EDA NARİN | KARAR.COM
Kadir Has Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Aydın uyumunda akademik bir takım tarafından yürütülen ve 10 yıldır devam eden “Türkiye Eğilimleri” araştırmasının 2020 sonuçları yayınlandı.
26 ilin kent merkezlerinde yaşayan 18 yaş ve üzeri 1000 bireyle yapılan görüşmelere dayanan araştırmanın saha çalışmaları 11 Kasım-4 Aralık 2020 tarihleri ortasında gerçekleştirildi.
Araştırmaya katılan bireylerin yüzde 50.3’ünü bayanlar, yüzde 49.7’sini erkekler oluştururken, yüzde 62.1’inin evli yüzde 31.7’sinin bekar ve yüzde 6.2’sinin uygar durumunu öteki olarak belirttiğine araştırmada yer verildi.
Araştırmaya katılanların 24 Haziran 2018 milletvekili seçimlerinde yüzde 42’sinin AK Parti’ye, yüzde 25’inin Cumhuriyet Halk Partisi’ne (CHP), yüzde 11.5’inin Halkların Demokratik Partisi’ne (HDP), yüzde 10.7’sinin Milliyetçi Hareket Partisi’ne (MHP) ve yüzde 10.6’sının ise YETERLİ Parti’ye oy verdiği belirtildi.
KUŞAKLAR ORTASI EĞİLİM DEĞİŞİYOR
Araştırmanın ortaya koyduğu birinci eğilime nazaran, 18-20 yaş ortası şahısların çoğunluğu “Kemalist”, 21-40 yaş ortası bireylerin çoğunluğu “Milliyetçi”, 41-55 yaş arasın bireylerin çoğunluğu “Muhafazakar” ve 56 yaş ve üzeri bireylerin çoğunluğunun “Siyasal İslamcı” olduğuna yer verildi.
SAĞA YAKINLIK DEVAM EDİYOR
Siyasi hususlarda kendilerini “sağ” ve “sol” olarak bir cetvel üzerinde konumlandırmaları istenen 1000 kişinin yüzde 43.1’i sağa yakınken, yüzde 26.5’i sola yakın olduğunu belirtti. Yüzde 30.4’lük kesim ise seçimini ortalama bir yanıttan yana kullandı.
HEM “YÜKSEK DİNDARIM” DİYENLER HEM DE “NAMAZ KILMAM” DİYENLER EN YÜKSEK ORANA SAHİP
Araştırmada, kendini “yüksek dindar” olarak tanımlayanların oranı yüzde 42.3, “düşük dindar” oranı ise yüzde 9.9 olarak gerçekleşti. Yüzde 47.8 ise ortalamada bir yanıt vermeyi tercih etti. Çoğunluğun kendini “yüksek dindar” olarak tanımladığı araştırmada ise “Namaz kılmam” diyenlerin oranı yüzde 38 ile en yüksek oran. “Tüm vakit namazlarını kılarım” diyenlerin oranı ise yüzde 24.4 ile “Namaz kılmam” diyenlerin akabinde geliyor.
TÜRKİYE’NİN EN DEĞERLİ SORUNU KORONAVİRÜS
Türkiye’nin en kıymetli sorunu yüzde 23.5’lik oran ile ‘koronavirüs salgını’ oldu. İkinci sorun ise bu yıl da değişmeyerek yüzde 20.7’lik oranla ‘hayat pahalılığı ve işsizlik’ olarak karşımıza çıkarken; üçüncü sırada yüzde 12.3’le ‘ekonomide yaşanan sorunlar’ yer aldı. Listeyi ‘hak ve özgürlüklerin sınırlanması’ yüzde 12.3, ‘terörle mücadele’ yüzde 8 ve ‘mülteciler’ yüzde 6’lık oran ile takip etti.
ARAŞTIRMAYA NAZARAN İKTİSAT BAŞ AŞAĞI
Araştırma sonuçlarına nazaran, “Son bir yılda yaşanan ekonomik gelişmeler sizi nasıl etkiledi?” sorusu karşısında toplumun yüzde 51.8’i ekonomik olarak daha berbata gittiğini belirtirken, yüzde 51.1 ‘kendimi/ailemi geçindiremiyorum’ halinde yanıtladı. ‘Borçlarımın düzeyinden telaş duyuyorum’ diyenlerin oranı yüzde 48.9 oranında gerçekleşirken; iştirakçilerin yüzde 33.4’ü ‘gelirim aylık tüketim harcamalarımı karşılamaya yeterli’, yüzde 30.5’i ‘ekonomik olarak daha iyi durumdayım’, yüzde 29.3’ü ‘mevcut finansal durumumdan mutluyum, yüzde 28.6’sı ise ‘emekliliğim için yaptığım tasarruf ve yatırım ölçüsünden memnunum’ karşılığını verdi.
KORONAVİRÜS SÜRECİNİN İDARESİ BAŞARILI BULUNDU
Koronavirüs sürecine yönelik değerlendirmeler kapsamında iştirakçilerin 59.2’si “Kovid-19 nedeniyle açıklanan dayanak paketlerini başarılı bulduğunu bildirdi. ‘Belediyelerin aldıkları tedbirleri başarılı buluyorum’ diyenlerin oranı yüzde 57.7 olurken; iştirakçilerin yüzde 57.7’si ‘hükûmetin siyasetlerini genel olarak başarılı buluyorum’, yüzde 55’i ‘Sağlık Bakanlığı’nın açıkladığı datalara güveniyorum’ biçiminde karşılık verdi. Sürece yönelik muvaffakiyet değerlendirmelerinde en son sırada ise yüzde 52.7 ile ‘Milli Eğitim Bakanlığı’nın eğitim planlamaları’ yer aldı.
AŞI TERCİHİ “MİLLİ AŞI”
Çeşitli ülkelerin “Kovid-19 Aşısı Üretmesi Durumunda Aşı Olma İsteği” sorusuna Türk halkının yüzde 70.2’si üretilmesi halinde Türkiye menşeli aşıyı tercih edeceklerini belirtti. Yüzde 46.7 ile Almanya ikinci sıraya yerleşirken; listeyi Rusya yüzde 43.2, Çin yüzde 41.3, ‘ABD’ yüzde 41.1, ve İngiltere yüzde 40.6 ile takip etti.
EN GÜVENİLEN KURUM BU YIL DA TSK
Araştırma sonuçlarına nazaran, Türk halkının en güvendiği kurumlar sıralamasında birinci üç sırada tekrar Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), Jandarma ve Polis yer alırken; bu yıl birinci defa ölçülen Türk Tabibleri Birliği ve Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği de üst sıralardan en güvenilen kurumlar listesine girdi. Öte yandan, listenin sonunda yer alan kuruluşlar ise RTÜK, TÜİK, ÖSYM ve Medya Kuruluşları oldu. En az güvenilen kurum, bu sene de değişmeyerek yüzde 31,9’luk oran ile medya kuruluşları oldu.
VATANDAŞ SİYASAL KUTUPLAŞMANIN ARTTIĞINI DÜŞÜNÜYOR
Araştırmaya nazaran Türkiye’de siyasal kutuplaşma olduğunu düşünenlerin oranı %55,9 ile son 4 yılın en yüksek sayısına ulaşmış durumda. Kutuplaşmanın ekseni olarak ise yüzde 42,9 oranı ile laik-dindar ve yüzde 28,6 ile sağ-sol ayrımı öne çıkıyor. Öte yandan, hükümet siyasetlerine bakış, ülkenin tercih edilen siyasi sistemi ve demokrasiye dayanak üzere mevzulardaki ayrımlar da siyasi kutuplaşmaya işaret ediyor.
YARGININ SİYASALLAŞTIĞINA İNANANLARIN ORANI 2019’A NAZARAN ARTTI
Araştırmaya katılanlara “Türkiye’de yargı siyasallaşmıştır” tabirine katılma oranları soruldu. Gelen karşılıklara nazaran yüzde 36.7 çekimser kalırken, yüzde 45.9 yargının siyasallaştığına katıldığını tabir etti. Birebir araştırmanın 2019 sonuçlarında ise “katılıyorum” diyenlerin oranı yüzde 38.7 olarak kayıtlara geçmişti.
CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİNİN BAŞARISI KONUSUNDA FİKİR DEĞİŞİKLİKLERİ
Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin değerlendirildiği araştırmada yüzde 38.7 başarılı bulurken, yüzde 32 ise başarısız buldu. Bu oran geçtiğimiz yıl yüzde 39.3’e yüzde 29.4’tü. Son 1 yılda cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin başarısı konusunda fikir değişiklikleri olduğu görülüyor.
EN BAŞARISIZ BAKANLIK HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI ÇIKTI
Bakanlıkların çalışmalarının başarılı bulunup bulunmadığı konusundaki görüşlerinin sorulduğu araştırmaya nazaran, vatandaşların en çok başarılı bulduğu bakanlık Ulusal Savunma Bakanlığı oldu. Onu Sıhhat Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı takip etti. En başarısız bulunan bakanlık ise Hazine ve Maliye Bakanlığı oldu. Onu ise Ulusal Eğitim Bakanlığı ve Adalet Bakanlığı takip etti.
EKONOMİK ZORLUKLARIN NEDENİ HÜKÜMET SİYASETLERİ
Türkiye’de yakın periyotta yaşanan ekonomik zorlukların temel nedeni olarak yüzde 22.4 oranında hükümet siyasetleri görüldü. Devamında en çok oy oranına ise Merkez Bankası siyasetleri geldi.
TL’NİN PAHA KAYBETMESİ VE İŞSİZLİK EN DEĞERLİ SORUN
Türk iktisadı açısından kıymetli görülen ögeler aldıkları orana nazaran şöyle sıralandı:
- Türk Lirası’nın kıymet kaybetmesi
- İşsizlik
- Enflasyonun yüksekliği
- Faizlerin yüksekliği
- Besin eserleri fiyatlarında artış
- Dış borçların yüksekliği
- Kira/ev fiyatlarında artışlar
- Gelir dağılımında eşitsizlik
- Yolsuzluklar
- Dış siyasette yaşanan kasvetler
- Siyasal çalkantılar ve tasarruf yetersizliği
- Yabancıların iktisada müdahaleleri
NATO VE AB İLE İŞBİRLİĞİ YAPILMASI İSTEĞİ ARTIYOR
Dış siyasette Türkiye’nin işbirliği yapması gerektiği ülkeler sıralamasında hala Türki Cumhuriyetler yüzde 19,5 ile (2019’da yüzde 24,6) birinci sırada ve Müslüman Ülkeler yüzde 18,4 ile ikinci sırada yer alırken, NATO ülkeleri ve AB ülkeleri ile işbirliği yapılmasını isteyenler bir evvelki yıla nazaran artış kaydetti; Yalnız Hareket Etmesi gerektiğini düşünenler ise geçen yıla nazaran 5,7 puan düşüşle yüzde 10,2 olarak gerçekleşti.
İKTİDAR DA VATANDAŞ DA YÜZÜNÜ AB’YE DÖNDÜ
Geçtiğimiz günlerde cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Avrupa Birliği (AB) Komitesi Lideri Ursula von der Leyen ile yaptığı görüntü konferans görüşmesinde, “AB’nin Türkiye’nin gündeminde öncelikli pozisyonda olduğunu ve Türkiye’nin geleceğini Avrupa’da gördüklerini” tabir etmişti.
Yeniden Erdoğan, Avrupa ülkelerinin büyükelçileri ile bir ortaya gelmiş ve AB ile münasebetleri yine rayına oturtmak için hazır olduklarını söylemişti.
ABD HALA TEHDİT OLARAK ALGILANIYOR
Öte yandan, Türk halkının tehdit algıladığı ülkeler sıralamasında ABD hala yüzde 60,5 ile en üst sırada yer almakla birlikte, 2018’deki yüzde 81,9’dan bu noktaya gerilemiş durumda. Bu yıl tehdit algısında gerileme yaşanan ABD dışındaki tek ülke Suriye (yüzde 43,2) oldu. Bu ülkeden algılanan tehdidin de en yüksek noktasına ulaştığı 2018’deki yüzde 54,6’dan ABD’den algılanan tehdide paralel halde düşmesi, Türk halkının ABD’den algıladığı tehdidin büyük ölçüde Suriye’deki varlığıyla irtibatlı olduğuna işaret ediyor.
GAZETE, KİTAP OKUMAYANLARIN ORANI OKUYANLARDAN YÜKSEK
İştirakçilerin yüzde 56.6’sı gazete okumadığını belirtirken, okuyanların oranı yüzde 43.4 olarak gerçekleşti. Kitap okumayanların oranı yüzde 59.1 iken, okuyanların oranı yüzde 40.9 olarak belirtildi. İştirakçilerin yüzde 74.6’sı tiyatroya gitmediğini söylerken, yüzde 25.4’ü gittiğini söyledi. Sinemaya gidenlerin oranı ise başka tüm aktivitelerin aksine yüzde 50.9 tanında çoğunlukta gerçekleşti.
YURTDIŞINDA YAŞAMA İSTEĞİ ARTTI
Araştırmaya katılanların yüzde 21.6’sı yurtdışında yaşamayı tercih edeceğini söylerken, bu oranın 2019’a nazaran arttığı görüldü. Yurtdışında yaşamayı tercih etme sebepleri sırasıyla şöyle: “Ekonomi, yaşama koşulları, hak ve şahsî özgürlüklere kıymet verilmesi, iş imkanları.”
EN ÇOK YAŞANMAK İSTENEN ÜLKE ALMANYA
Yurtdışında yaşamak istenen ülkeler ise sırasıyla şöyle: “Almanya, Kanada, İngiltere, Amerika, İsviçre, Hollanda, Fransa, Avrupa ülkeleri, Yunanistan, İtalya.”
Karar