1934 tarihli Bakanlar Şurası kararının iptalinin akabinde statüsü tekrar mescide çevrilen Ayasofya’daki birinci namazda tarihi anlar yaşandı. Seccadelerini geceden sermeye başlayan on binler yan yana saf tuttu. Mescitte Kur’an okuyan Erdoğan, alanda 350 bin kişinin namaz kıldığını açıkladı. Diyanet Işleri Lideri da minbere fetih geleneğinin sembolü olan kılıçla çıktı. Hutbeyi de fetih sancaklarının altından aktardı. Birçok ülkede canlı yayınlanan anlarda dört minareden dört farklı makamda ezan okundu.
Danıştay’ın kararının akabinde Cumhurbaşkanı Kararı ile Diyanet’e devredilerek ibadete açılan Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi’nde birinci namaz eda edildi. Tarihi anlar, dünya televizyonlarından canlı yayınlandı. Büyük bir çoşkunun hakim olduğu Ayasofya’nın dışında da on binler saf tuttu. Türkiye’nin birçok kentinden gelen binlerce vatandaş ile dünya ülkelerinden birinci namaz için İstanbul’un yolunu tutan Müslümanlar seccadelerini geceden serdi.
Alanda bekleyenlere gece yarısı dev ekranlarda Kur’an tilaveti dinletildi. Akabinde güvenlik nedeniyle caminin önü boşaltıldı. Sabah namazında Sultanahmet Meydanı’nda binlerce kişi saf tuttu. Mescide giden 11 yerde kurulan güvenlik noktalarında yoğunluk oluşturan vatandaşlar, bölgeye alınmayı bekledi. Vazifeliler, ellerine dezenfektan sıktıktan sonra vatandaşlara maske ve tek kullanımlık seccade verdi. İBB de taşınabilir büfesinden vatan daşlara çay ve simit ikramı yaptı. Sabah saatlerinde Yenikapı ve Beyazıt Meydanı’ndan alana gelen vatandaşlar bariyerleri aşarak Ayasofya’ya koştu. Alana Türk bayraklarıyla gelenler seccadelerini sererek programın başlamasını bekledi. Saat 10.00’da dua programı başladı.
Dua programı, Mehmet Haydi Duran, Abdullah Yılmaz, Rıdvan Akbaş, Enes Özsoy, İbrahim Çoban’ın tekbir ve salavatlarıyla gerçekleşti. Kur’an-ı Kerim’in 1. cüzü cuma hatmiyle devam eden programda Mustafa Altın, Alpcan Çelik, Ekrem Nalbant, Mehmet Koçyiğit, Emrullah Akbaş, Metin Çakar, Osman Şahin’in Kehf Suresi’ni tilavet etti. Hasan Kara, Mustafa Kızılcaoğlu, İshak Danış, Bünyamin Topçuoğlu, Ferruh Muştuer ve Numan Akbaş ise Meryem Suresi’ni okudu. Akabinde Yasin Müddeti tilaveti gerçekleşti. İstanbul Valisi Ali Yerlikaya, saat 11.00’de alanın dolduğunu ve girişlerin kapatıl dığını açıkladı. Emniyet Müdürü Zafer Aktaş da birtakım boş yeşil alanları namaz kılınması için vatandaşların kullanımına açtı. İzdiham oluşturmasını önlemek için Kabataş-Eminönü seferleri durduruldu, iki metro istasyonu da kapatıldı. Alana giremeyenler Yenikapı’ya yönlendirildi. Akabinde caminin 4 minaresinde 4 müezzin birlikte sela okudu. Daha sonra mescitte Diyanet İşleri Lideri Ali Erbaş’ın okuduğu duanın akabinde dört müezzin tarafından dört minareden farklı makamlarda öğlen ezanı okundu. On binlerce kişinin saf tuttuğu namazla birlikte Ayasofya’da 86 yıl sonra birinci namaz kılındı. Vali Yerlikaya, namazdan sonra caminin dezenfekte süreçlerinin tamamlandığını belirtti. “Sağlık önlemlerine uyarak ziyaretçileri cami içerisine denetimli bir biçimde ve kümeler halinde almaya başladık. Sabrınız ve anlayışınız için teşekkür ediyorum” dedi. Mescitte sabaha kadar ibadet edildi
FETİH SANCAKLARI ALTINDA
Ayasofya’daki birinci hutbe kılıç geleneğiyle Diyanet İşleri Lideri Ali Erbaş tarafından irad edildi. Erbaş “Ayasofya: Fethin nişanesi, Fatih’in emaneti” başlıklı hutbe sonrası Fetih mühletini okudu. Erbaş hutbede “Fatih, bu mükemmel mabedi kıyamete kadar cami olmak kaydıyla vakfedip müminlere emanet bıraktı. İnancımızda vakfedenin koşulu vazgeçilmezdir, çiğneyen lanete uğrar. Ayasofya’nın ibadete açılması, başta Mescid-i Aksa, yeryüzünün bütün mahzun mescitlerinin ve mazlum müminlerinin can suyuna kavuşmasıdır” dedi. Birinci cuma hutbesine kılıçla çıkması sorulan Erbaş “Fethin sembolü olan mescitlerde bu bir gelenektir. 481 yıl kesintiye uğramadan kılıçla çıkılmıştır. Bu geleneği bundan sonra da devam ettireceğiz” cevabını verdi. Birinci olarak Fatih Sultan Mehmet Han’ın başlattığı ‘kılıçla hutbe’ geleneği ile düşmana endişe, cihana barış bildirisi veriliyor. Kılıçla hutbe okunması geleneğinde, kılıç sol ele alınıyor. Her ne kadar kılıçla hutbe okunsa da sol elde taşınması barışın temsili. Dosta, düşmana karşı ‘Şu anda kılıç sol elde ve biz barışı temsil ediyoruz’ sözü aktarılıyor. Osmanlı Fetih geleneğinde fethin sembolü olarak caminin minberine iki yeşil sancak asılır ve minberin sağ tarafına 3 Hilalli kılıç konulurdu. Ayasofya’da da minberde iki yeşil sancak yer aldı.
SULTANAHMET’E GİDENLERİN SEVABI DAHA MI AZ?
CHP eski milletvekili Muharrem İnce, Cuma namazını Ayasofya Camii yakınındaki meydanda kıldı. İnce “Diyanet İşleri Başkanı’nın davetine değil ezanın davetine uydum. Protokole gitmek istemedim, Sultanahmet’te namazımızı kıldık” dedi. İnce daha sonra “Ezan namaza davettir, ne davetiyesi diyen Diyanet İşleri Başkanı’nın davetiyesiyle Ayasofya’ya değil, ezanı duyarak Sultanahmet’e gittim. Ne bağırıyorsunuz? Ayasofya’ya gidenlerin sevabı fazla, Sultanahmet’e gidenlerin az mı?” paylaşımında bulundu. Akşener’i temsilen Ayasofya’ya gelen GÜZEL Partililer de birinci namazda saf tuttu. Öte yandan eski Başbakan Tansu Çiller de cumada yer aldı.
TÜM İNANANLARA HİZMET EDECEK
Cumhurbaşkanı Erdoğan, mescitte düzenlenen dua programında, Kur’an-ı Kerim tilavetlerini dinledi. Erdoğan daha sonra Fatiha mühletini ve Bakara müddetinin birinci 5 ayetini okudu. Cumhurbaşkanı namazın akabinde MHP Genel Lideri Devlet Bahçeli ile tıpkı araçla gittiği Fatih Sultan Mehmet Han’ın türbesini ziyaret etti. Erdoğan, burada şunları söyledi: “Gayretlerimiz sonucuyla, Yargının da hamdolsun hakikati görmesiyle sona erdirdik. Artık de işin gerçek sahibi Fatih Sultan Mehmet Han’ın kabrini ziyaret edelim istedik. Artık burası aslına döndü, camiydi tekrar cami oldu. Artık ilanihaye inşallah cami olarak tüm inananlara hizmete devam eder. 350 bin kişi bugün cuma namazına iştirak etmiş. Bundan sonra içeride ve dışarıda Kültür ve Turizm Bakanlığımızın yapacağı onarım çalışmaları var. Bu onarım çalışmalarıyla birlikte Ayasofya’mızı inşallah çok daha farklı, çok daha manalı bir yapıya kavuşturmuş olacağız. Her şeyden evvel olağan ki müzeye çevrilmiş olan maalesef 34’te Ayasofya’yı, bizim şu anda aslına Cumhur Ittifakı olarak büyük bir çabayla döndürmüş olmamız, milletimizin 10 yıllara sari hasretini gerçekleştirme bakımından çok çok değerliydi. Az evvel resmi sayı olarak aldığım 350 bin kişi bugün cuma namazına iştirak etmiş. Bu doğal çok çok kıymetli bir aşkın aslında mahsulüydü.”
YUNANISTAN’DA ‘MATEM’ ÇANLARI
Ayasofya’da cuma namazının kılındığı saatlerde, Yunanisan’daki tüm kiliselerde matem çanları çaldı, özel ayinler düzenlendi ve bayraklar yarıya indirildi. Selanik ve Patras’taki kiliselerde, Bizans ve Yunan bayrakları eşliğinde gerçekleştirilen özel ayinlerde, Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi’nin “kurtarılması” için dua edildi. Yunan televizyon kanalları, Ayasofya Meydanı’ndan yaptıkları canlı temaslarda, “Hristiyanlar için kara gün”, “Erdoğan dediğini yaptı” biçiminde yorumlarda bulundu. Öte yandan ABD Lideri Donald Trump ve Yardımcısı Mike Pence ile bir ortaya gelen Amerika Başpiskoposu Elpidoforos, Ayasofya kararını görüştü. Trump’ın ‘memnuniyetsiz olduğu’nu söylediği tez edildi.
Karar