Deneyim ve bilirkişiliğin en gerekli olduğu kurumların başında gelen Merkez Bankası’nda lider yardımcılığı için ‘tecrübe’ ve ‘beş yıllık hizmet süresi’ koşulu kaldırıldı. ‘Memurluktan daha kolay atama’ düzenlemesiyle, rastgele bir üniversitenin rastgele bir kısmından mezun bir kişinin MB yönetici yardımcılığına getirilmesinin önü açıldı. Liyakatsizliğin, ehliyetsizliğin ulaştığı boyutun en vahim örneği olan karar reaksiyon çekti. Son devirde kamu bankalarının idare şuralarına yönelik atamalarla öne çıkan liyakatsizlik, yeniden tartışma yaratacak bir kararla gündeme geldi. Merkez Bankası’nda yönetici yardımcılığına yapılacak atamalar için tecrübenin kaldırılması ile ekonomi, iktisat, maliye, finans üzere kısımlardan mezun olma koşulu da muallak kaldı. Eski metinde “Başkan (Guvernör) Yardımcıları hukuk, maliye, iktisat, işletme, bankacılık, finans, mühendislik, kamu idaresi, siyaset bilimi, milletlerarası bağlantılar ile istatistik sahalarından birinde yahut iktisadi ve idari bilimler fakültelerinde lisans yahut lisansüstü tahsil görmüş, kâfi haber ve deneyime sahip ve meslekleri ile ilgili olarak en az on yıl çalışmış kimseler arasından” deniliyordu. Resmi Gazete’de yayımlanıp yürürlüğe giren düzenlemeyle ‘meslekleriyle ilgili en az 10 yıl çalışma’ kuralı da aranmayacağı belirtildi. Lider yardımcısının vazife vadesinin 5 yılla sonlu tutulması gerekliliği de rafa kaldırıldı. Bugüne kadar kurum içinde ‘deneyim ve başarı’ silsilesiyle yapılan görevlendirmeler mahalline dışarıdan atamaların önü açıldı. Hem iktisat idaresinde hem de memleketler arası piyasalar nezdinde stratejik konumda bulunan kuruma yönelik adım yansılara yol açtı. ‘MB’de bile tecrübe aranmayacaksa nerede aranacak’ değerlendirmeleri yapıldı.
DEĞİŞİKLİK ÖNCESİ VE SONRASI DURUM
29’uncu husus: “Başkan (Guvernör) Yardımcıları hukuk, maliye, iktisat, işletme, bankacılık, finans, mühendislik, kamu idaresi, siyaset bilimi, memleketler arası bağlantılar, istatistik sahalarından birinde tahsil görmüş, ehliyetli haber ve deneyime sahip ve meslekleriyle ilgili en az on yıl çalışmış şahıslar arasından yöneticinin önerisi üzerine müşterek kararla beş yıl vade ile atanır.” Yapılan değişiklik ile yeni durum şu halde oldu: “Aynı esas mukavelenin 29’uncu hususunun 1. fıkrasında bölge alan ‘ve meslekleri ile ilgili olarak en az on yıl çalışmış’ ibaresi, ‘başkanın (guvernör) önerisi üzerine müşterek kararla beş yıl vade ile’ ibaresi ve tıpkı fıkranın üçüncü unsuru yürürlükten kaldırıldı.”
LİYAKATSİZLİK EVVELCE PLANLANMIŞTI
Merkez Bankası hakkında yapılan son değişiklik aslında planlı bir programın modülü olduğu ortaya çıktı. 2018 Partili Cumhurbaşkanlığı seçimi sonrası 703 nolu KHK ile Merkez Bankası hakkında kıymetli değişiklikler yapılmıştı. 703 Nolu KHK ile Merkez Bankası Liderinin hizmet mühleti 5 yıldan 4 yıla indirilmişti. Ve 151. unsur ‘-j’ fıkrasında da şöyle denilmişti: “29. Unsurun bir numara fıkrasında taraf alan “ve meslekleri ile ilgili olarak en az on yıl çalışılmış” ibaresi ile “Başkan (Gruvernör)ın önerisi üzerine müşterek kararla beş yıl müddet ile” ibaresi husus metninden çıkartılmış, tıpkı fıkranın üçüncü cümlesi yürürlükten kaldırılmıştır”.
Karar
