işaret etti.
Öte yandan California Üniversitesi araştırmacısı Prof. Yun Shen, şiddetli kuraklık yaşanan bölgelerde bulunan su rezervlerinde ağır olarak üreme potansiyeli bulunan patojenlerin, kentlerin su şebekelerine karışma ihtimalinin de yüksek olduğunu söz etti.
Son 10 yıldaki olay sayısının kestirim edilenden daha fazla olduğunu belirten uzmanlar, global ısınma ile bu durumun daha da artabileceğini kaydetti.
Tuzlu sularda yaşadığı bilinen Vibrio vulnificus bakterisi ise ishal başta olmak üzere, kan sirkülasyonu enfeksiyonu ve kangren üzere meselelere neden olabiliyor.
BURUN YOLU İLE BULAŞIYOR VE ÖLDÜRÜYOR
Beyinde enfeksiyona yol açan ve ekseriyetle ölümcül olabilen, mikro ölçekli ve tek hücreli Naegleria fowleri burun yoluyla insan bedenine giriyor.
Çoğunlukla göl, ırmak, kanal üzere tatlı sularda bulunan amip, beşerden beşere geçmiyor.
Naegleria fowleri enfeksiyonları, sıklıkla ABD’nin güney eyaletlerinde görülüyor.
TATLI SULARDA BULUNUYOR
ABD Hastalıkları Denetim ve Tedbire Merkezine (CDC) nazaran, Naegleria fowleri enfeksiyonlarına nadiren rastlanıyor lakin ülke çapında 1962-2019 yılları ortasında tespit edilen 198 olaydan yalnızca 4’ü kurtarılabildi.
Ülkede, 2009-2018 yıllarında tespit edilen 34 hadisenin 30’u cümbüş gayeli girilen sulardan, 3’ü buruna çekilen kirli musluk suyundan ve biri de bahçeye kurulan bir su kaydırağında kullanılan kirli çeşme suyundan kaynaklandı.
TÜRKİYE’DE DE GÖRÜLÜYOR
Türkiye’de de birtakım amip çeşitlerinin görüldüğünü belirten Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, “Güneydoğu’da görülen, bağırsakları etkileyen, bazen kana da geçip organları da etkileyen amip, bizde çok yaygın, bilhassa yaz aylarında görülüyor. Fakat dünyanın değişik bölgelerinde öbür amipler de var. Bu amip de daha çok ABD’de görülen, uzun vakittir bilinen ve daha çok sudan insanlara buluşan bir amip. Beyin dokularını tutuyor, ender hadiseler biçiminde Amerika’da her sene görülüyor” dedi.
ESKİŞEHİR’DE GÖRÜLMÜŞTÜ
Prof. Dr. Ceyhan, 2017’de Eskişehir’de amip olayının rapor edildiğini belirterek, “Veterinerlik fakültelerinin çalışmaları var. Birçok ili kapsayan sularda bu etkenlerin araştırıldığı çalışmalarda da rapor edilmiş. Yani Türkiye’de de var; lakin çok sık görülen bir hastalık değil. Olduğu vakit ekseriyetle beyin zarları ve beyin dokusunu tutan fakat erken teşhis konulduğunda tedavi edilebilen bir hastalık. Sulardan bulaşıyor, şimdi beşerden beşere bulaştığı belirtilmemiş” dedi.
Karar
