EDA NARİN | KARAR.COM
Bugün 2020’yi uğurluyoruz. Pekala fakat nasıl? Kuşkusuz ki 2020 yılının anılarımızda bırakacağı ve tarih derslerinde anlatılacak olan en öne çıkan olay koronavirüs. Koronavirüs 2020 yılını tek başına unutulmaz yapan şey değil kestirim edersiniz ki. Uçak kazaları, yangınlar, sarsıntılar, çatışmalar, diplomatik krizler, seçimler üzere çok kritik noktalarda birçok şey kazındı hafızalara. Maddi ziyanlarının yanında ruhsal olarak zorlayıcı bir sene olan 2020’nin sonuna gelmişken, bu yıldan geriye neler bıraktığımızı görelim istedim. Geride bıraktığımız yalnızca bir yıl olacak. 2020’nin tesirlerini önümüzdeki yıllarda da hissedeceğiz üzere görünüyor.
OCAK
- Hırvatistan’ın Rijeka ve İrlanda’nın Galway kentleri Avrupa Kültür Başşehri olurken, Özbekistan’ın Hive kenti ise Türk Dünyası Kültür Başşehri oldu.
- Hong Kong protestoları: Hong Kong’da hükûmetinin önerdiği hatalıların Çin anakarasına iade edilmesini kolaylaştıran yasa tasarısına karşı gerçekleşen bir dizi protesto hareketi olarak biliniyor.
- 2 Ocak’ta Tayvan’ın Yeni Taipei kentinde Sikorsky UH-60 Black Hawk tipi helikopter düştü. Ortalarında Tayvan Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Lideri Shen Yi-ming’in de ortalarında bulunduğu 8 kişi hayatını kaybetti.
- 3 Ocak’ta Amerika Birleşik Devletleri’ne (ABD) ilişkin kuvvetler Irak’taki İranlı General Kasım Süleymani’ye suikast düzenledi. İran İhtilal Muhafızları Ordusu’na bağlı Kudüs Gücü Kumandanı Süleymani, Irak’ın başşehri Bağdat’taki havalimanına insansız hava aracıyla düzenlenen hücumda hayatını yitirdi. Bu olay sonrası İran’da 3 gün ulusal yas ilan edilirken, Süleymani’nin cenazesinde çıkan izdiham ve olaylarda 50’yi aşkın kişi ömrünü yitirdi.
- 5 Ocak’ta Hırvatistan’da gerçekleşen başkanlık seçimleri ile yeni bir devir başladı. Hırvatistan Toplumsal Demokrat Partisi’nin desteklediği 2011-2016 yılları ortasında başbakanlık vazifesinde bulunan Zoran Milanović oyların %52,66’sını alarak ülkenin yeni devlet lideri oldu. Bir evvelki devlet lideri Kolinda Grabar-Kitarović, oyların %47,34’ünü elde etti.
- 9 Ocak’ta TOI 1338-b ismi verilen ender, dairesel bir gezegen keşfedildi.
- Türkiye Anayasa Mahkemesi, 15 Ocak’ta yaklaşık 3 yıldır erişim pürüzü bulunan Vikipedi’nin erişim pürüzünü kaldırdı.
-
- 24 Ocak – 2020 Elazığ’ın Sivrice ilçesinde 6.8 şiddetinde sarsıntı meydana geldi. Zelzelede 41 kişi hayatını kaybetti.
- Dünya Sıhhat Örgütü (WHO), 30 Ocak’ta birinci sefer Kovid-19 hakkında açıklama yaptı. Virüsü Milletlerarası Değere Sahip Halk Sıhhati Acil Durumu olarak ilan etti (bu tedbir 2009’dan beri altıncı kere uygulanıyor).
- 31 Ocak’ta Birleşik Krallık tarihi bir ana tanıklık etti. Birleşik Krallık, Avrupa Birliği’nden ayrıldı.
-
ŞUBAT
- Van’ın Bahçesaray ilçesinde çığ felaketi meydana geldi. Çığ altında kalan vatandaşları kurtarmaya giden askerler ve kurtarma grupları de üzerlerine düşen çığın altında kaldı. Olayda 41 kişi hayatını kaybetti, 75 kişi yaralandı.
-
- İzmir-İstanbul seferini yapan Pegasus Hava Yolları’nın 2193 sefer sayılı uçağı Sabiha Gökçen Havalimanı’na inişi sırasında pistten çıkarak parçalandı. Kazada 3 kişi hayatını kaybetti, 179 kişi yaralandı.
- ABD Lideri Donald Trump hakkında azil soruşturması yapıldı. Senato’daki azil oylamasında ‘Kongre’nin işleyişini engellemek’ ve ‘görevini berbata kullanmak’ suçlamalarının ikisinden de aklandı. ‘Görevini berbata kullanmak’ suçlaması hakkında yapılan birinci oylamada 48 senatör Trump’ın ‘suçlu olduğu’, 52 senatör ise ‘suçlu olmadığı’ tarafında oy verdi. Donald Trump, ABD tarihinde Andrew Johnson ve Bill Clinton’dan sonra Senato’da aklanan 3. lider oldu.
- Avustralya’da, 2019’un haziran ayında başlayan orman yangınları, 2020’nin ortasına kadar sürdü. Felakette 500’ye yakın kişi hayatını yitirdi, 1,25 milyar hayvan telef oldu.
-
- 19 Şubat ‘ta Almanya’nın Hessen eyaletindeki Hanau kentinde iki nargile salonunu maksat alan iki silahlı akında fail dahil 11 kişi hayatını kaybetti, 5 kişi yaralandı.
- 23 Şubat’ta İran ve Türkiye zelzeleleri can kayıplarına neden oldu. İran’ın Batı Azerbaycan Eyaleti’nin Hoy vilayetinde meydana gelen 5.8 ve 5.9 büyüklüğündeki zelzelelerde İran’da 75 kişi yaralandı, Van’da ise 10 kişi hayatını kaybetti, 50 kişi yaralandı.
- 27 Şubat’ta İdlib’te Suriye Hükûmeti tarafından Türk konvoyuna akın sonucu 33 asker şehit oldu. 32 asker yaralandı.
MART
- 1 Mart’ta Türkiye, Bahar Kalkanı Harekâtı’nı başlattı. Ulusal Savunma Bakanı Hulusi Akar harekatın maksadının Adana, Astana ve Soçi mutabakatları çerçevesinde ateşkesi sağlamak, göçü önlemek, birliklerin, halkın ve Türkiye sonlarının güvenliğini sağlamak olduğunu açıklamıştı.
-
- 11 Mart Kovid-19 pandemisinde kırılma noktalarından biri. Dünya Sıhhat Örgütü, Koronavirüs hastalığı’nı global pandemi ilan etti. Sıhhat Bakanlığı, Türkiye’de birinci sefer koronavirüs hadisesine rastlanıldığını açıkladı.
NİSAN
- Tarihler 2 Nisan’ı gösterdiğinde doğrulanmış Kovid-19 hadiselerinin sayısı dünya çapında 1 milyonu geçti.
MAYIS
- 22 Mayıs’ta Pakistan’da yolcu uçağı düştü, 97 kişi hayatını kaybetti.
- ABD’nin Minneapolis kentinde siyah Amerikalı George Floyd, 25 Mayıs’ta beyaz bir polisin uzun mühlet diziyle boğazına basması sonucu nefessiz kalarak hayatını kaybetti. Floyd’un vefatının akabinde ABD’de başlayan polis şiddeti ve ırkçılık aksisi aksiyonlar global uzunluğu kazandı. Dünya genelinde ‘Siyahların Hayatı Önemlidir’ hareketi başlatıldı.
-
HAZİRAN
- 23 Haziran’da Meksika’da 7.5 büyüklüğünde sarsıntı gerçekleşti.
TEMMUZ
- 3 Temmuz’da Sakarya, Hendek’da havai fişek fabrikasında patlama meydana geldi. 6 personel hayatını kaybederken, 114 emekçi yaralandı.
-
- 6 Temmuz’da Çanakkale, Gelibolu, Ilgardere mevkiinde 450 hektar orman yandı.
- 8 Temmuz’da açıklanan bilgilere nazaran, doğrulanmış Kovid-19 olaylarının sayısı dünya çapında 12 milyonu geçti.
- 10 Temmuz’da Danıştay 10. Dairesi, Ayasofya’nın mescitten müzeye dönüştürülmesine dair 24 Kasım 1934 tarihli Bakanlar Konseyi kararını oy birliğiyle iptal etti. Kararın akabinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Ayasofya’nın yönetiminin Diyanet İşleri Başkanlığı’na devredilerek camii olarak ibadete açılması kararını imzaladı ve karar resmî gazetede yayımlandı.
-
AĞUSTOS
- 4 Ağustos’ta Lübnan’ın başşehri Beyrut’taki Beyrut Limanı’nda patlamalar gerçekleşti. Beyrut limanında yaşanan patlamanın patlayıcı husus dolu bir depodan kaynaklandığı açıklandı. Yetkililerin açıklamasına nazaran patlama sonrası yaklaşık 4 bin kişi yaralandı, 78 kişi de hayatını kaybetti.
- 11 Ağustos’ta koronavirüs salgınına karşı birinci aşı, Rusya Sıhhat Bakanlığı tarafından tescillendi.
- 21 Ağustos’ta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Karadeniz’de yapılan sondaj faaliyetleri sonucunda 320 milyar metreküp doğal gaz keşfedildiğini açıkladı.
- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yeniden birebir gün Kariye Camii’nin yönetiminin Diyanet İşleri Başkanlığı’na devredilerek camii olarak ibadete açılması kararını imzaladı ve karar resmî gazetede yayımlandı.
EYLÜL
- 27 Eylül’de Türkiye dayanaklı Azerbaycan ile Ermenistan dayanaklı tanınmayan Dağlık Karabağ Cumhuriyeti ortasında yaşanmış silahlı çatışmalar yaşandı. Çatışmalar sonunda Dağlık Karabağ, Azerbaycan denetimine geçti.
-
EKİM
- 30 Ekim’de Türkiye büyük bir zelzele haberiyle sarsıldı. Ege Denizi’nde meydana gelen 7.0 şiddetindeki zelzele Türkiye ve Yunanistan’ı vurdu. Toplam 119 kişi hayatını kaybetti. Yaklaşık 1,000 kişi yaralandı.
-
KASIM
- 3 Kasım’da dünyanın seyrini değiştirebilecek bir seçim gerçekleşti. O gün tüm dünyanın gözü Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimlerindeydi. 4 yıldır Amerika’nın lideri olan Donald Trump seçimleri kaybetti, Joe Biden kazandı.
-
- 9 Kasım – Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın misyondan istifa talebi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından kabul edildi.
- 11 Kasım’da koronavirüs salgınına karşı geliştirilen Sputnik V aşısının orta sonuçlara nazaran Kovid-19’a karşı yüzde 92 tesirli olduğu kanıtlandı.
- 18 Kasım’a gelindiğinde ise Pfizer ve BioNTech, Kovid-19 aşısı üzerindeki denemeleri rastgele bir olumsuzluk olmaksızın yüzde 95 genel aktiflik oranıyla tamamladı.
-
- 28 Kasım’da, Nijerya’nın Borno eyaletindeki bir köyde, tarlalarındaki mahsullerini kaldıran çiftçilere Boko Haram örgütünün düzenlediği silahlı atakta en az 110 sivil hayatını kaybetti, çok sayıda kişi yaralandı.
ARALIK
- 14 Aralık’ta Amerika Birleşik Devletleri Hazine Bakanlığı; Savunma Sanayii Başkanlığı, Savunma Sanayii Lideri ve Başkanlık yetkililerini yaptırım listesine eklediğini açıkladı.
Karar