Anayasa Mahkemesi (AYM) Lideri Zühtü Arslan, Anayasa Mahkemesi’nin kuruluşunun 59. yılı nedeniyle bir bildiri yayımladı.
AYM Lideri Arslan iletisinde, “Anayasa Mahkemesi, anayasal hak ve özgürlükleri koruyup geliştirme emelinin bir gereği olarak hak eksenli yaklaşımını kararlılıkla sürdürmektedir” değerlendirmesini yaptı.
‘HUKUK SİSTEMİ GÜÇLENDİRİLMELİ’
Bildirisinde ferdî müracaat istatistiklerini paylaşan Arslan, “2021 yılının birinci dört ayı tamamlanmadan 17 binin üzerinde müracaat yapıldığını, buna bağlı olarak derdest müracaat sayısının da 46 bine yaklaştığını not etmek gerekir” dedi. Arslan, “Bu kapsamda hukuk sistemimizin başta adil yargılanma hakkı olmak üzere temel hak ve özgürlükleri güçlendirecek ve bunların kullanımını daha garantili bir hâle getirecek formda gözden geçirilmesi zorunludur” tabirlerini kullandı.
Arslan’ın bildirisi şöyle:
“Anayasa Mahkemesi 25 Nisan günü prestijiyle 59 yaşına girmiş bulunmaktadır. Klasik olarak her sene gerçekleştirdiğimiz kuruluş yıldönümü merasimini ve bu kapsamda yapmış olduğumuz aktiflikleri maalesef -geçen yıl olduğu gibi- bu yıl da Kovid-19 salgını nedeniyle ertelemek zorunda kaldık. İnşallah önümüzdeki aylarda hepimizi uzunca bir müddettir tesiri altına alan bu salgından kurtulur ve ertelediğimiz aktiflikleri gerçekleştirme fırsatı buluruz.
Bu vesileyle belirtmek isterim ki Cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün işaret ettiği ve Anayasa’da sözünü bulan ‘muasır medeniyet’in siyasi rejim tercihi, anayasal demokrasidir. Anayasa’nın Başlangıç kısmında ‘hürriyetçi demokrasi’ olarak söz edilen anayasal demokrasinin bir yandan hür seçimler sonucu iş başına gelenlerin yönetme yetkisini kullandığı, öteki taraftan da bireylerin temel hak ve özgürlüklerinin korunması için bu yetkinin sonlandırıldığı bir hukuk nizamını öngördüğü bilinmektedir.
“HAK EKSENLİ YAKLAŞIMINI KARARLILIKLA SÜRDÜRMEKTEDİR”
Demokrasi, temel hak ve özgürlükleri en iyi formda müdafaaya yönelik kural ve kurumların varlığını gerektirmektedir. Bilindiği üzere bilhassa Avrupa’da anayasa mahkemeleri, iki dünya savaşı ortasında ve sırasında yaşanan sistematik hak ihlallerine reaksiyon olarak kurulmuştur. Hasebiyle varlık nedeni temel hak ve özgürlükleri korumak olan anayasa mahkemeleri, anayasal demokrasinin vazgeçilmez ögelerinden biri hâline gelmiştir.
Dünyada anayasa yargısı alanında misyon yapan en deneyimli mahkemelerden biri olan Türk Anayasa Mahkemesi de Anayasa’nın kendisine verdiği misyon ve yetkiler kapsamında, anayasanın üstünlüğü unsurunu hayata geçirmenin, temel hak ve özgürlükleri müdafaanın çabası içindedir. Belirtmek gerekir ki Anayasa Mahkemesi, anayasal hak ve özgürlükleri koruyup geliştirme emelinin bir gereği olarak hak eksenli yaklaşımını kararlılıkla sürdürmektedir.
“2021 YILININ BİRİNCİ DÖRT AYI TAMAMLANMADAN, 17 BİN MÜRACAAT YAPILDI”
Türk Anayasa Mahkemesi, öbür ülkelerin birebir vazifesi yapan mahkemeleriyle karşılaştırılamayacak derecede ağır bir iş yüküyle karşı karşıyadır. Özellikle kişisel müracaattaki ağır iş yükünü anlatan kimi istatistikleri paylaşmak isterim. Anayasa Mahkemesi 2020 yılında yaklaşık 45 bin başvuruyu sonuçlandırmıştır. Memnuniyetle söz etmek gerekir ki Mahkememizin yapılan müracaatları karşılama oranı 2020 yılında salgın kurallarına karşın yükselmeye devam etmiş ve yüzde 112 düzeyine ulaşmıştır. Bununla birlikte ferdî müracaat sayılarının gittikçe arttığını, 2021 yılının birinci dört ayı tamamlanmadan 17 binin üzerinde müracaat yapıldığını, buna bağlı olarak derdest müracaat sayısının da 46 bine yaklaştığını not etmek gerekir.
‘GÖZDEN GEÇİRİLMESİ ZORUNLU’
Bir kere daha vurgulamak gerekir ki kişisel müracaatın hedefi, her bir hak ihlalini gidermek değil ihlale yol açan nedenlerin ortadan kaldırılmasını sağlamaktır. Bu kapsamda hukuk sistemimizin başta adil yargılanma hakkı olmak üzere temel hak ve özgürlükleri güçlendirecek ve bunların kullanımını daha teminatlı bir hâle getirecek halde gözden geçirilmesi zaruridir.
Anayasa Mahkemesi yalnızca ferdî müracaatta değil norm kontrolünde de benimsediği hak eksenli yaklaşımla temel hak ve özgürlüklerin korunmasına ve standardının yükseltilmesine değerli katkılar sunmaktadır. Hülasa Anayasa Mahkemesi, tüm zorluklara karşın demokratik hukuk devletini ve insanımızın temel haklarını müdafaa misyonunu en iyi formda yerine getirmek için çalışmaya devam etmektedir.
Anayasa Mahkemesinin kuruluş yıldönümü vesilesiyle, fedakârca çalışan başta başkanvekillerimiz ve üyelerimiz olmak üzere Mahkememizin tüm mensuplarına teşekkür ediyorum. Emekli olan üyelerimiz ve işçimizden vefat edenlere Allah’tan rahmet, hayatta olanlara da sıhhat ve afiyet diliyorum.
Salgın devrinin gerçek kahramanlarını unutmamız elbette mümkün değildir. Sürecin başından itibaren özveriyle vazife yapan tüm sıhhat çalışanlarımıza ve salgınla uğraşta emeği geçen herkese şükranlarımı sunuyorum.
Daha sağlıklı günlerde buluşmak umuduyla, Anayasa Mahkemesinin 59. Kuruluş Yıldönümü’nü kutluyor, tüm vatandaşlarımızı en içten hislerimle, hürmetle selamlıyorum.”
Karar