MELEK GEDİK / İSTANBUL
Gelecek Partisi Umumî Yöneticisi Davutoğlu, KARAR TV'de 'Liderlerle Ekonomi' programında muharrirlerimiz Taha Akyol, Elif Çakır ve İbrahim Kahveci'nin sorularını cevapladı.
Varlık Fonu'nun, Turkcell'in en büyük hissedarı olmasını eleştiren Davutoğlu, çok tartışılan süreci şu laflarla eleştirdi: “Varlık Fonu, devleti borçlandırma ya da kredi kurtarmak fonun vazifesi midir? Varlık Fonu'nun, Turkcell ile ortaya koyduğu operasyon yanlışsız ve rasyonel değil. Hem etik ve tüzel bağlamda hem de geleceğe dönük verdiği sinyal facia niteliğinde. Varlık Fonu, dünkü süreçle borçlandırma yaptı. Yani Ziraat Bankası'nın batmış bir kredisini, görünüşte kurtarmak için Varlık Fonu devreye sokuldu. Varlık Fonu, devleti borçlandırma ya da kredi kurtarmak fonu yönetici?”
IKTISAT IDARESI IMTIHANDAN GEÇEMEZ
Iktisadın yönetilmediğini söyleyen Davutoğlu, Türkiye’nin kapasitesinin çok altında performans sergilediğini söyledi. Davutoğlu “Ekonomi bir habitat sorunu; bir iklim problemidir. Çöl kurallarında gül ağacı yetişmeyeceği üzere iktisadın muhit kuralları iyi değilse; çok istediğiniz için ya da her gün slogan ürettiği için iktisat düzelmez. Türkiye'de ekonomiyi yönetenlerin çok önemli bir haber eksikliği var. Iktisat testine alsanız; temel kavramlardan bile testi geçemezler. Ortada açık bir cehalet var. Hukuk, iktisadın oksijeni üzeredir. Türkiye, kapasitesinin çok altında bir ekonomik performans sergiliyor. Zira hukuka itimat yok, özgürlükler yok. Hukuka inanç yoksa iktisada inanç olmaz. Türkiye'deki ekonomik buhranının nedeni; bugün dışsal nedenler değil. Iktisadın habitatı yok edildi, iklim bozuldu” diye konuştu.
O PARAGRAFIN KALKMASI İÇİN BEN GİTTİM
Başbakanlığı periyodunda iktisat ile ilgili adımlarının da sorun olduğunu anlatan Davutoğlu, ‘gizli kapaklı işleri’ bitirmek istediğini lakin vazifeden alındığını belirtti. Davutoğlu “AK Parti hükümetlerinin programlarında mahal alan şeffaflık ve yolsuzlukla savaş paragrafının kaldırılması için benim gitmem gerekti” dedi.
Davutoğlu’nun açıklamaları şöyle:
Iktisat elitleri ile siyasi elitler arasındaki kapalı kapaklı işleri kaldırmak istedim. Bu bağların şeffaflaşması gerekiyordu. Kamu ile kişisel kol arasındaki bağlar de şeffaflaşmalıydı. Bu yüzden bilhassa torba tekliflere de karşı çıktım. Bir Karayolları Umumi Yöneticisi, ayrıldıktan sonra Danıştay üyesi, daha sonra da Kuzey Anadolu Otoyolu'nun konsorsiyumunun başına gelirse ben bunu siyasi etikle bağdaştırmam. Bir tarafta o konsorsiyumun devlet tarafında oturuyorsunuz, kısa bir mühlet sonra konsorsiyum tarafında oturuyorsunuz. Sonra Ulaştırma Bakanı olarak tekrar devlet tarafına oturuyorsunuz. Burada artık bağları denetim etme talihiniz yok. Siyasi Etik Yasası'nı çıkarmamız nedeni de; kamunun çıkarını sağlamak. Kamu bankasında yakın akrabaların çalıştığını görünce hepsini vazifeden aldım. Siyasi Etik Yasası için muhalefetin de desteğini almıştık fakat maatteessüf Sayın Cumhurbaşkanı, Meclis'e gittiği halde durmasını istedi ve sonra bir daha gelmedi. Gelecek Partisi olarak iktisat paketinde en çok şeffaflık unsuruna dikkat ettik.
ÖNLEMLER GÜNÜ KURTARMAYA DÖNÜK
Devlette açık bir nepotizm var. Hiçbir likayat yok. Özgeçmişinde hiçbir bankacılık aktivitesi olmayan bir banka idaresi olduğunda beşerler inanç duyar gelir mi? Binaenaleyh ehliyetin, liyakatin yok sayıldığı, hukukun daraltıldığı, özgürlüklerin yok edildiği bir ortam. Bir de iktisat idaresinin kapasitesizliği, cehaleti ve büsbütün günü kurtarmaya dönük önlemler kelam konusu olunca tablo bu türlü oluyor. Hukukun daralttığı, özgürlüklerin yok edildiği bir ortada bir iktisadın cahilce yapılmasını bugün Türkiye'yi bu hale getirdi.
YÜREKLI KARARLAR ALINMALI
Korona sonrası yeni bir yerküre ile karşı onuz. Bu süreçle birlikte yeni devri değerlendirmeliyiz. Iktisattaki dogmaları kırmak gerekir. Sağ ya da sol kavramlar üzerinden iktisat okumaları yapıyor. Gelecek Partisi olarak var olan paradigmaları kırmak istiyoruz. Bahadır kararlar almalıyız. Örneğin mali ve mali gelişmeler farklı bakmalıyız. Korona sonrası kaynak muhtaçlığı oldu. Mali ve nakdî yeni bir bütçe revizyonu yapılmalı. Alt gelir kümelerinin konutta kaldığı periyotta hayatlarını idame ettireceği bir kaynağa gereksinim var. Bu kaynağı kullanırken mali ve mali genişlemeden korkmayın. Eski bütçe ile artık bunu yönetmek mümkün değil.
BUNALIMIN KORONA İLE ALAKASI YOK
Türkiye'yi buraya bu idare getirdi. Türkiye'yi konumun dibine getirdiler ve bunun korona ile ilgisi yok. Getiri dışı bütçe çok kıymetlidir. Getiri dışı bütçe istikrarında 2002'den beri birinci defa eksiklere düştük. Fakat artık İslami iktisattan bahsediyorlar? Milletin üzerine getiri yükleyerek mi İslami ekononomi yapıyorsunuz? İşte bu noktada diyanet istismarı devreye giriyor. Getiriyle savaş, İslam iktisadı diyerek kurtarılamayacak bir tabloda. İslam iktisadı uyguladığın bölgede milletin nema yükü bu türlü artmaz. Daha Korona'nın K'sı ortada yokken ihtiyat akçesi 40 Milyar TL harcandı. Sonra da diyorlar ki; biz bunları yapalım lakin siz susun. Niçin susacakmışız? Efendim sadakatmiş. Bizim bu memlekete sadakatimiz kıymetli.
ÇEVRE YARDIMLARI KESMEYECEĞİZ
Türkiye'de önemli bir orta sınıf yoksullaşması var. Öncelikle bu durumu ortadan kaldırmak lazım. Türkiye'de şu an yatırım ortamı bed. Iktisadın habitatı düzelirse; bu durum en çok orta sınıfa yarar. Eğitimli sınıfı istihdam edecek bir iktisat siyaseti yok.
Çevre yardımları hiç kesmeyi düşünmüyoruz. Bugünkü iktidarın söylemlerinden biri de bu: Biz gidersek içtimaî yardımlar kesilir. Hayır efendim, çevre yardımları kesmeyeceğiz.
TÜRKİYE 2001 KOŞULLARINA GERİ DÖNDÜ
Şu an Türkiye'de 2002 öncesi AK Parti'yi iktidara getiren ortam var. Iktisat ve demokraside 2001’e geri dönüldü. Artık tek başına güçlü bir iktidar partisi yok. Sayın Bahçeli'nin ağzından çıkacak bir kelam ile Erdoğan'ın planları değiştirebilir. Şu Türkiye'de örtülü bir koalisyon hükümeti ile karşı karşıyayız. Ve kararları sahih düzgün alamıyorlar. Bunlar orta sınıfın belini büken koşulları hazırlanıyor.
Türkiye'yi dış yerküreye kapatmak demek; orta sınıfı yok etmek demektir. Daha az soru soran, kendi içine kapanan kitleler daha çok fakirlik getirir. Ara kategorileri orta sınıfın omurgası haline getirmeliyiz.
AB İLE MUTABAKATA YAKLAŞTIKÇA PELİKAN SALDIRDI
Türkiye'de otoriter yanlısı ne kadar kimse varsa; AB ile itilafın karşına çıktı. Benim 2013'te imzaladığı vize muafiyeti bu hükümet hale alamadı! Türkiye, Avrupa habitatının içinde olan bir devlettir. Osmanlı bir Avrupa devletiydi. Gümrük Birliği revize edilecekti. O yıl Haziran ayında AB önderleri ile o pozu verebilseydik, hain FETÖ o darbe teşebbüsünü yapamayacaktı.
O periyot FETÖ, sonra FETÖ'ye hizmet etmiş ne kadar gazeteci varsa; bana karşı kampanya başlattı. Pelikan vakasını iyi araştırmak lazım. Adalara giden illegal mültecileri Türkiye'ye alıp, aldıktan sonra da kendi devletine gönderecektik. Bunun karşılığında 1 milyon mülteciyi Avrupa alacaktı. O denli bir algı oluşturdular ki; bu muahede Davutoğlu'nun şahsi ittifakı üzere. AB ile muahedeye yaklaştıkça pelikancıların hücumları arttı.
KAZANIMLARI KAYBETME KORKUSU VAR
Bugünkü Türkiye'nin psikolojisi ne biliyor musunuz? Kazanımların kaybedilme korkusu. Bir ülkeyi dehşet ile yönetebilirsiniz ancak endişe ile kalkındıramazsınız. Bu yüzden dayanılmaz bir propanganda yürütülüyorlar. O yüzden Gelecek Partisi'nden korkuyorlar. Seçmen davranışları değişecek; o tabanlar Gelecek Partisi'ne oy verecekler. O yüzden Gelecek Partisi'nden korkuyorlar. Örneğin bize medya ambargosu var. 28 Şubat korkusu ile seçmenleri etkilemeye çalışıyorlar. Niçin Şark Perinçek'i ekrana çıkarmaktan korkmayanlar Davutoğlu'ndan? Niçin 28 Şubat dehşetiyle kişileri karanlık bir tünele girmeye zorlayıp kesinlikle bu tünele gireceksiniz, yoksa sonunuz uçurum diyorlar. Biz de onlara diyoruz ki, biz o tünelin sonundaki ışığız.
BÜROKRASİ TARUMAR EDİLDİ
Tek kişi idarelerinin; en büyük zaafı kurumsal kapasiteyi minimize eder. Rasyonel bir bürokrasiniz varsa; alttan yukarı yanlışsız gelecek ve sizin önünüze alternatifler sunacak. Siz o alternatiflerden en akıllıcasını seçeceksiniz ya da sizin bir vizyonunuz varsa; rasyonel bürokrasiye görüşleriniz aktaracaksınız. Başbakanken o yüzden bürokrasiyi tanımak istedim. Osmanlı'da da bu böyleydi. Türkiye'de de aslında rasyonel bürokrosi vardı; artık başkan geldi ve bürokrasiyi tarumar ettiler. Rasyonel bürokrasinin gücünü siyasi önder bir alana taşır. Türkiye'de ya bürokratik egemenlik oldu ya da siyasi başkanı her an yönetebilecek biri üzere gördü. Şu anda Ankara'daki işleyişi görüyorum ve takip ediyorum. Her bir Bakanlık'ta neler olup bittiğini biliyorum. Bir defa yeni sistemle Bakanlar Heyeti kavramı gitti; mahalline Cumhurbaşkanı Kabinesi geldi. Bu durum birinci çıktığında kıymetli bir bürokratı çağırdım. Tam referanduma gittiğimiz sırada. O hengam bahsettiğim bürokratta 'Gidişat iyi değil siz devlet mimarisine bakın' diye söyledim. Zira Cumhurbaşkanı ve etrafındakilerin bu türlü bir vizyonu olmadığını görüyordum. O bürokrat bana şunu dedi: Bürokrasinin şu an tek korkusu var: Bu türlü bir değişimde özlük haklarım ne olacak?
MÜSTEŞARLIĞI KALDIRDILAR SEÇMİ KAYBEDENİ BAKAN YARDIMCISI YAPIYORLAR
Mimar Sinan'ın zihninden Selimiye olmasaydı; Selimiye'yi yapabilir miydi? O resmi zihnindeydi. Yeni sisteme geçenlerin zihninde bir devlet mimarisi yoktu, bu beni tedirgin ediyordu ve o vakit herkesi uyardım. Birtakım arkadaşları aradım kaldırmayın müsteşarlığı dedim. Müsteşarlığı kaldırırsanız devletin tecrübe aktarımını yitirirsiniz. Olacakları biliyordum. Müsteşarlıkları niçin kaldırıyorlar, Bakan yardımcılarının alternatifi olmasın diye. Pekala, Bakan yardımcıları kim? Seçimi kaybeden Bakan yardımcısı oluyor. Sıradan milletvekili olacakken, iyi ki seçimi kaybettim diyor, güç kullanan bir Bakan yardımcısı oluyor. Müsteşarlık kaldırılmaması için neredeyse yalvardım, yapmadılar, dinlemediler. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ne yol açtı? Cumhurbaşkanı bir de Bakan var. Lakin Bakan'ın altına Cumhurbaşkanı'nın atadığı 3-4 tane Bakan yardımcısı var. Bakanların birçok her an yaptıkları bu süreçlerin; bu Bakan yardımcıları tarafından Cumhurbaşkanlarına iletilip kendi aleyhine kullanacakları korkusu içinde. Bu kaygılar bürokrasi hiyarşisi yok ediyor. Ve Bakan'ın kendi kanaatini oluşturarak Cumhurbaşkanı'na gidip şu önlemi almamız gerekiyor mütalaasını yok ediyor. Çarpıcı örnekler ise YKS ile sokağa çıkma yasakları.
VARLIK FONUNU LAĞVEDECEĞİZ
Varlık Fonu'nu çabucak lağvedeceğiz. Varlık Fonu'nun, Turkcell ile ortaya koyduğu operasyon sahih ve rasyonel değil. Hem etik ve tüzel bağlamda hem de geleceğe dönük verdiği sinyal facia niteliğinde. Bir kez Varlık Fonu'nu diye kuruyorsunuz? Var olan bir varlığınız değerdirmek için. Türkiye'nin en çok iş yapan kuruluşlarını bir tarafta topluyorsunuz-ki Başbakanken benim önüme getirdiler-Varlık Fonu'nu gerçek bulmadım. Rezerv parası bulunmayan ya da büyük güç kaynağına sahip olmayan memleketlerin, Varlık Fonu kurması yukarıda bir oligopoli doğurur.
Türkiye'de her şirketi kendi içinde güçlendirmek ve iyi işlemesini sağlamak lazım. Varlık Fonu, dünkü süreçle borçlandırma yaptı. Yani Ziraat Bankası'nın batmış bir kredisini, görünüşte kurtarmak için Varlık Fonu devreye sokuldu. Varlık Fonu, devleti borçlandırma ya da kredi kurtarmak fonu yönetici? Yahut bu şu demek; hiç faal çalışmayan bir yapıyı, üretken çalışan şirketlerin oluşturduğu bir fonun kaynaklarıyla finanse etmek.
YABANCI ANAPARAYA ADETA 'GELME' DENİYOR
Bir sefer öncelikle direkt yabancı varlık yapan birine bildiri veriyorsun: Seni gerektiğinde bucağa sıkıştırıp ve gitmek zorunda bırakırım. Sonra kar yaptım diyorsun ve orada kullandığın kredilerin tersine 1,6 milyarlık krediyi-yani Ziraat Bankası'nın kredisini-üstlenerek payları (yüzde yüzde 24 civarında hisseler) alıyor. Birincisi Ziraat Bankası hesap verilebilirlik açısından; o kredinin nereye gittiğini konusunda muğlak bir mekanda kalıyor. Böylelikle birincisi Türkiye'ye güvenerek yatırım yapan şirketi memleket dışına çıkmaya zorluyorsun. İkincisi bir farklı şirkete avantaj sağlıyorsun. Ve üçüncüsü itimadı yok ediyorsun. Varlık Fonu'nun kuruluş münasebetleri bu olamaz. Külliyen itimadı yok eden, birtakım soruları beraberinde getiren bir operasyondur. Hem tüzel açıdan hem de bankacılık süreçleri açısından sorular laf mevzudur.
Karar