11 Şubat günü Hatay’ın İskenderun ilçesine gelen kuru yük gemisinin mürettebatı, balon balığı zehirlenmesi nedeniyle hastaneye başvurdu. Zehirlenen geminin ikinci kaptanı Muhammer Alak öldü, dört denizci ise hastanede tedavi altına alındı.
Çukurova Üniversitesi Balcalı Hastanesi Acil Tıp Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Ahmet Sebe, balon balığı zehirlenmesi yaşayan denizcilere müdahalenin hastanelerinde yapıldığını açıkladı. Prof. Dr. Sebe yaptığı açıklamada bilhassa balon balığının iç organlarına dokunulmaması ve çeşidini bilmeden yabancı bir balığın tüketilmemesi gerektiğini belirtti.
SİYANÜRDEN BİN 200 KAT DAHA GÜÇLÜ
Prof. Dr. Ahmet Sebe, balon balığının zehirinin siyanürden bin 200 kat güçlü tetrodotoksin barındırdığını söyledi. Balon balığı tüketimi, Antalya ve Van’da vefata neden olduktan sonra Hatay’ın İskenderun ilçesinde 4 gemicide görüldü.
‘ZEHRİN PANZEHİRİ YOK’
İskenderun’da zehirlenen denizcilerden birinin de belden aşağısının tutmama şikayeti ile hastaneye başvurduğunu söyleyen Prof. Dr. Ahmet Sebe, bu üzere durumlarda uygulanan tedavi ile ilgili şu bilgileri verdi:
“Eğer hasta çok uzun müddet şokta kaldıysa kalp krizine neden olabiliyor. Organ yetmezliği, karaciğer, böbrek yetmezliği gelişebiliyor. Onlarla ilgili de değişik tedavi yollarımız var, onları uyguluyoruz. Tansiyon düşerse yükseltici sıvılar veriyoruz. Böbrek yetmezliğine girerse diyalize giriyor. Semptomatik tedavilerle ilerliyoruz. Bu zehir çok güçlü olduğu için genelde anında ölüyorlar. Zehri geri çevirmeye yönelik bir panzehir yok. Kişi bize canlı olarak geldiyse genelde kaybetme durumu yok, felçler de düzeliyor. Bize gelen son olay belden aşağı tutmama, ayaklarda güçsüzlük şikayeti ile gelmişti. Tedavi ile daha sonra düzeldi. Hastamız yürüyerek gitti.’’
‘İÇ ORGANLARINI ETRAFA ATMAYIN’
Balon balığından mutlaka uzak durulması gerektiğinin altını çizen Prof. Dr. Sebe, “Akdeniz ve Ege’de görülen bu balıkların insanların ya da hayvanların ulaşabileceği yerlere atılmaması gerekiyor. Zira onu yiyen kedi, köpek üzere canlılar da ölüyor. Zehri her taraftan bulaşıyor. Dokunmakla da bulaşabilir. Balon balığının iç organlarına dokunduğunuz vakit bile bu elinize geçebiliyor. Teneffüs yoluyla da geçebilir. Tabiatta bilinen en güçlü zehirlerden bir tanesi ve balon balığının hem tüketilmemesi hem de bilhassa iç organlarına katiyen dokunulmaması gerekiyor’’ diye konuştu.
‘ŞÜPHELENEN KİŞİ VAKİT KAYBETMEDEN HASTANEYE BAŞVURSUN’
Balık tüketecek bireylere ikazlarda bulunan ÇÜ Balcalı Hastanesi Acil Tıp Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Ahmet Sebe, kelamlarına şöyle devam etti.
‘’Türünü bilmeden yabancı bir balığı tüketmemek gerekiyor. Kimisi de bilhassa denizanası üzere deniz canlılarında da temasla ya da dokunmakla da zehirlenme oluşturabiliyor. Balık zehirlenmesinden şüphelenen kişi en yakın sıhhat kuruluşuna başvurmalıdır. Bilhassa bulantı, kusma, ishal, görme bozukluğu, şuur bozukluğu üzere yakınmaları varsa en yakın sıhhat kuruluşuna başvurması gerekiyor’’ dedi.
ANTALYA’DA 3, VAN’DA 2 KİŞİ ZEHİRLENDİ
Geçen yıl da Antalya’da balon balığından 3 kişi zehirlenmiş ve uzun mühlet tedavi görmüştü. Van’da ise pişirdikleri balon balığını yiyerek zehirlenen balıkçı ile fırıncı arkadaşı hastaneye kaldırılmıştı. Balon balığını yiyerek zehirlenen fırıncı tedavi gördüğü hastanede hayatını yitirirken balıkçı ise hastane tedavi altına alınmıştı.
İZMİR’DE TUTTUĞU BALIKLARI HATAYDA YEDİ
İzmir’den aldığı yükü İskenderun’a götüren M/V Ali Işık isimli kuru yük gemisindeki denizciler, 27 Ocak günü Finike açıklarında balık avlarken birkaç balon balığı da yakaladı. Geminin ikinci kaptanı Muhammer Alak ve makine yağcısı Nazmiye Aldemirin tuttuğu balıklar, yenilmek üzere geminin derin dondurucusuna konuldu.
30 Ocak sabahı, İskenderun Metalurji Limanına ulaşan geminin aşçısı Şahin Yılmaz, ikinci kaptan Alak’ın isteği üzerine balon balıklarını temizleyerek pişirdi. Alak, başçarkçı Asım Cort, aşçı Şahin Yılmaz ve makine yağcıları Nazmi Aldemir ile Cüneyt Keleş, saat 10.00 sıralarında balıkları yedi.
İKİNCİ KAPTAN HASTANEYE YETİŞTİRİLEMEDİ
Balıkları yiyen bireylerde bir mühlet sonra zehirlenme belirtileri görülmeye başlandı. İkinci kaptan Muhammer Alak, saat 13.00 sıralarında kötüleşerek yere yığıldı. Büyük panik yaşanan gemide kaptan Şerafettin Yılmaz, kalp masajı ve oksijen desteğiyle Alak’ı hayatta tutmaya çalıştı. Fakat ikinci kaptan tüm müdahalelere karşın hayatını kaybetti.
Zehirlenen başka dört denizci, askerler tarafından çabucak İskenderun Devlet Hastanesi’ne kaldırıldı. Asım Cort, durumunun ciddiyetini muhafazası üzerine Adana’daki Çukurova Üniversitesi Hastanesi’ne kaldırıldı ve ağır bakımda süren tedavisinin akabinde taburcu edildi.
BALON BALIĞI NEDİR?
Bilimsel ismi Lagocephalus sceleratus olan balon balığı,Tetraodontidae familyasına ilişkin bir balık tipidir. Sudan çıktığında kurbağa üzere vıraklamasından ötürü kurbağa balığı olarak da isimlendirilmiştir. Zehirli etinden ötürü ticari kıymeti yoktur. Tetrodotoksin hususu üretebilen bu balık, kas felci yaparak nefes darlığı yaratabilmekte, deveran yetmezliğine bağlı vefatla sonuçlanabilen zehirlenme yaratabilmektedir.
BALON BALIĞI ÖZELLİKLERİ VE ZİYANLARI
Akdeniz bölgesinde kimi beşerler tarafından bilinçsizce tüketilebilmektedir. Fakat birçok insan zehirli olduğunu dahi bilmemektedir. Balon balığı avlanırken düz dişleriyle insan parmağını bile koparabilir. Genelde avlanılması kolay olan balık pek yem seçmez ve çabucak oltaya atlar. Düz olan dişleri oltayı kolaylıkla kesebilir.
Balık birinci olarak oltaya geldiğinde üste çekilirken şişerek kendi hacminin 3 katına kadar su ile doldurur ve gitgide ağırlaşır. Balon balığı, genelde kıyıdan 50-100 metre açıklarda bulunur ve kıyıya çok yaklaşamaz.
Akdeniz, Ege ve Marmara’da taşlık ve yosunlu bölgelerde yaşar. Halk lisanında “balon balığı” olarak bilinir. Tabanda yatarak başının üstündeki gözleri ile küçük canlıları yahut balıkları görüp avlar.
Karar
