AA muhabirinin, Türkiye Elektrik Üretim AŞ (TEİAŞ) datalarından derlediği bilgilere nazaran, Türkiye’nin hidroelektrik santrallerinin toplam kurulu gücü 28 Şubat prestijiyle 32 bin 203 megavata ulaştı.
Hidroelektrik Santralları Sanayi İş İnsanları Derneği (HESİAD) Başkanı Elvan Tuğsuz Güven, Türkiye’nin hidroelektrikte sahip olduğu yüksek potansiyel kapsamında ülkenin HES kurulu gücünün 13 bin 500 megavat artırılabileceğini, bunun için de 16 milyar dolarlık yatırım gerektiğini söyledi.
HİDROELEKTRİK POTANSİYELİ 55 BİN MEGAVATA ULAŞABİLİR
Bu potansiyelin hayata geçirilmesiyle mevcut toplam HES kurulu gücünün 55 bin megavata yükselebileceğini aktaran İtimat, ırmak tipi, barajlı ve pompaj depolamalı HES’lerin yatırım maliyetlerinin ise coğrafik şartlar, jeolojik yapı, yerleşim durumu ve üst rezervuar hacmi üzere projeye mahsus faktörlere bağlı olarak değerli ölçüde farklılık gösterdiğini anlattı.
Güven, güç üretiminin gerektirdiği yatırımların değerine dikkati çekerek, “Ortalama megavat başına yaklaşık 1 milyon 200 bin dolar yatırım maliyeti baz alındığında, bu potansiyelin hayata geçirilmesinin 16 milyar dolarlık bir yatırım karşılığı var. Bu tıpkı vakitte yılda 30 milyar dolarlık fosil yakıtlar için ithal ikame kaynağı yaratacaktır ki Türkiye’nin dışa bağımlılığını büyük ölçüde azaltacaktır.” dedi.
Yenilenebilir güç kaynaklarının kesintisiz ve muteber formda kullanılabilmesi için uygulanacak tahlillere dikkati çeken İtimat, tüm dünyada yenilenebilir gücün uzun periyodik depolanabilmesi için teknik ve ekonomik tahlillerin tartışıldığını, bu noktada hibrit tesislerin ve depolama ünitelerinin öne çıktığını kaydetti.
“POMPAJ DEPOLAMALI SANTRAL YATIRIMLARI KAMU VE ÖZEL BÖLÜM ELİYLE YATIRIMA DÖNÜŞTÜRÜLMELİDİR”
Güven, barajlı ve suyu 2-3 saatten fazla depolayabilen HES’ler ile pompaj depolamalı santrallerin alternatif tahliller ortasında öne çıkan yenilenebilir güç kaynakları olduğunu belirterek, son devirde kamuoyunda sıkça tartışılan öbür depolama ünitelerinin ise saatlik kapasite ve şimdi kanıtlanmamış eser ömürleri nedeniyle üçüncü sırada yer aldığını söyledi.
7 gün 24 saat üretim yapacak Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin 2026’da devreye girmesi ve yenilenebilir güç kaynaklarının sisteme daha fazla dahil olmasıyla Türkiye’nin güç arz talep istikrarında büyük değişimler yaşanmasının öngörüldüğünü aktaran İnanç, şunları kaydetti:
“Bu değişimlerle güç üretimimizde kaynak çeşitliliğimiz için gereklilik olan pompaj depolamalı santral yatırımları kamu ve özel bölüm eliyle yatırıma dönüştürülmeli görüşündeyiz. Arz talep ve üretim tüketim profillerinde yaşanacak değişimleri regüle edebilmek, yenilenebilir kaynakların artmasıyla çıkabilecek negatif fiyatları ve gündüz gece ortasındaki piyasa takas fiyatları ortasındaki makasın açılması üzere durumları denetim edebilmek ve avantaja dönüştürebilmek için dünyada ve Avrupa’daki örneklerinde olduğu üzere pompaj depolamalı santrallerin kamu öncülüğüyle yapılması uygun olacaktır.”
Güven, bu yatırımların kamu öncülüğünde gerçekleştirilmesinin güç piyasasında rekabet gücünü artıracağını ve sürdürülebilir güç dönüşümüne de katkı sağlayacağına vurgu yaparak, “YEKDEM şekli teşviklerle sistem kullanım muafiyetleri sağlanarak bu değerli yatırımlar hayata geçirilebilir zira barajlar ve pompaj depolamalı santraller gerçek planlandıklarında ve hayata geçirildiklerinde 100 yıl tesis ömürleri olan yatırımlardır.” sözlerini kullandı.
Ulusal Güç Planı’na nazaran net sıfır emisyon gayesi için 2035’e kadar yıllık 1700 megavatlık rüzgar ve 3 bin 500 megavatlık güneş santrali yatırımı gerektiğinin altını çizen İtimat, “Hidroelektrik kesimi de yıllık bin megavatlık yeni yatırım yapabilecek güce sahip. Sırf bu yatırımların gerçekleşmesiyle net sıfır emisyon maksatları tutturulabilir.” değerlendirmesinde bulundu.
Güven, yatırım ortamının yerli ve yabancı yatırımcılar için cazip hale getirilmesinin Türkiye’nin kalkınması ve büyümesi açısından kritik kıymet taşıdığını kelamlarına ekledi.
